هزاران نفر از بزرگان و علما در طول تاریخ در حرم امام رضا(ع) دفن شده‌اند که یک نفر از آنها در حرم ضریح دارد.
به گزارش شهروند آنلاین، تنها کسی که در حرم رضوی غیر از امام رضا علیه‌السلام ضریح دارد، شیخ حر عاملی است.
«محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین» معروف به شیخ حر عاملی از نوادگان حر بن یزید ریاحی است. او اهل جبل عامل لبنان است که در دوران صفویه برای زیارت عتبات عالیات از جبل عامل به عراق رفت و از آن جا برای زیارت امام رضا(ع) عازم مشهد شد و آنجا ماندگار شد.
قاضی‌القضات خراسان
شیخ در زمانش اقامتش در مشهد حکم قاضی‌القضاتی از شاه سلیمان صفوی گرفت. ماجرا از این قرار است که او در یکی از این سفرها به اصفهان با علمای بزرگ اصفهان مانند علامه مجلسی دیدار کرد. علمای اصفهان دیداری با شاه سلیمان صفوی برای او ترتیب دادند و شاه سلیمان صفوی پس از شنیدن اوصاف شیخ، منصب قاضی‌القضاتی و شیخ‌الاسلامی خراسان را به شیخ سپرد.
صاحب کتاب «وسائل الشیعه»
معروف است که شیخ در امر قضاوت بسیار دقت می‌کرد و از قضات عادل تاریخ به شمار می‌رفت. از این عالم شیعی آثار مختلفی از جمله «وسائل الشیعه» به یادگار مانده که شامل احادیث منابع روایی شیعه مانند کتب اربعه و دیگر منابع حدیثی در مباحث فقهی است. در این اثر ۳۶ هزار روایت با سند در موضوعات متعدد فقهی تحت ارائه شده و اثر دارای تلخیص و ترجمه‌هایی است.
سرایش بیست هزار بیت شعر در وصف اهل بیت(ع)
او شاعری توانا بود که دیوان شعری شامل بیست هزار بیت شعر از خود به یادگار گذاشته است که همه آن در وصف اهل بیت(ع) سروده شده است. البته شیخ می‌توانست خود را در زمرۀ شاعران بزرگ قرار دهد، اما او ادبیات را وسیله‌ای برای انتشار علوم اهل‌بیت(ع) ، می‌دانست و در دو راهی انتخاب شعر و غوطه‌ور شدن در کلام نورانی ائمه اطهار(ع)، مسیر دوم را انتخاب کرد.
خدمت شیخ به ترویج معارف اهل بیت(ع)
او یکی از چهره‌های بزرگی است که مذهب شیعه را با روایات اهل بیت (ع) بیش از پیش غنی کرد و آثاری را بعد از خود بر جای نهاد که سزاوار ستایش و تقدیر است.
او یکی از حلقه‌های محکم و ارزشمند شیعه برای اتصال به روایات امامان معصوم و پیامبر اسلام(ص) است.
نظر علامه امینی درباره شیخ حر عاملی
علامه امینی در کتاب «الغدیر» درباره ایشان می‌فرماید: «او مرواریدی بر تاج زمان و نقطه‌ای درخشان بر پیشانی فضیلت است. هرگاه در پی شناخت ایشان برآیی، ایشان را آگاه به هر فنی خواهی یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او ناتوانند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است. از آثار او، نگارش احادیث ائمه اهل بیت(ع) در اثبات امامت و نشر فضایل و جمع‌آوری احکام و حکمت‌ها و مدح و ستایش آنان است و تالیفات ارزشمندش یاد او را جاودان ساخته است».
شیخ سال ۱۱۰۴ قمری در مشهد دعوت حق را لبیک گفت و پیکرش در جوار امام رضا(ع) به خاک سپرده شد، آرامگاه شیخ حر عاملی، در حرم مطهر امام رضا (ع)، در صحن انقلاب و در سرداب مدرسه میرزا جعفر واقع شده است. این آرامگاه در قسمت تحتانی غرفه‌های متصل به مدرسه میرزا جعفر سابق و در شمال شرقی صحن انقلاب قرار دارد./فارس