}شهروند { در چند هفته گذشته سریال ازازیل با این که حتی در نگاه اول نیز پر از کمبودها و آسیبهای منطقی و روایی بوده؛ ولی با این حال به واسطه فضای تازه و رویدادهای غیر تکراری که به نمایش گذاشته، تماشاگران بسیاری جمع کرده و بحثهای زیادی در فضای رسانهای و مجازی موجب شده است. اثر جدید حسن فتحی همچنین از این نظر هم که امکان نگاه و تحلیل از زوایای متعددی به وجود آورده، یکی از آثار متمایز این چند وقت اخیر قلمداد شده است. در مطلبی که در پی میآید؛ ویدا مرادی منتقد فیلم و سریال سرنوشت زنان مختلف این سریال را بازکاویده و مورد ارزیابی قرار داده است.
گفتنی است سریال ازازیل محصول نماوا،ت به تهیهکنندگی حسن خدادادی و کارگردانی حسن فتحی با بازی پیمان معادی، پریناز ایزدیار، بابک حمیدیان، علی مصفا، گوهر خیراندیش، بابک کریمی، محمود پاکنیت، احترام برومند، مریم سعادت، بهرنگ علوی، محمد بحرانی و الهام کردا چند هفته پیش به شبکه نمایش خانگی عرضه شده است…
سریال ازازیل یک داستان معمایی و روانشناختی و پلیسی پیچیده را روایت میکند؛ زندگی یک پزشک زنان و زایمان و همسرش که در زمان برگزاری یک مهمانی در خانه آنها همسایهشان گم می شود و این ماجرا، پلیس را به این کشف و نتیجه میرساند که این پرونده ممکن است با دو پرونده دیگر در زمینه مفقودی زنان ارتباط داشته باشد. دراین میان، جسد دختری نیز پیدا میشود که پیچیدگی داستان را دوچندان میکند….
ازازیل که از طریق نماوا عرضه شدهـ با این که از مناظر و زوایای مختلف متعددی قابل ارزیابی و تحلیل است- ولی با این حال یکی از معدود سریالهایی است که به واسطه تنوعی که در شخصیتسازی بانوان در دستور کار قرار داده؛ امکان واکاوی چگونگی نمایش تصویر زنان اجتماع امروز در قالب یک اثر نمایشی را به وجود میآورد. زنانی که با حضور و یاری بازیگران زن نسلهای مختلف هنرمندان- از جمله گوهر خیراندیش، پریناز ایزدیار، مرضیه برومند، کتانه افشارینژاد و بسیار بازیگران دیگر بازنمایی شده و تصویری ملموس و در عین حال تعبیرپذیر از نیمه تاکنونگمشده جامعه ایران سده ۱۴۰۰ ارائه کردهاند.
بدون این که قصدی در کار باشد که این مطلب به نقد یا تحلیل بازیگری یا حتی مرور کارنامه ایفاگران کاراکترهای مختلف زن در سریال ازازیل تبدیل شود؛ باید روی این موضوع تأکید کرد که بیشترین نقش و تاثیر را در بین تمام بازیگران این سریال در زمینه ایجاد یک فضای زنانه گوهر خیراندیش داشته است. بازیگر توانمند و صاحبسبکی که با فیلمهای متعدد سینمایی و نقشآفرینیهای ماندگار پرشمار در سریالهای تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی جایگاه ویژهای در سینمای ایران دارد. خیراندیش به عنوان یکی از بازیگران زن توانای سینما، تئاتر و تلویزیون ایران که به طور حتم بازیهای خوب او در آثار مختلف به یاد میآورید- که چگونه در اثری در قامت مادری شجاع و جسور ظاهر میشود و در اثر دیگری نقش همسری دلسوز و فداکار را بازی میکند و در آن دیگری هم در قامت زنی مرموز بینندگان را به تجربهای یکه و یگانه میرساند؛ در سریال ازازیل با ایفای یک نقش پیچیده و چالشبرانگیز یک بار دیگر تواناییهای خود را به بهترین شکل ممکن به نمایش گذاشته و در قالب زنی که سنگینی یک راز گران را بر شانههای خستهاش احساس میکند، یکی دیگر از نقشهای غیر تکراری و غیر کلیشهای و متفاوت خود را- که اثباتی دوباره بر تواناییهایش در ارائه نقشهای متفاوت است- به نمایش گذاشته است.
گوهر خیراندیش در سریال حسن فتحی در نقش یک خدمتکار شیرین و بامزه ظاهر شده که کمک حال خانم پزشک سریال است و با حضور پریناز ایزدیار در نقش دکتر شوکا مهرجویی دربرابر اوست که درمییابیم چقدر این دو بازیگر از دو نسل مختلف بر بازیهای حسی و درونی تسلط دارند.
پریناز ایزدیار با تجربیات بازیگری خود در نقش یک زن مرموز با گذشته و آیندهای نامعلوم و غیرقابل پیشبینی؛ با این که رنگ و طعمی از اغلب نقشآفرینیهای گذشتهاش دارد، شباهتی شگفتانگیز به فمفتالهای آثار نوآر نیز پیدا کرده و بسیار زیاد شبیه آنها شده است. زنی که آوار گذشته زندگیاش را بر سرش آوار کرده و از ابتدای سریال در تقلاست که چگونه خود را از این وضعیت وارهاند.
در داستان سریال ازازیل احترام برومند نیز حضور دارد که ایفاگر نقش بانویی است مبتلا به آلزایمر- و کاملاً خالی از حافظه. زندگی و رفتار و ذهن انسانها خیلی پیچیدهتر از هر سیستم تشخیص روانشناسی و بسیار عمیقتر از فهرستهایی است که علوم پزشکی و روانپزشکی از علائم و نشانههای بیماری میدهند.
اگر آلزایمر منجر به اخلال در حافظه، توانایی شناسایی افرد، زمان یا مکان، بیاختیاری و بیتفاوتی هیجانی شود، کجای این فهرست میتوان درد ناشی از فراموشکردن خود هستی و بودن را قرار داد؟ دردناکترین علامت بیماری آلزایمر فراموشکردن تمام علائمی است که برای این بیماری فهرست کردهاند و این غشای نازک مغز در چرخهای بینهایت این واقعیت را مدام به یاد میآورد و دوباره از یاد میبرد. ازازیل سعی کرده است علاوه بر بازنمایی نشانههای بیماری آلزایمر از لحاظ ساختاری هم روایتی مناسب برای تمرکز بر زندگی یک مادر مبتلا به آلزایمر و رابطه او با پسرش-پیمان معادی- و همسرش-محمود پاک نیت- انتخاب کند.
مرز میان عشق و نفرت بسیار باریک است و گاهی رابطه زناشویی در گذر سالیان روح و ذهن زوجها را خسته و فرسوده میکند، حتی زوجهایی که زندگی مشترکشان را با عشق حقیقی آغاز کردهاند. حتی ممکن است طرفین دیگر تحمل ادامهدادن نداشته باشند و کارشان به جدایی بکشد؛ ولی تجلی عشقی پایدار بین این بانوی آلزایمری و همسرش است که نشان میدهد همچنان میتوان عاشق ماند و بر دشواری غلبه کرد.
از دیگر بازیگران زن این سریال بانوی جوانی با بازی کتانه افشارینژاد در نقش مرجان است که ضربه روحی بدی پس از جدایی با مانی به او وارد شده و برای آنکه از این ضربه روحی و عاطفی جان سالم به در ببرد و شکستی را که تجربه کرده تاب بیاورد، سعی میکند با نقل مکان به آپارتمانی که مانیت در آنجا ساکن است، هم مرهمی برای تنهایی و مشکلات عاطفیاش پیدا کند و هم این که شیرینی انتقام را بچشد. ولی خبر ندارد که در حال بازی در پازلی است که ممکن است جانش را به خطر بیندازد.
کتانه افشارینژاد چنان در قالب این نقش زن فرورفته که جاهایی گمان میبریم نکند خودش چنین تجربهای را پشت سرگذاشته؟!
بازیگر دختر خردسال ازازیل دختری با اعتماد به نفس و باهوش است که یک تفاوت با دختران همسن و سالش دارد؛ او ناشنواست ولی همه آنچه را که میبیند، در حافظهاش ثبت میکند. ترنم آهنگر بازیگر خردسالی است که در سریال ازازیل در نقش دختری کمشنوا، توانمند و با استعداد است و خوشبختانه بده بستانهای او در بازی روبرو با پیمان معادی- در نقش کارآگاه پلیس- خوب و مناسب از کار درآمده است.
سریال ازازیل سعی کرده برای همه کاراکترهای زن از کودک تا جوان و بزرگسال و میانسال شخصیتپردازی ویژه داشته باشد و احتمالا برای همین هم هست که مورد توجه مخاطبان- زن- قرار گرفته است. به خصوص که زندگی کاراکترهای زن داستان هر کدام پیچیدگیهای خاصی دارد که به دل مینشیند.