«پیشمرگ» چگونه جای «درباره الی» و «مارمولک» را گرفت؟!

برای کسانی که فیلم‌های جشنواره را پیش از آغاز جشنواره مروری کرده بودند یا در روزهای برگزاری جشنواره پای تماشای فیلم‌های پرتعدادی نشسته بودند، معرفی فیلم «پیشمرگ» به عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جشنواره در شب پایانی جشنواره تعجب‌برانگیز بود و طعنه‌آمیز- به‌خصوص از این نظر که برخلاف شهرت فیلم‌بین‌های سال‌های اخیر به حمایت از فیلم‌ها و ستارگان کمدی، این فیلم نه کمدی بود و نه ستاره آن‌چنانی داشت. همین هم باعث شده در تمام روزهایی که از اهدای این جایزه می‌گذرد، شبهات و شایعات زیادی درباره این بخش مطرح شده باشد.  علی آشتیانی‌پور مدیر جایزه مردمی جشنواره اما با اشاره به این‌که «شیوه و روند رأی‌گیری امسال از بروز کمترین تخلفی جلوگیری می‌کرد»؛ با طرح موکد این‌که «همه اطلاعاتی در زمینه روند رای‌گیری قابل وصول است»؛ این نکته را که «هیچ کدام از صاحبان هفت فیلم اول آرای مردمی جشنواره تاکنون تقاضایی برای بررسی آمار و اطلاعات فیلم‌های خود نداشته‌اند» گواهی بر صحت و سلامت روند رای‌گیری و انتخاب فیلم اول این بخش می‌داند و می‌گوید که «درباره حاشیه‌ها و حرف‌ و حدیث‌های پیرامون آرای مردمی جشنواره اطمینان خاطر می‌دهم که آن‌چه اعلام شده نتیجه رأی تماشاگران است و هر صاحب فیلمی که اعتراض یا شک و شبهه‌ای دارد می‌تواند برای دریافت اطلاعات درخواست دهد- که فعلا گویا از میان هفت فیلم برتر هیچ تقاضایی برای رسیدگی به آراء وجود ندارد».
روند و فرایند رای‌گیری
علی آشتیانی‌پور با اشاره به این که «روند انتخاب بهترین فیلم مردمی امسال تغییر اساسی نسبت به سال‌های گذشته و انتخاب فیلم‌هایی مانند «ابد و یک روز»، «ماجرای نیمروز»، «مغزهای کوچک زنگ‌زده»، «متری شیش‌ونیم» و «شنای پروانه» نداشت- و شاید فقط دقیق‌ترشده بود»؛ گفت که «فیلم «پیشمرگ» هم با همان برنامه و طبق همان روال گذشته در خانه سینما موفق به کسب عنوان بهترین فیلم تماشاگران شد».
به گفته علی آشتیانی‌پور؛ «بلیت‌هایی که توسط ارگان‌ها و صاحبان آثار و صاحبان سینماها توزیع شده بود، در آرای مردمی قرار نمی‌گرفت و هم‌چنین سانس‌های فوق‌العاده نیز در آرای مردم لحاظ نمی‌شد- و بنابراین آرای مأخوذه فقط براساس بلیت‌هایی بود که توسط مردم خریداری شده و در سمفا ثبت شده بود و این راه ایجاد جریانی خاص در خرید بلیت را کاملا بسته بود». مدیر جایزه مردمی جشنواره در ادامه می‌گوید که «با پنج گزینه اصلا نپسندیدم، نپسندیدم، میانه، پسندیدم و خیلی پسندیدم؛ جدولی را بر اساس اطلاعات و فیلم‌های جشنواره تهیه کرده بودیم. امسال یک نکته قابل توجه در رأی‌گیری این بود که خریداری بلیت مانند گذشته به صورت سری نبود و امکان خرید بلیت تک‌فیلم هم وجود داشت، پس در این مسیر ممکن بود یک فیلم پرفروش‌تر شود و فیلم دیگر فروش کمتری داشته باشد؛ اما در محاسبه آراء صرفا تعداد رأی‌دهندگان ملاک اصلی بود».
آمار تماشاگران
اما اخباری که در زمینه آرای مردمی به رسانه‌ها داده می‌شد، تنها و تنها اسامی هفت فیلم برتر رای‌گیری را شامل بود. آشتیانی‌پور با اشاره به این‌که «اطلاعات و آمار هر شب تفکیک‌شده در اختیار نرم‌افزار خاص این بخش قرار می‌گرفت و امتیاز فیلم‌ها- از صفر تا چهار- تعیین می‌شد»؛ درباره فیلم‌هایی که در روزهای مختلف جشنواره در صدر جدول قرار می‌گرفتند، می‌گوید: «فیلم‌های «پیشمرگ»، «رها» و «موسی کلیم‌الله» در روزهای آخر و بنا به تغییر ظرفیت سالن‌های نمایش‌دهنده فیلم، جابجایی‌هایی در رتبه داشتند؛ ولی تا روز آخر به لحاظ ظرفیت به شرایط برابر رسیدند. در واقع درباره این نگرانی که الان برای بعضی صاحبان آثار به وجود آمده- و مثلا می‌گویند با این که فیلم‌شان چند سانس فوق‌العاده داشته یا سالن‌ها همواره با ظرفیت پر فیلم‌شان را اکران کرده، اما یک فیلم دیگر برنده سیمرغ مردمی شده- باید بگویم که بر اساس نظر کارشناسان آمار، این‌ها هیچ کدام تاثیری در روند سیستم رأی‌گیری ندارد. اگر یک فیلم با ۱۰۰ مخاطب به یک امتیاز برسد، با هزار مخاطب هم به همان امتیاز می‌رسد؛ چون پنج گزینه‌ برای رأی‌گیری وجود دارد که با هم به یک نسبت رشد می‌کنند، در نتیجه کثرت جمعیت تاثیری در نتیجه کلی ندارد؛ یعنی تاثیر آمار در امتیاز است. ما فیلم‌های زیادی داریم که مخاطب زیادی داشتند اما نسبت رأی‌های اخذ شده آن‌ها نسبت به یک فیلم دیگر پایین‌تر بود».

آرا و امتیازات فیلم‌های محبوب جشنواره

اما از نظر آرا و امتیازات فیلم‌های محبوب جشنواره- که هفت فیلم برتر نهایی را شامل می‌شود- همان‌طور که اهدای سیمرغ بهترین فیلم آرای مردمی هم نشان داد «پیشمرگ» ساخته علی غفاری صدرنشین بود و توانست از نظر امتیازی- بین صفر تا چهار- امتیاز قابل توجه ۳.۵۴ را به دست آورد.
فیلم دوم جدول یا همان «رها» اما فاصله زیادی با این فیلم نداشت و تنها با دو صدم اختلاف، یعنی با امتیاز ۳.۵۲ در رتبه دوم جدول نشست. «موسی کلیم‌الله» و «ناتور دشت» نیز ۳.۴۶ و ۳.۴۵ امتیاز به دست آوردند. «بچه‌ مردم»، «زیبا صدایم کن» و «خدای جنگ» نیز جایگاه‌های پنجم تا هفتم را به خود اختصاص دادند.
اما در میان چهار انیمیشن حاضر در جشنواره؛ موفق‌ترین انیمیشن از نگاه تماشاگران «پسر دلفینی» بود که ۳.۴۵ امتیاز به دست آورده بود. «ژولیت وشاه» با امتیاز ۳.۴۰ در جایگاه دوم نشست و امتیاز فیلم سوم جدول، یعنی «افسانه سپهر» نیز ۳.۳۳ بود. انیمیشن محمدعلی سجادی یا همان «زال و رودابه» معروف نیز تنها ۱.۳۲ امتیاز به دست آورده و در فاصله‌ای بعد از سه فیلم اول قرار گرفته بود.