صد هزار زندگی سوری بلاتکلیف در اروپا

بسیاری از این کشورها، از جمله آلمان که بزرگترین جمعیت سوری در خارج از خاورمیانه را دارد، چند روز پس از تصرف دمشق توسط شورشیان در دسامبر ۲۰۲۴، بررسی درخواست‌ها را متوقف کردند. ماه‌های پس از آن، احمد الشرع، رهبر گروه تحریرالشام ،به عنوان رئیس جمهور انتقالی سوریه منصوب شد و یک قانون اساسی موقت با یک برنامه پنج ساله به امضا رسید. با این حال وضعیت همچنان متشنج است. اسرائیل بارها سوریه را با صدها حمله هوایی هدف قرار داده و بخش‌هایی از بلندی‌های جولان را تصرف کرده است. خشونت‌های فرقه‌ای در هفته‌های اخیر فوران کرده که مهار کردنشان بسیار پیچیده است.

از سرگیری روند درخواست های پناهندگی سوری ها در هاله ای از ابهام

تحریم‌های بین‌المللی علیه سوریه نیز همچنان تا حد زیادی پابرجاست، اگرچه بریتانیا هفته گذشته تحریم‌ها علیه وزارتخانه‌های دفاع و کشور سوریه و طیف وسیعی از سازمان‌های اطلاعاتی آن را لغو کرد.با این حال، هیئت تحریر شام  همچنان به عنوان یک سازمان تروریستی توسط بریتانیا، سازمان ملل متحد و سایر کشورهای اروپایی شناخته می‌شود.فعالان و پناهجویان سوری هشدار می‌دهند که بازگشت به این کشور امن نیست، اما در مورد زمان از سرگیری روند درخواست‌ها ابهامات زیادی وجود دارد.

چطور ممکن است وضعیت سوریه بهتر شود وقتی دولت منتخب مردم ندارد؟

عبدالعزیز الماشی، بنیانگذار کمپین همبستگی سوریه مستقر در بریتانیا، پاسخگوی تماس‌های سوری‌هایی است که به دنبال کمک هستند؛ او می گوید: «چطور ممکن است وضعیت سوریه بهتر شود در حالی که هنوز تحت تحریم است؟» او افزود: «چطور ممکن است وضعیت سوریه بهتر شود در حالی که تا به حال دولتی منتخب مردم ندارد؟ چطور ممکن است وضعیت سوریه بهتر شود در حالی که اسرائیل به حملات خود ادامه می‌دهد؟»

احساس کردم سیلی به صورتم زدند

سلما و همسرش منتظر تصمیمی از سوی وزارت کشور بریتانیا در دسامبر ۲۰۲۴ بودند، یک سال پس از آنکه برای پناهندگی در بریتانیا درخواست داده بودند. اما قبل از اینکه پاسخی دریافت کنند، اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ داد؛ سوریه پس از ۵۳ سال حکومت خانواده اسد دچار تحول شد، شورشیان دمشق را تصرف کردند و بشار اسد فرار کرد. سلما، مشاور طراحی گرافیک سوری، می گوید: «ما خوشحال، وحشت‌زده و مردد بودیم که چه اتفاقی برای ما خواهد افتاد. انگار تمام رنج و دردهایی که در بدنمان ذخیره کرده بودیم سر باز کردند.»

سلما و همسرش در طول جنگ، سوریه را ترک کردند. آنها به ترکیه سفر کردند، جایی که تقریباً سه سال با هم زندگی کردند.در فوریه ۲۰۲۳، آن‌ها در جنوب شرقی ترکیه زندگی می‌کردند که یک زلزله مهیب به بزرگی ۷.۸ ریشتر رخ داد و جان بیش از 50 هزار نفر را در ترکیه و سوریه گرفت.پس از آن، او و همسرش به بریتانیا نقل مکان کردند، جایی که به شروع یک زندگی جدید، باثبات و امن امیدوار بودند.اما این امیدها پس از آنکه وزارت کشور در ۹ دسامبر اعلام کرد بررسی درخواست‌های پناهندگی سوریه را متوقف می‌کند، محو شد.سلما تعریف می کند: «وقتی این تصمیم گرفته شد، احساس کردم سیلی به صورتم زدند. مرا به لحظه زلزله بازگرداند.»

این زوج از جمله 7 هزار سوری اند که منتظر تصمیم‌گیری در مورد درخواست‌های پناهندگی متوقف شده خود هستند، تصمیمی که بر حق کار، اجاره مسکن و تحصیل آن‌ها در بریتانیا تأثیر می‌گذارد.

آن‌ها همچنین در حال ارائه درخواست بودجه برای ادامه تحصیل خود بودند و امیدوار بودند تا زمانی که درخواست‌های خود را ثبت می‌کنند، وضعیت پناهندگی خود را دریافت کرده باشند.سلما ادامه می دهد: «برای دریافت این بودجه و گذراندن دوره‌ها، باید پناهنده می‌بودیم تا واجد شرایط باشیم.»او تاکید دارد: «ناگهان، این تصمیم گرفته شده است، به این معنی که شانس او برای دریافت مدرک دکترا از بین رفته و شانس من برای درخواست کارشناسی ارشد نیز از بین رفته است.»

سخنگوی وزارت کشور انگلیس از پاسخ به وضعیت پناهندگی سوری ها، طفره رفت

در پاسخ به سوالات “میدل ایست آی” در مورد تصمیم برای توقف درخواست‌ها و برنامه‌های مربوط به سوری‌های مقیم بریتانیا که هیچ گزینه‌ای برای بازگشت ندارند، سخنگوی وزارت کشور فقط اذعان دارد که دولت همچنان در حال ارزیابی وضعیت است.سخنگوی وزارت کشور ادامه می دهد: «ما دائماً تمام دستورالعمل‌های کشوری مربوط به درخواست‌های پناهندگی را بررسی می‌کنیم تا بتوانیم به مسائل نوظهور پاسخ دهیم.»

بیش از 47 هزار درخواست پناهندگی سوری ها در آلمان معلق شده است

مانند بریتانیا، آلمان، اتریش، ایتالیا، فرانسه، یونان و سوئد نیز بلافاصله پس از سرنگونی اسد، رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی سوری‌ها را به حالت تعلیق درآوردند.مشخص نیست دقیقاً چه تعداد درخواست پناهندگی سوری‌ها در کشورهای اتحادیه اروپا تحت تأثیر این تصمیمات قرار گرفته ، اما آژانس پناهندگان سازمان ملل این رقم را بیش از 100 هزار نفر تخمین زده است.در آلمان، تنها بیش از 47 هزار و 200 درخواست تحت تأثیر قرار گرفت، از جمله درخواست های هایا.

سال‌های تلف شده

هایا در سوریه در رشته معماری تحصیل کرد، اما پس از اینکه اعضای خانواده‌اش را در جنگ سوریه از دست داد ، به امارات متحده عربی نقل مکان کرد. در سال 2021، او به آلمان رفت تا به تحصیل ادامه دهد و امیدوار بود در رشته معماری مدرک کارشناسی ارشد بگیرد و در این زمینه کار کند.اما تحصیل او به دلیل مراحل طلاق و بیماری به تعویق افتاد. پس از انقضای ویزای دانشجویی‌اش، تنها گزینه پیش روی او درخواست پناهندگی بود. او یک مجوز شش ماهه دریافت کرد که منقضی و تا سپتامبر ۲۰۲۵ تمدید شد.

بنابراین هایا اکنون تحت فشار است تا مجوز خود را تمدید کند یا شغلی پیدا کند. او نمی‌داند چگونه می‌تواند به خانه بازگردد، حتی در حالی که او و دیگران سقوط اسد را به فال نیک گرفته بودند. او معتقد است: «بازگشت به کشور برای دو تا سه سال آینده غیرقابل تصور است.من می‌خواهم زندگی‌ام را اینجا بسازم. در نهایت، من مهاجرت را انتخاب کردم، زبان یاد گرفتم، و منطقی نیست که تجربه کسب نکنم. احساس کنم سال های عمرم را تلف کرده ام.»

معاذ نیز در آلمان در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برد. او از سال ۲۰۲۳ در این کشور مشغول به تحصیل در رشته علوم محیطی است. معاذ زمانی که پدرش، که با گروه‌های مخالف اسد ارتباط داشت، توانست آن‌ها را از کشور خارج کند، سوریه را به مقصد ترکیه ترک کرد. اجازه اقامت فعلی او در آلمان در ماه مارس منقضی شد و در آوریل برای سه ماه دیگر تمدید شد. معاذ نمی‌داند بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد. او می گوید: «طبیعی است که دوباره درخواست‌های ما را بررسی کنند. در عین حال، چهار ماه می‌گذرد و ما هیچ خبری از وضعیت نداریم. آن‌ها با ما ارتباط برقرار نمی‌کنند.» به گفته این پناهجوی سوری هنوز خطرات قابل توجهی برای زندگی در سوریه وجود دارد. «من در برزخ زندگی می‌کنم. نمی‌دانم چه خبر است.»

پاسخ اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان: درخواست بدهید ولی فعلا تصمیم گیری نمی کنیم

بر اساس گزارش میدل ایست آی، در پاسخ اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان آمده است که سوری‌ها همچنان می‌توانند برای پناهندگی درخواست دهند، اما تصمیمی در مورد آن‌ها گرفته نخواهد شد. این اداره وضعیت پس از سقوط اسد را ، فعال ، گیج کننده و ارزیابی آن را دشوار توصیف کرد.  «تصمیم‌گیری برای متقاضیان پناهندگی از سوریه، که اطلاعات مربوط به وضعیت سوریه را نیز شامل می شود، تا اطلاع ثانوی به تعویق خواهد افتاد. اداره فدرال به طور مداوم در حال بررسی وضعیت سوریه است و به محض اینکه دلایل تعویق دیگر وجود نداشته باشد، روند رسیدگی به پرونده‌های پناهندگی مربوطه را از سر خواهد گرفت. در حال حاضر امکان پیش بینی اینکه چه زمانی ارزیابی قابل اتکایی از وضعیت بر اساس قوانین پناهندگی دوباره امکان پذیر خواهد بود، وجود ندارد.»

رویارویی با عدم قطعیت و سردرگمی

عبدالعزیز الماشی می گوید که کمپین همبستگی سوریه، یک ابتکار مردمی که از طریق وکلای داوطلب، پشتیبانی حقوقی رایگان ارائه می دهد، از سوری های مقیم خارج از کشور مصرانه خواسته است که با وجود عدم اطمینانی که اکنون با آن روبرو هستند، به ارتباط گیری مستمر ادامه دهند.او ادامه می دهد: «ما از سوری‌ها می‌خواهیم، اگر حرفی از اعتراضات در مورد حقوق پناهندگان می‌شنوید، به آنها بپیوندید. اگر خبری از تجمع یا تظاهراتی می شنوید،حتما بپیوندید. نترسید، بیرون بروید و با صدای بلند صحبت کنید، زیرا شما فردی هستید که حق دارید پناهنده باشید. سوریه از نظر امنیتی، اقتصادی و شرایط زندگی ناامن است.»

نژادپرستی علیه سوری ها در ترکیه، کمتر از جنگ نیست

برای سلما، رها شدن از آنچه در سوریه و در ترکیه تحمل کرده دشوار بود، چه رسد به مواجهه با چشم انداز بازگشت به هر یک از این کشورها. این گزینه مورد انتخاب او نیست. او می گوید: «نژادپرستی که ما [در ترکیه] با آن روبرو شده‌ایم، بی رحمانه تر از جنگ نیست.به علاوه، زلزله بازگشت به آن کشور را فوق العاده دشوار می کند.بنابراین اهمیت دارد که قوانین این را در نظر بگیرند که آیا خطر از کشوری مانند سوریه برطرف شده یا خیر، و همچنین تأثیر آن بر افرادی که «به طور مداوم مهاجرت می کنند» چیست. هر شروعی سخت تر است. سال های عمری است که از زندگی مردم می رود. احساس می کنم هیچ کس نمی بیند آغازها چقدر سخت هستند.»/