گام‌های مؤثر در بهبود خدمات بهداشت، درمان و توانبخشی کشور

توسعه کمی و کیفی خدمات توانبخشی

در سال‌های اخیر، توسعه کمی و کیفی خدمات توانبخشی در مراکز توانبخشی جمعیت به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی در سطح ملی مطرح شده است. این توسعه شامل خرید مواد اولیه، ارائه آموزش‌های تخصصی به پرسنل و ارتقاء سطح خدمات به مددجویان است. این اقدامات نشان‌دهنده تعهد معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی به ارتقاء کیفیت خدمات توانبخشی و افزایش دسترسی به این خدمات در سطح ملی است. با ادامه این روند و تمرکز بر استخدام نیروی انسانی متخصص و راه‌اندازی واحدهای جدید، امید است که به بهبود شرایط و کیفیت زندگی مددجویان کمک شایانی شود.

افزایش آمار خدمات ارائه شده

از جمله اقدامات انجام شده در سالی که گذشت در بخش توانبخشی جمعیت هلال‌احمر، تأمین مالی به مبلغ هزار و 200 میلیارد ریال برای خرید مواد اولیه، قطعات و لوازم مصرفی ارتز و پروتز مورد نیاز مراکز ارتوپدی فنی سراسر کشور بود. همچنین، پیگیری مستمر کارکرد مراکز توانبخشی در سطح کشور به عنوان یک اقدام کلیدی در نظر گرفته شد. در راستای ارتقاء مهارت‌های پرسنل، آموزش‌های تخصصی به پرسنل مراکز توانبخشی ارائه شد.

این آموزش‌ها نه تنها به افزایش کیفیت خدمات کمک کرد بلکه به افزایش آمار مراجعان نیز منجر شد. به طوری که سال گذشته تعداد مراجعان دریافت‌کننده خدمات ارتز و پروتز به 34 هزار و 606 نفر رسید که منجر به کسب درآمد 883 میلیارد و 793 میلیون و 877 هزار و 770 ریال شد. همچنین، تعداد خدمات توانبخشی فیزیکی و خدمات تخصصی به 605 هزار و 953 خدمت و کسب درآمد به 978 میلیارد و 891 میلیون و 726 هزار و 523 ریال افزایش یافت. این خدمات با بکارگیری تکنیک‌های مهارتی جدید مطابق با استانداردهای روز دنیا صورت گرفت که افزایش آمار کیفی و کمی خدمات، را به دنبال داشت.

چالش‌ها

با این حال، چالش‌هایی نیز وجود داشت. با توجه به تورم و افزایش نرخ ارز، رشد 4 برابری بودجه تخصیصی نسبت به سال قبل‌تر تنها بخش ناچیزی از نیازهای مراکز ارتوپدی فنی را تأمین می‌کند. در نتیجه، درصد رشد خدمات توانبخشی فیزیکی نسبت به مدت مشابه سال قبل‌تر قابل توجه نبوده و در خدمات ارتز و پروتز، 7 درصد کاهش مشاهده می‌شود.

اقدامات برای بهبود

برای بهبود وضعیت، با توجه به بازنشستگی جمع کثیری از پرسنل توانبخشی و ورود نیروهای جوان فارغ‌التحصیل، برگزاری 3 دوره آموزشی تخصصی کشوری و 6 دوره آموزش انفرادی، موجب ارتقاء سطح کیفی و مهارتی پرسنل و ارائه خدمات جدید در مراکز توانبخشی شد.

رشد 39 درصدی مجوز بکارگیری نیروی انسانی

معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی در راستای ارتقاء کیفیت و دسترسی به خدمات توانبخشی در سطح ملی، اقدامات متعددی انجام داده است. این اقدامات به منظور رفع کمبود نیروی انسانی متخصص، افزایش کیفیت خدمات و توسعه فعالیت‌های توانبخشی طراحی شده‌اند. معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی سال گذشته به منظور رفع بخشی از کمبود نیروی انسانی متخصص در مراکز توانبخشی سراسر کشور، اقدام به اعلام نظر در خصوص مجوز بکارگیری نیروی انسانی به صورت امریه و قراردادی کرد.

این اقدام به جلوگیری از تعطیلی مراکز توانبخشی و ارائه مستمر خدمات توانبخشی کمک کرد. در سال‌ گذشته، با توجه به بازنشستگی تعداد زیادی از پرسنل مراکز توانبخشی و عدم جایگزینی نیرو به صورت ثابت، مجوز بکارگیری 166 نفر در مراکز توانبخشی به صورت امریه و قراردادی صادر شد. این مجوزها به دلیل نیاز مبرم به نیروی انسانی متخصص و با هدف افزایش کیفیت خدمات ارائه شده، به تعداد محدودی صادر می‌شود. در سال 1402، تعداد مجوزهای صادره 119 نفر و در یازده ماهه سال 1403 به 166 نفر رسید که بیانگر رشد 39 درصدی است.

رشد 1282 درصدی استخدام نیروی تخصصی ثابت

همچنین به منظور افزایش کیفیت خدمات و رضایت مراجعان، اقداماتی برای اخذ مجوز استخدام حداقل نیروی تخصصی ثابت در مراکز توانبخشی انجام شد. این اقدام به آموزش و توانمندسازی پرسنل و همچنین افزایش کیفیت خدمات ارائه شده منجر شد. در سال 1403، اقدامات اولیه جهت استخدام 152 نیروی تخصصی در مراکز توانبخشی به صورت قرارداد کار معین انجام شد. به دلیل بازنشستگی اکثریت پرسنل توانبخشی از سنوات گذشته، آخرین مجوز صادره جهت استخدام نیرو در سال 1395 به تعداد 11 نفر بوده است. این امر نشان‌دهنده رشد 1282 درصدی در صدور مجوز استخدام نیرو در سال 1403 است.

راه‌اندازی واحدهای توانبخشی جدید

سال 1403 به منظور افزایش دسترسی مددجویان به خدمات توانبخشی در سراسر کشور، دو واحد توانبخشی جدید در دو استان کشور راه‌اندازی شد. این اقدام به توسعه فعالیت‌های توانبخشی و بهبود دسترسی مددجویان به خدمات تخصصی کمک می‌کند.

خدمات بهداشت و درمان اضطراری

در سال گذشته، جمعیت هلال‌احمر با انجام اقدامات و برنامه‌ها، به طور مؤثری در راستای بهبود خدمات بهداشت و درمان اضطراری و افزایش آمادگی در برابر سوانح گام برداشت. این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده تعهد و تلاش مستمر اعضای این نهاد در خدمت‌رسانی به جامعه است. همچنین جمعیت هلال‌احمر در راستای ارتقاء سطح آمادگی در پاسخ به سوانح و مشارکت در عملیات ملی و بین‌المللی، اقدامات مؤثری را انجام داد. این اقدامات شامل برنامه‌های آموزشی، ساماندهی تیم‌های عملیاتی و بهینه‌سازی خدمات بهداشت و درمان اضطراری بوده است.

پیشرفت‌ها و دستاوردها

افزایش 100 درصدی وره‌های آموزش تخصصی: سال گذشته، تعداد دوره‌های آموزشی تخصصی به دو برابر افزایش یافت که به ارتقاء سطح دانش و مهارت اعضای تیم‌های بهداشت و درمان اضطراری کمک کرد.

افزایش 100 درصدی انورها: برگزاری مانورهای عملیاتی به صورت دو برابر افزایش یافت که این امر به آماده‌سازی بهتر تیم‌ها و افزایش توانمندی‌های آن‌ها در مواجهه با سوانح کمک کرده است.

افزایش 15 درصدی در سازماندهی تیم‌های عملیاتی: تعداد تیم‌های عملیاتی (BHC و RDH) ساماندهی شده، نسبت به سال گذشته 15% افزایش یافته است.

 اقدامات عملیاتی در حوزه بهداشت و درمان

برگزاری وبینارها و کنفرانس‌های علمی: کارشناسان در این رویدادها شرکت کرده و تجربیات و دانش خود را به اشتراک گذاشته‌اند.

آموزش‌های تخصصی از راه دور (E-Learning): این دوره‌ها به اعضای تیم‌ها این امکان را می‌دهد که به راحتی به آموزش‌های لازم دسترسی پیدا کنند.

برگزاری کارگاه‌های تخصصی: کارگاه‌های ATLS و تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی از جمله این کارگاه‌ها بوده‌اند که به افزایش مهارت‌های عملیاتی کمک کرده است.

توسعه نرم‌افزار مدیریت اطلاعات و هماهنگی عملیات (IMOCC): این نرم‌افزار به بهبود هماهنگی و مدیریت عملیات کمک شایانی کرده است.

برگزاری دوره  تعمیر،تجهیز و نگهداری تجهیزات پزشکی،  برگزاری اردوی شرایط سخت، برگزاري مانورهای استانی واحدهای بهداشت و درمان اضطراری، برگزاري مانورهاي منطقه‌ای واحدهای بهداشت و درمان اضطراری، برگزاری دوره آموزشی مفاهیم و ابزارهای عملیات بهداشت و درمان اضطراری،  استقرار سه واحد بیمارستان استقرار سریع (RDH) در طرح ملی منتظران ظهور، تامین دارو و ملزومات مصرفی خدمات درمانی در مناسبت‌ها، تعمیر و نگهداری تجهیزات واحدهای درمان اضطراری، ایجاد دبیرخانه سلامت روان، گردهمایی تیم‌های بهداشت و درمان اضطراری و تدوین برنامه جامع توسعه خدمات بهداشت و درمان اضطراری جمعیت هلال‌احمر از دیگر برنامه‌های حوزه بهداشت و درمان در سال گذشته محسوب می‌شود.

بهره‌مندی 541 هزار و 124 نفر از خدمات سلامت بین‌المللی

معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی همچنین سال گذشته با هدف کمک به توسعه و ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، به ویژه برای آسیب‌پذیرترین افراد، برنامه‌های متنوعی را در سطح بین‌المللی اجرا کرد.

این اقدامات شامل توسعه دیپلماسی سلامت و اجرای پروژه‌های بهداشتی، درمانی و توانبخشی در کشورهای هدف بود. این معاونت با تعیین حوزه‌ها و برنامه‌های اولویتی بر اساس استانداردهای سلامت و نیازهای جمعیت ملی کشورهای میزبان، به ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در سطح بین‌المللی کمک کرد. همچنین، ظرفیت و توانایی جمعیت هلال‌احمر ایران در این زمینه مورد توجه قرار گرفت. در سال گذشته، 541,124 نفر از خدمات ارائه شده در خارج از کشور بهره‌مند شدند. این آمار نشان‌دهنده تأثیر مثبت برنامه‌ها و خدمات ارائه شده در سطح بین المللی است.

افزایش بهره‌وری مراکز سلامت خارج از کشور

در سال گذشته به‌منظور تسهیل در اجرای برنامه‌ها و دستیابی به اهداف کلان، بازنگری و اصلاح اساسی برنامه‌ها و فعالیت‌های مراکز سلامت جمعیت در خارج از کشور در دستور کار قرار گرفت. این اقدامات به ایجاد همگرایی و هماهنگی با راهبرد سازمانی جمعیت، برنامه پنج‌ساله و استراتژی 2030 فدراسیون بین‌المللی کمک کرد. سال گذشته تعداد خدمات مرکز به صورت عمومی و درآمد حاصل از آن بهبود یافت. در این راستا، 80 درصد پیشرفت در بهره‌وری مراکز سلامت خارج از کشور، با توجه به بودجه اختصاص یافته گزارش شده است.

در دو مرکز به صورت اختصاصی، میل به خودکفایی وجود داشت که این اقدام به افزایش درآمد و کاهش هزینه‌ها در مراکز سلامت خارج از کشور منجر شد. معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی به ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی در مراکز سلامت ادامه می‌دهد و در این راستا، مشارکت در برنامه‌های منطقه‌ای و جهانی بر اساس نیازها، اولویت‌ها و ظرفیت‌ها نیز مورد توجه قرار دارد. این اقدامات نشان‌دهنده تعهد معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی به ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی و توانبخشی در سطح ملی و بین‌المللی است./