یادداشت گاردین در آستانه سفر رئیسجمهوری آمریکا به خاورمیانه
شجاعت سفر به غزه را نداشتی، آقای ترامپ!
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، سفر سه روزه خود به خاورمیانه را از دوشنبه آغاز میکند. او قرار است در این سفر به کشورهای عربستان، امارات و قطر برود. سایمون تیسدال، تحلیلگر ارشد روزنامه گاردین و مفسر امور خارجه، در آستانه این سفر ترامپ، در یادداشتی به ابعاد آن پرداخته و نوشته است «اگر ترامپ صادق بود، در این سفر به غزه میرفت و با چشم خود ویرانیهایی را که او و متحد راست افراطیاش، اسرائیل به بار آوردهاند، میدید. او این کار را نخواهد کرد. اینکه ترامپ جنتلمن نیست، بر همه آشکار است. واضح است که او دولتمرد هم نیست.» در ادامه این یادداشت را میخوانید:
او مثل همیشه در توهم است
ترامپ عادت دارد هرطور که میخواهد عمل کند. این رویه میتواند تغییر کند، زمانی که با آشفتگیای که در خاورمیانه ایجاد کرده مواجه شود. رئیسجمهوری آمریکا در حالی که سفر سه روزه خود به عربستان، امارات و قطر را آغاز میکند، وعدههای بزرگی میدهد. او مثل همیشه در توهم است. واقعیت این است که سیاستهای منطقهای بیملاحظه، ناهماهنگ و سهلانگارانه آمریکا در همه زمینهها در حال شکست هستند و اصلاح اساسی این مسیر فوریت دارد.
رهبران خلیج (فارس) اگر تصمیم به استفاده از آن بگیرند، اهرم فشاری برای اصلاح ترامپ دارند. او به میزان بیسابقهای -بسیار بیشتر از اروپا- به عنوان طرفهای دیپلماتیک، شرکای امنیتی و حامیان مالی به آنها متکی است. رویکرد او در قبال فلسطین، که در آستانه نکبت (فاجعه) دوم است، ترکیبی از تبعیض، ظلم و جهل محض است. بدون کمک اعراب، آمریکا و اسرائیل ممکن است برای مدت نامحدودی در یک بنبست سیاسی مخرب گرفتار بمانند.
ترامپ به خاورمیانه نیاز دارد
ترامپ میداند که نمیتواند دیدگاههای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، و همتایان خلیج (فارس) او را در مورد غزه، سوریه و یمن نادیده بگیرد. آنها با جنگ با ایران، که آمریکا و اسرائیل تهدید به آن کردهاند، مخالفند. ترامپ در خصومت تجاری و تعرفهای خود با چین به آنها به عنوان متحد نیاز دارد. دیپلماتهای خلیج (فارس) میزبان مذاکرات صلح اوکراین و روسیه بودند. او به شدت به دنبال پایین نگه داشتن قیمت نفت و قراردادهای سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در خاورمیانه و فروش اسلحه است.
با اینحال، برای داشتن حمایت کشورهای خلیج (فارس)، باید بهایی پرداخت. امید ترامپ برای توافقنامه موسوم به ابراهیم با عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل را در نظر بگیرید. ترامپ هر چه بگوید، سلمان مصر است که این امر بدون پیشرفت تضمینشده به سوی یک کشور مستقل فلسطینی امکانپذیر نیست، چشماندازی که اسرائیل از آن بیزار است. عربستان کشتار بیش از ۵۲هزار فلسطینی پس از ۷ اکتبر در غزه را «نسلکشی» توصیف کرده است. در ریاض، ترامپ با فشار شدیدی برای پایان دادن به محاصره غزه از سوی اسرائیل و برقراری مجدد آتشبس روبهرو خواهد شد.
روابط پرتنش اسرائیل و آمریکا
روابط آمریکا و اسرائیل بهطور روزافزونی پرتنش است و ترامپ تاکنون دعوت برای افزودن اورشلیم به سفر خود به خاورمیانه را رد کرده است. بنیامین نتانیاهو و متحدان راست افراطی او، بیتوجه به وضعیت اسرای اسرائیلی در بند حماس، در حال برنامهریزی برای اشغال نظامی بلندمدت غزه و اخراج گسترده فلسطینیها هستند. با این حال، در حالی که ترامپ دو ماه پیش از اخراج فلسطینیان حمایت و احمقانه درباره ساختن «ریویرای خاورمیانه» صحبت میکرد، به نظر میرسد که با تأخیر متوجه شده است که صلح به این شکل ممکن نیست.
نتانیاهو که همچنان از آمریکا میخواهد در اقدام نظامی علیه ایران در سال جاری به اسرائیل بپیوندد، ماه گذشته از اعلام ناگهانی ترامپ مبنی بر مذاکره با تهران در مورد برنامه هستهایاش غافلگیر شد. همچنین تغییر موضع ناگهانی مشابه ترامپ در هفته گذشته، که به حملات هوایی آمریکا به یمن پایان داد، اسرائیل را غافلگیر کرد، چرا که اسرائیل همچنان به بمباران مبارزان حوثی ادامه میدهد. هر دو تغییر سیاست و تغییر لحن ترامپ در مورد غزه، پس از لابیگری موثر کشورهای خلیج (فارس) رخ داده است.
ترامپ شجاعت سفر به غزه را نداشت
اگر ترامپ میخواهد از حمایت کشورهای خلیج (فارس) مطمئن شود، باید چیز قابل توجهی را جبران کند. این میتواند احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ آمریکا و اروپا با ایران باشد (که او در سال ۲۰۱۸ بیمقدمه از آن خارج شد). در عین حال اطمینان حاصل کند که نتانیاهو جنگ دیگری را آغاز نمیکند. ترامپ ممکن است به خوبی این کار را انجام دهد. او ادعا میکند که «رئیسجمهوری صلح» است. این فرصتی برای اثبات این موضوع است.
قدرت و نفوذ رو به گسترش کشورهای حوزه خلیج (فارس)، واقعیتی اجتنابناپذیر از زندگی ژئوپلیتیکی و اقتصادی قرن بیستویکم است. اگر ترامپ مردی شجاعتر و صادقتر بود، در این سفر به غزه میرفت و با چشم خود ویرانیهایی را که او و متحد راست افراطیاش، اسرائیل به بار آوردهاند، میدید. او این کار را نخواهد کرد. اینکه ترامپ جنتلمن نیست، بر همه آشکار است. واضح است که او دولتمرد و سیاستمدار هم نیست.