سیر تحول« نذر آب ١ » تا« نذر خدمت ٨»به روایت رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر
٨ سال رویارویی داوطلبانه با محرومیت
[ مریم رضاخواه] باد داغ از لابه‌لای نیزارها می‌گذرد، غبار نرم شن‌ها روی پوست می‌نشیند و صدای گاومیش‌هایی که در برکه‌ای کم‌جان آبتنی می‌کنند، با صدای موتور ماشین‌ها درهم می‌آمیزد. جاده‌ای خاکی به دل روستایی گم‌نام می‌پیچد؛ از آن سوی کویرهای سخت تا پهنه‌های سبز شمال، از دورافتاده‌ترین روستاها تا حاشیه‌های شهرهای بزرگ، جایی که فراموشی، ساکن همیشگی‌اش بوده‌اند. اما حالا، چیزی در هوا تغییر کرده. انگار صدای زندگی دوباره در حاشیه‌های بی‌خبر شهرها و روستاهای محروم طنین انداخته است. مردان و زنانی با لباس سفید منقش به هلال سرخ، صندوقچه‌ای از مهربانی را روی دوش گرفته‌اند؛ یکی پزشک است، آن‌یکی لوله‌کش، یکی دیگر روان‌شناس و آن‌یکی معلمی که با دوچرخه و کوله‌ای پر از کتاب آمده. زن جوانی دست کودک تب‌دار را در دست گرفته و پیرمردی در سایه وانت قراضه‌ای که پر از دارو و امید است، چشم‌انتظار نوبت معاینه نشسته. این، آغاز یک روایت بی‌پایان است؛ روایتی که با «نذر خدمت» معنا می‌گیرد؛ پویشی که سال‌هاست بی‌سروصدا اما پُراثر، زخم‌های محروم‌ترین نقاط کشور را مرهم می‌گذارد. نذری که هر سال، بزرگ‌تر و پرشورتر از قبل، تکرار می‌شود.
قصه از سال ۱۳۹۷ آغاز شد؛ وقتی خشکسالی شانه‌های جنوب شرق کشور را خم کرده بود. داوطلبان هلال‌احمر در قالب نذر آب ۱، با دل و جان به سیستان و بلوچستان شتافتند. آن روزها کمتر کسی گمان می‌کرد این حرکت، روزی به بزرگ‌ترین نذر جمعی ایران بدل شود.سال‌ها گذشت و نذر آب، هرسال پخته‌تر، گسترده‌تر و عمیق‌تر شد. استان‌های بیشتری را درگیر کرد و در نهایت در سال ۱۴۰۲ با پیشنهاد دکتر پیر حسین کولیوند رئیس جمعیت هلال احمر، با بلوغی درخور، به «نذر خدمت» بدل شد؛ امسال اما هشتمین گامش را محکم‌تر از همیشه برداشته. «نذر خدمت ۸» آغاز شده است. برنامه‌ای که از دل تجربه‌های سالیان قبل و «نذر آب»های ماندگار سر برآورده و حالا با بال‌هایی گسترده‌تر، قصد پرواز دارد. پروازی به سوی دل‌های تشنه، دست‌های خالی، سفره‌های کوچک و رویاهای بزرگ. اما در «نذر خدمت ۷» چه گذشت که حالا قرار است هشتمین مرحله، بزرگ‌تر، گسترده‌تر و سازمان‌یافته‌تر از همیشه برگزار شود؟ نذر خدمت ۷، آزمون بزرگی بود برای سنجش توان داوطلبی در ابعاد ملی؛ جایی که هزاران نیروی متخصص و داوطلب، با همراهی خیران، راهی استان‌های محروم شدند؛ کاروان‌هایی که نه‌فقط دارو و خدمات درمانی، بلکه امید، آموزش، زیرساخت، لوازم‌التحریر، بسته‌های معیشتی و تجهیزات توانبخشی را تا دورترین نقاط بردند.
آزمون بزرگ نذر خدمت ٧
محمدجواد عزتی وظیفه خواه، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر با نگاهی مطمئن و صدایی آرام از آمارهایی سخن می‌گوید که پشت هر عددش، هزاران قصه ناتمام و هزاران امید شکوفاشده نهفته است: « در مرحله هفتم «نذر خدمت»، بالغ بر ۲۰۷ هزار و ۶۴۸ نفر در سراسر کشور، از خدمات رایگان و داوطلبانه بهره‌مند شدند. ارزشی معادل ۸۲۰ میلیارد ریال؛ اما ارزش واقعی، فراتر از ریال‌ها بود.» ارزش این خدمت، در نگاهی بود که دیده شد، در دستی که فشرده شد و در امیدی که باز زنده شد.
از آب تا آرامش
رویکرد اصلی «نذر خدمت» در سال‌های اخیر، تأمین آب شرب سالم و پایدار بوده است؛ آب، آن گوهر ناب و حیاتی که در بسیاری از مناطق کشور هنوز کمبودش به چشم می‌خورد. دکتر عزتی با افتخار بیان می کند که در دوره پیشین٥١ هزار و ۸۶۲ نفر در بخش آبرسانی و خدمات زیست‌محیطی، سهمی از این نذر بزرگ داشتند. ترمیم شبکه‌های آب روستایی، نصب سیستم‌های نوین آبیاری و تأمین آب شرب پایدار، تنها بخشی از خدماتی بود که به ارزش ۳۰۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال انجام شد. خدماتی که نه فقط به سلامت جسمی مردم کمک کرده، بلکه محیط زندگی آن‌ها را هم زنده و پایدار نگه داشته است.
اما «نذر خدمت» فراتر از آب و محیط زیست است. این برنامه با توزیع حدود ۱۳ هزار سبد غذایی بین خانواده‌های نیازمند، گام بزرگی در رفع مشکلات معیشتی برداشته است. همچنین، بیش از ۴۲ هزار نفر در دوره‌های آموزشی این طرح شرکت کرده‌اند؛ آموزش‌هایی که نه فقط دانایی می‌آفریند، بلکه خودباوری و توانمندی را به همراه دارد.
از دارو تا دانایی
یکی از نمادهای بارز این برنامه، اعزام کاروان‌های سلامت به مناطق محروم است.در دل این تلاش‌های بزرگ، کاروان‌های سلامت نقش حیاتی ایفا می‌کنند. عزتی وظیفه خواه می گوید: «پزشکان و پیراپزشکان داوطلب، با تجهیزات و داروهای مورد نیاز، به روستاهای دوردست و مناطق محروم سفر می‌کنند تا لبخند را به چهره‌های خسته بازگردانند. ۸۸۱ پزشک و پیراپزشک داوطلب به میدان آمدند. ۱۱۵ کاروان سلامت در قالب «نذر خدمت ۷»، راهی مناطق دورافتاده شدند؛ تا به ۴۴ هزار و ۱۳۵ نفر، دارو، درمان و مشاوره رایگان برسانند. ارزش خدمات بهداشتی و درمانی این بخش، ۸۶ میلیارد و ۳۴۳ میلیون ریال برآورد شد.» خدماتی که گویی نویدبخش نوری تازه در دل تاریکی محرومیت‌هاست.
رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمربه بخش آموزش و توانمندسازی، اشاره می کند: «در قالب این برنامه، بیش از ۴۲ هزار و ۴۲۱ نفر از خدمات آموزشی بهره‌مند شدند. با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰ میلیارد و ۲۶۰ میلیون ریال، اقلام کمک آموزشی و کارگاه‌های آموزشی متنوعی در حوزه بهداشت، نگاهداشت آب سالم، مهارت‌های فنی و کارآفرینی در مناطق هدف برگزار شد تا دانش و مهارت مردم به شکل قابل توجهی ارتقا یابد.»
سفره هایی که سبک شدند
همچنین در قلب روستاهایی که فقر، دیوارهای خانه را فرسوده کرده، ۱۳ هزار سبد غذایی، امید را به درون خانه‌ها بازگرداند. اما این پایان کار نبود. کارآفرینی، آموزش مهارت‌های شغلی، برندسازی محصولات محلی، حمایت از استارت‌آپ‌ها و توانمندسازی اقتصادی، بخش مهمی از این پویش بود؛ بخشی که نه‌فقط نان امروز، بلکه استقلال فردا را تأمین می‌کند.
گامی تازه برای توقف فقر
اکنون، در نذر خدمت ۸، این تجربه‌ها به پشتوانه‌ای برای گسترش جغرافیای خدمت، تعمیق اثرگذاری و انسجام فعالیت‌ها بدل شده اند. رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر کشورمان با لحنی محکم ادامه می‌دهد: «نذر خدمت ۷ به ما نشان داد که شبکه داوطلبی هلال‌احمر چقدر زنده، پویا و آماده است؛ چقدر ظرفیت در دل این مردم هست که فقط کافی‌ست به میدان بیایند. همین تجربه‌ها بود که ما را به نذر خدمت ۸ رساند؛ با برنامه‌ای گسترده‌تر، با مشارکت هدفمندتر، با خدمات منسجم‌تر و با چشم‌اندازی روشن‌تر.»/