از محرم ۹۸ چه به یادتان ماند؟
یک اتفاق اجتماعی-مذهبی در ابعاد بسیار عظیم و متنوع در سراسر کشور درحال برگزاری است؛ با میلیونها شرکتکننده و دهها سبک مختلف که در روزهای تاسوعا و عاشورا شدت میگیرد و اهمیت دوچندانی پیدا میکند. این عزاداریها کلی خوراک تصویری و محتوایی دارد که جان میدهد برای پخش از رسانه ملی. اما برداشت تلویزیون و رادیوی ما از این همه چیست؟
برای پاسخ به این سوال کافی بود همین دوشنبه و سهشنبه تلویزیون را روشن میکردید، آن هم در ساعاتی که اوج نمایش شعائر عزاست یعنی صبح تا ظهر. آنچه از همه شبکهها (بیاغراق همه شبکهها) مشاهده میکردید یک قاب چهارپاره بود، یک تصویر لانگشات از دستههای عزا و یک صدابرداری بیکیفیت که آوردهای برای مخاطب نداشت جز سردرگمی و تاسف.
تاسف از اینکه وقتی این همه اتفاق با هدفی مشترک در پهنه ایران میافتد، انتهای ایده جامجمنشینها همین کار است؛ فرقی ندارد که راهپیمایی بیستودوم بهمن باشد، انتخابات باشد، روز قدس باشد یا مراسم عظیمی چون عزاداری امام حسین(ع). یک دوربین میخواهد با تصویری پرت و بزرگ، چند زیرنویس که مثلا مشارکت و حضور همه ایران را نشان دهد و یک مجری که با کلیشهایترین جملهها فضاهای خالی را پر کند (البته ایده مجری در برخی شبکهها جایش را به پخش ناقص یک نوحهخوانی داد). بهعلاوه ارتباط زندهای با قابهایی تکراری و میهمانهایی قابلحدس. نه خبری از سناریویی هست و نه برنامه مشخص و فکرشدهای و نه حتی ایده خلاقهای. این ماجرا در رادیو هم با اندکی تفاوت جریان دارد. رادیو محرم چه؟ جز پخش نوحههای درخواستی و چندین و چند سینهزنی کدام مراسم را زنده روی آنتن فرستاد، تا آنهایی که دستشان به هیأت نمیرسد، بتوانند بهرهای ببرند؟
نکته تاسفآور همینجاست که در مستندسازی و آرشیو ذهنی ما از محرمهای این سالها، رسانه ملی کوچکترین نقشی ندارد و به استفادهکنندهای بدل شده که سرعت انتقال اطلاعاتش از سایتها و کانالهای مذهبی هم کندتر است.
تکمله: این توقع بیجایی نیست از رسانه ملی که با نقشه قبلی با یکی از بزرگترین شعائر مذهبی ایران برخورد کند؟ اینکه ایده چهارپایهخوانی توسط یکی از مشهورترین مداحان احیا شد، چرا در رسانه ملی واکنش و جایگاهی نداشت؟ امسال که مدیران جوان رسانه ملی پاگیر شده بودند، توقع رفتاری هوشمندانهتر، سریعتر و بهروزتر داشتیم، ولی باز هم با تصویری مواجه شدیم که سوال بسیاری داشت. حالا که دهه محرم تمام شد، وقت اندیشیدن به ضعفهاست.