27 میلیون برده در قرن 21

یاسر نوروزی: زنانی از برمه برای کار در ‌خانه‌های فساد تایلند قاچاق می‌شوند، مردانی از برزیل برای کار در جنگل‌های تولید ذغال چوب، کودکانی از فیلیپین برای بهره‌کشی جنسی، از هند برای کوره‌های آجرپزی، از غنا برای ماهیگیری، از چین برای خدمات خانگی، از پاکستان برای کشاورزی، از آلبانی، نیجریه، مکزیک… «زنانی که بیشتر آن‌ها به خیال یافتن شغلی قانونی در ایالات متحده گول خورده‌‌اند، برای برآوردن سهمیه خودشان باید طی یک سال در برابر دریافت 10 تا 25 دلار برای هر بار همبستری، با حدود 4 هزار نفر همبستر می‌شوند. دختران 12 ساله، هفت روز هفته به این اقدام با 10 تا 15 مشتری واداشته می‌شوند تا هر شب بین 500 تا 1000 دلار درآمد تولید کنند!» (بردگی مدرن، ص 95)

نه! از عصر اسپارتاکوس حرف نمی‌زنیم! 27 میلیون برده، آمار قرن بیست و یک است! مختص آسیا و آفریقا هم نیست. همین حالا 40 هزار برده در آمریکا به شکلی غیرانسانی و غیرقانونی تحت کار اجباری‌اند. قیمتی هم ندارند. اگر طی چهار هزار سال گذشته، میانگین قیمت بردگان بین 10 تا 40 هزار دلار متغیر بوده، از سال 1950 به بعد، به کمتر از 100 دلار رسیده! برای همین تجارت برده امروزه یکی از پردرآمدترین تجارت‌های سیاه جهان است. اول. قاچاق مواد مخدر، دوم. قاچاق اسلحه و رتبه سوم می‌رسد به قاچاق برده. منافع جهانی حاصل از بردگان قاچاق‌شده حدود 44 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. برای همین هیچ بعید نیست بخشی از کالاهای مصرفی ما توسط این بردگان تولید شده باشد: «شواهد مستندی از استفاده بردگان در تولید فرش، کاکائو، پنبه، چوب، گوشت، گوجه، کاهو، سیب، میگو، طلا، قلع، الماس، جواهرات دیگر، کفش، لباس، لوازم آتش‌بازی، طناب، فرش، برنج و آجر وجود دارد.» (ص 75) «آن‌ها کتک می‌خورند، شکنجه می‌شوند، داغ گذاشته می‌شوند، گرسنه و برهنه می‌مانند…» (ص 42) بدتر اینکه از این 27 میلیون نفر، حدود 8 میلیون و 400 هزار نفر، کودک هستند. از این 8 میلیون و اندی، 1 میلیون و 800 هزار نفر، درگیر تن‌فروشی و تولید فیلم‌های جنسی. 1 میلیون و 200 هزار نفرشان هم برای بردگی قاچاق شده‌اند؛ یعنی یا به سرقت رفته‌اند، یا با ترفند قاچاقچیان پا به این ورطه گذاشته‌اند و یا توسط والدین‌شان به فروش رفته‌اند.

با اینکه 175 سال از تصویب قانون منع برده‌داری در آمریکا گذشته، با اینکه  72 سال از اعلامیه جهانی حقوق بشر علیه برده‌داری گذشته، با اینکه عده‌ای گمان می‌کنیم برده‌داری به تاریخ پیوسته، اما آمار بردگان جهان، همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، با 350 سال برده‌داری در کل تاریخ برابری می‌کند! در واقع بشر نه تنها قدمی در این زمینه پیش نرفته بلکه برده‌داری را در هیئتی مخوف‌تر پذیرفته. چون تعداد بردگان همین حالا به اندازه جمعیت کشوری بزرگ نظیر استرالیا است. هرچند برده‌داری مدرن تفاوت‌هایی با برده‌داری کلاسیک دارد:

1. پیش از این برده‌داری پدیده‌ای جهانی نبود، حالا پدیده‌ای جهانی است.
2. پیش از این مالکیت حقوقی ارباب نسبت به برده به رسمیت شناخته می‌شد، حالا پنهان می‌شود.
3. پیش از این تفاوت‌های نژادی مهم بود، حالا هر نژادی می‌تواند یوغ بردگی به گردن داشته باشد.
4. پیش از این از برده‌ها به جهت مصرف نیروی کار نگهدای می‌شد، حالا آن‌ها تبدیل به موجوداتی یک‌بارمصرف می‌شوند.
5. پیش از این قیمت برده بالا بود، حالا قیمت خرید بردگان بسیار افت کرده است.

در روستاهای کشوری نظیر غنا، کودکان در ازای مبلغی نزدیک به 28 دلار، به ماهیگیران فروخته می‌شوند؛ پسرانی حتا شش ساله که ناچارند در آب شیرجه بزنند و تور ماهیگیر را باز کنند. برای اینکه کودک‌اند و سبک‌وزن‌اند، به پای آن‌ها وزنه آویزان می‌کنند، تا در اعماق دریا فرو بروند. مرواریدهای اربابان، به هر نحوی شده باید صید شوند!

دخترانی سودانی به نام منده ناظر، از 12 سالگی برای تقریبا 6 سال، به عنوان برده خانگی خانواده‌ای در شهر خارطوم، کتک خورد، مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفت، از پس‌مانده غذای دیگران تغذیه کرد، زندانی شد و کار کرد: «مجبور به انجام کارهای بسیار سختی بودم. مجبور بودم همه کار بکنم: خانه و حیاط بزرگ آن را تمیز کنم، لباس‌ها را با دستانم بشویم و از فرزندان‌شان مراقبت کنم… به خاطر هر چیزی کتک می‌خوردم.» (ص 111) او را در 19 سالگی به لندن بردند و به خانواده یک دیپلمات سودانی سپردند. به او دستور داده شد از اوامر ارباب جدید پیروی کند و همان کارهایی را که در سودان انجام می‌داد، انجام دهد: «صبا، دختری اهل مالی است که در 8 سالگی، بردگی خانگی را تجربه کرد. او توسط زوجی به پاریس برده شد. به والدینش قول دادند که او را به پرستاری فرزندن‌شان می‌گمارند و در مقابل او را به مدرسه می‌برند اما: «به جای رفتن به مدرسه، مجبور بودم هر روز در خانه‌شان کار کنم. من همه کار می‌کردم. باید پس‌مانده غذای آن‌ها را می‌خوردم. اگر غذا برمی‌داشتم مرا کتک می‌زدند. خانم خانه مرا با جارو، وسائل آشپزخانه یا کابل برق کتک می‌زد.» (ص 112)

کتاب «بردگی مدرن» پر از این نمونه‌هاست؛ نمونه‌های غیرانسانی و فجایعی شنیع که همچنان در جهان موج می‌زند. نویسندگان آن کوین بیلز، برنده جایزه پولیتزر، یکی از مؤسسان و رئیس سابق نهاد «بردگان را آزاد کنید» است. دیگری، الکس کنت ویلیامسون، آسیب‌شناس متخصص در پزشک قانونی و پزشکی کودکان است؛ زویی تراد نیز استاد ادبیات آمریکا و مؤسس و مدیر مشترک مرکز پژوهش درباره نژاد و حقوق. کتاب «بردگی مدرن» با ترجمه محمدکاظم شجاعی از سوی نشر «سبزان» چاپ شده است.