دکتر نیکتا نیکبخت، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، به مناسبت هفته سلامت مردان، به بررسی علائم، روش‌های پیشگیری و درمان آرتروز لگن و کمر می‌پردازد. او بر اهمیت تقویت عضلات، رعایت اصول ارگونومی و مراقبت‌های اصولی در پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها تأکید می‌کند.
به گزارش شهروندآنلاین، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در گفت‌وگو با خبرنگار وبدا به بهانه هفته سلامت مردان به موضوع آرتروز مفصل لگن اشاره و اظهار کرد: این مشکل به‌ویژه در سنین بالاتر، شیوع زیادی دارد، اما کمتر به آن پرداخته می‌شود.
دکتر نیکتا نیکبخت تشریح کرد: مفصل لگن یکی از مفاصل عمقی بدن است که استخوان ران را به مفاصل محوری بدن متصل می‌کند. این بیماری معمولاً در افرادی که فشار کاری زیادی را تحمل می‌کنند، مانند کشاورزان که زیاد از این مفصل استفاده می‌کنند یا عادت به حرکت چمباتمه زدن دارند، بیشتر رخ می‌دهد.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی افزود: یکی از اولین علائم آرتروز مفصل لگن، کاهش دامنه حرکت و خشکی مفصل است. در معاینه بیمار، به‌ویژه در حرکت چرخش داخلی لگن، محدودیت قابل‌توجهی دیده می‌شود.
نیکبخت همچنین به آسیب‌های ورزشی و تروماهایی مانند سقوط از ارتفاع و سرخوردگی‌ها اشاره کرد که می‌توانند به آرتروز لگن منجر شوند. گاهی اوقات کوتاهی عضلات اطراف لگن و عدم انعطاف کافی نیز این مشکل را تشدید می‌کند.
درمان‌های آرتروز لگن: از فیزیوتراپی تا تعویض مفصل
او در ادامه به درمان‌های موجود برای مشکل آرتروز لگن اشاره کرد و گفت: اولین گام در درمان، تقویت عضلات اطراف مفصل لگن و کشش عضلات مقابل آن است. همچنین، استفاده از مدالیته‌های فیزیکی مانند لیزر پرتوان در درمان این بیماری بسیار کاربردی است. در مواردی که التهاب شدید باشد، تزریق‌های ضد التهابی مانند PRP و کورتون، به‌ویژه با استفاده از گاید سونوگرافی برای دقت بیشتر، مؤثر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان همچنین به بیماران توصیه کرد که در هنگام استفاده از مفصل لگن، فشار کمتری به آن وارد کنند. برای مثال، در هنگام جابه‌جایی بار، از روش‌هایی استفاده کنند که کمترین فشار بر مفصل وارد شود.
او خاطرنشان کرد: در موارد پیشرفته آرتروز، به‌ویژه در سنین بالا که فضای مفصلی به شدت کاهش می‌یابد، تعویض مفصل لگن راهکار مناسبی برای درمان و بهبود وضعیت بیمار است.
نیکبخت با تأکید بر اهمیت پیشگیری و مراقبت‌های دقیق در استفاده از مفصل لگن، توصیه کرد که بیماران باید توجه ویژه‌ای به تقویت و کشش عضلات اطراف مفصل و رعایت اصول ارگونومی در فعالیت‌های روزانه خود داشته باشند.
آرتروز کمر: شیوع، علائم و عوامل خطر
او در بخش دیگری از این گفت‌وگو به شیوع بالای مشکل کمر درد و آرتروز در ناحیه کمر به‌ویژه در آقایان اشاره و اظهار کرد: مهره‌های پایینی کمر به‌خصوص به علت تحمل فشارهای سنگین، از جمله وزن بدن و وسایل حمل شده، مستعد آسیب‌دیدگی هستند. این فشارها باعث کاهش فضای کانال نخاعی و منجر به تنگی کانال نخاع و فشار بر ریشه‌های عصبی می‌شوند.
این فشارها می‌توانند درد تیر کشنده و بی‌حسی را در اندام‌های تحتانی ایجاد کنند. همچنین مشکلاتی را در روند زندگی و سلامتی فرد ایجاد کنند که گاهی ممکن است تا ماه‌ها و حتی سال‌ها به طول بیانجامد. در حالی که با روش‌های ساده پیشگیرانه اثرات آن تا مدت‌ها کاهش می‌یابد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان همچنین به علائم دیگری چون خشکی ناحیه کمر اشاره کرد. این مشکل معمولاً نیم تا یک ساعت طول می‌کشد. در صورتی که مدت زمان بیشتری طول بکشد، باید بیماری‌های روماتولوژیک مانند بیماری‌های التهابی ستون فقرات را مدنظر قرار داد.
پیشگیری از آرتروز کمر: راهکارهای ساده و موثر
نیکبخت به روش‌های پیشگیری از آرتروز ستون فقرات کمری و بیرون‌زدگی دیسک اشاره کرد. مراقبت‌های اصولی، مانند استفاده از تشک‌های طبی، محافظ ستون فقرات در هنگام خواب و حفظ وضعیت ارگونومیک هنگام خوابیدن بسیار مؤثر است.
او توصیه کرد که در محل کار، از برداشتن اجسام سنگین پرهیز شود. در صورت لزوم، اجسام به بدن نزدیک شود و از زانو خم شوند تا فشار کمتری به ستون فقرات وارد شود.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی همچنین تقویت عضلات اطراف ستون فقرات را برای کاهش انحنای کمر و پیشگیری از مشکلات بعدی توصیه کرد. استفاده از کفش و کفی مناسب برای جبران ناهنجاری‌ها و توزیع صحیح وزن بر روی فقرات نیز تأثیر بسزایی در پیشگیری از مشکلات مورد نظر و اثرات آن دارد.
او به شرایط افرادی که در مشاغلی با نشستن طولانی مدت یا ایستادن زیاد فعالیت می‌کنند اشاره کرد. استراحت‌های کوتاه و حفظ دامنه حرکت ستون فقرات در فواصل کاری از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کند.