بارش برف در محور اسالم- خلخال آغاز شده و جاده لغزنده و مه گرفته، مسافران این محور را غافلگیر میکند. منطقه کوهستانی و ییلاقی تالش هنوز مسافرانی دارد که با وجود کروما به این استان آمدهاند و برف و سرما زمینگیرشان کرده است. امدادگران پایگاه ورگه دره شهرستان تالش این روزها با بارش زودهنگام برف و آغاز یخبندان برای زمستانی سرد و پرحادثه آماده شدهاند. آن هم در محوری پر تردد که نبود گاردریلهای کنار جاده و چراغ مهشکن، هیچ هفتهای در این پایگاه بدون حادثه نگذشته است.
چند روزی از بارش اولین برف در پایگاه «ورگه دره» تالش میگذرد؛ پایگاهی در ارتفاع 2هزار متری که در محور اسالم-خلخال جا خوش کرده و بیش از 9سال از افتتاح آن میگذرد. جاده لغزنده شده و یخبندان در این محور خیلی زود از راه رسیده است.
مه، جاده دوطرفه پیچدرپیچ این محور را ناپیدا کرده است و خودروها با احتیاط جاده را طی میکنند. «اشکان صحبتزاده» نجاتگر پایگاه ورگه دره میگوید: «این مسیر تابستان و زمستان پر تردد است و برای همین حوادث مختلفی در محدوده این پایگاه رخ میدهد.
از تصادفهای جادهای گرفته تا سقوط به دره و گرفتار شدن خودروها در طوفان. از طرفی به محدوده توریستی جنگلها و کوههای تالش هم نزدیک هستیم و حوادث کوهستان زیادی در اطراف ما رخ میدهد.»
زمستان زودتر از موعد خودش را به این محور رسانده و مسافران ییلاقهای اطراف را غافلگیر کرده است. تردد فقط با زنجیر چرخ امکانپذیر است و مه، جاده را از نظرها پنهان کرده است. صحبتزاده میگوید:«ازسال 85 که بهعنوان امدادگر کار خودم را در جمعیت آغاز کردم، یکی از معضلات همیشگی و حوادث ثابت این جاده نبود گاردریل مناسب در تمام طول مسیر بوده. همین مسأله ساده حوادث زیادی در این جاده رقم زده است. اینجا همیشه مه وجود دارد و در بخشهایی از مسیر روشنایی مناسبی هم نیست. برای همین یک بیاحتیاطی کوچک باعث سقوط خودروها به دره و از دست رفتن جان مردم میشود.»
از سالهای گذشته میگوید که تنها در یک پیچ، در طول یک ماه چند مورد سقوط به دره داشتند: «به نظر میرسد نصب گاردریل برای راهداری هزینهبر است. یکی از راهکارهایی که هرسال انجام میدهند اما نتیجهبخش نیست این است که به کمک خودروهای سنگین در حاشیه جاده تپههای کوچک شنی ایجاد میکنند.
از این شنها برای جلوگیری از یخزدگی جاده استفاده میشود، اما وقتی برف شدید میبارد و جاده بسته میشود همین موانع شنی و ماسهای توسط ماشینهای راهداری برداشته میشوند تا جاده باز شود و همچنان کنارههای این جاده مهآلود فاقد گاردریل و محافظ برای جلوگیری از سقوط خودروها به دره است.»
پاییز در ییلاق
مناطق ییلاقی سوباتان و ییلاقهای اطراف تالش حتی در زمستان هم خالی از حضور گردشگران نیست؛ افرادی که بدون توجه به وضع آب و هوا روزهای تعطیل و آخر هفتهها به این منطقه کوهستانی میروند و بارش برف و باران آنها را زمینگیر میکند.
امداد کوهستانه پایگاه ورگه دره اغلب برای امدادرسانی به این افراد است. «سهیل رحیمی» امدادگر پایگاه اسالم- خلخال و مسئول کارگاه جستوجو و نجات هیأت کوهنوردی شهرستان تالش میگوید: «حدود 70درصد ماموریتهای کوهستان ما مربوط به گردشگرانی است که تعطیلات و آخر هفتهها به ییلاقهای اطراف میآیند. بارش برف و باران و سرما آنها را در منطقه کوهستانی دچار مشکل میکند.
سقوط از ارتفاع و گم شدن در کوهستان هم از دیگر حوادث معمول در این منطقه است.» اغلب گردشگرانی که در این منطقه دچار حادثه میشوند مسافرانی از تهران و زنجان و استانهای همجوار گیلان هستند که این منطقه را به خوبی نمیشناسند.
رحیمی میگوید: «هفته پیش بعد از بارش باران و برودت دما عملیات شبانه جستوجو و نجات پیش آمد. تعدادی از گردشگران در سرما گرفتار شده بودند. یکی از آنها بیماری قلبی داشت و ادامه مسیر برایشان ممکن نبود. چنان مهی جنگل را پوشانده بود که حتی یک متری خودمان را هم به زحمت میدیدیم. بعد از پیدا کردن این افراد و امداد اولیه، تصمیم گرفتیم شب را در یکی از روستاهای آن حوالی بمانیم. چون فرد بیماری که همراه گروه بود نیاز به استراحت داشت. به زحمت خود را به روستایی که در آن نزدیکی بود، رساندیم و توانستیم به فرد مصدوم رسیدگی بهتری کنیم. صبح فردا هوا بهتر شده بود و مصدومان هم بعد از استراحت توان بهتری برای ادامه مسیر داشتند. امداد در این فصل چه در کوهستان و مناطق ییلاقی و چه در محور اسالم به خلخال سختیهای زیادی دارد. بارش برف آغاز شده و جاده یخبندان میشود و حتی رسیدن ما به محل حادثه را با مشکلات زیادی روبهرو میکند.»
جاده خاموش خلخال
پایگاه امداد جاده و کوهستان تالش 25 امدادگر دارد و در هر شیفت حداقل 5 نفر از این افراد در پایگاه حضور دارند.
امداد کوهستان و تصادفات جادهای از معمولترین حوادثی است که هر هفته امدادگران را درگیر خود میکند. «وحید دیباگر» مسئول امداد و نجات هلالاحمر تالش میگوید: «خوشبختانه امکانات و تجهیزات این پایگاه جادهای برای عملیاتهای مختلفی که در آن حضور داریم کافی است، اما به دلیل پر تردد بودن جاده و همچنین قرار داشتن محدوده تالش در منطقه گردشگرپذیر، حوادث زیادی در اینجا رخ میدهد. ما تصادفهایی که در جاده لیسار رخ میدهد را هم به کمک بچههای همین پایگاه پوشش میدهیم، اما اگر بتوانیم پایگاه جادهای هم در جاده لیسار داشته باشیم در زمان رسیدن به حوادث و کنترل حوادث جادهای این محدوده موفقتر عمل میکنیم.»
سقوط به دره یکی از رایجترین حوادث جادهای در محور اسالم-خلخال است که با شروع پاییز و آغاز بارندگیها به اوج خود میرسد. نبود روشنایی مناسب در این محور بهخصوص بعد از گردنه الماس به کم شدن دید رانندهها در این روزهای مهآلود دامن میزند و حوادث را افزایش میدهد. دیباگر میگوید: «در محور اسالم به خلخال بعد از گردنه الماس هیچ روشنایی جادهای وجود ندارد. نصب چراغهای مهشکن در این مسیر به رانندهها کمک میکند تا در شرایط مهآلود تسلط بیشتری به جاده داشته باشند. ما در پاییندست گردنه الماس به دلیل وجود چراغهای مهشکن، حادثه سقوط از ارتفاع کمتری را شاهد هستیم.»
معمولا از ساعت 2ظهر مه کمکم این جاده را میپوشاند و تا ساعات اولیه صبح روز بعد باقی میماند. جاده پیچدرپیچ که با بارش باران و برف لغزنده شده و دید مناسبی هم در آن وجود ندارد زمینه را برای سقوط خودروهای عبوری فراهم میکند. مسئول امداد و نجات شهرستان تالش میگوید: «تنها با نصب چراغ مهشکن میتوان از بروز تصادفهای زیادی در این محور جلوگیری کرد و جان هموطنان را از مرگ و آسیبهای جدی نجات داد. امدادگران ما در هر شرایطی برای عملیاتهای جاده و کوهستان آموزش دیده و آماده هستند. کاهش تصادفهای جادهای به امدادگران که جان خود را کف دستشان میگذارند و در سختترین شرایط به امدادرسانی مشغول میشوند هم کمک زیادی میکند تا آرامش بیشتری داشته باشند.»