پانزدهم آذر، پنجم دسامبر، روز جهانی داوطلب، بوستان ترافیک منطقه 12 در محله هرندی میزبان جمعی از داوطلبان بود؛ جمعی از جوانان محله هرندی که این روزها خانه هلال محله به خانه دومشان تبدیل شده است. قانون نانوشته آنهاست که هر کسی پایش به این بوستان و خانه باز شود، باید رخت داوطلبی به تن ند و در مسیر حل مشکلات محله قدم بردارد.
فاطمه عسگری نیا، شهروند آنلاین: امسال در روز داوطلب علی ربیعی، سخنگوی دولت که خودش متولد جنوب شهر است، میهمان آنهاست. بچههای محله شور و شوق خاصی برای میزبانی از دستیار رئیسجمهوری دارند. یکی وسایل میزبانی را روی میزها میچیند و دیگری کاورهای سرخ و سفید را میان داوطلبان تقسیم میکند، عدهای هم در حلقههای دوستی مشغول ارایه گزارش کارشان به هم هستند. باران سقف خانه اوستا کریم را خراب کرده، ننه رقیه دیشب آبگرمکن قدیمیاش سوراخ شده و بیچاره بدون آب گرم مانده است، حاجحسین بقال مدتی است به علت بیماری کرکره مغازه را پایین کشیده و درآمدی ندارد. اینها بخشی از مشکلات اهالی محله است که داوطلبان جوان برای حلوفصل آن آستین بالا زدهاند و دور هم جمع شدهاند.
سرعت حل مشکلات مردم بیشتر شده است
سهیل باقری یکی از این داوطلبان فعال در محله هرندی است. دانشگاه تهران درس میخواند و تمام کودکیاش در کوچه پسکوچههای هرندی گذشته است. حدود یکسالی میشود به عضویت خانه هلال هرندی درآمده، البته پیش از آن هم در مساجد محله و بسیج مشغول کار بوده است: «کار داوطلبی یعنی همدلی و همراهی اهالی با هم. از وقتی فعالیتهای داوطلبانه در محله پررنگتر شده، حالوهوای همه ما عوض شده است. احساس میکنیم محله بیشتر از گذشته، روند رشد و بهبودی را طی میکند.»
حرفهایش را سیدبهمن موسوی یکی دیگر از داوطلبان جوان خانه هلال محله هرندی تکمیل میکند: «تا قبل از شکلگیری فعالیتهای داوطلبانه، در خانه گاهی قصه همدلی همسایهها را در گذشته میشنیدم. باورش برایم سخت بود، اما حالا تمام داوطلبانی که بهعنوان شهرداران هر کوچه در محله هرندی مشغولند، از حالواحوال همه اهالی، خانه به خانه، باخبرند. با راهحلهای محلی گره از مشکلات خانوادههای نیازمند و آسیبدیده محله باز میکنیم.»
در میان داوطلبان جوان، موسپیدان و دنیادیدگانی مثل باقری، رئیس پهنه یک در محله هرندی فعالیت دارند. او میگوید: «فعالیت داوطلبان در محله باعث شده تا قدمهای خوبی در مسیر حل مشکلات محله برداشته شود.»
من هم یک داوطلبم
گرم گفتوگو هستیم که علی ربیعی از راه میرسد. خودش هم از جنس همین بچههاست، از بچههای پایین شهر، کسی که معتقد است جامعه بدون روحیه داوطلبی راه به جایی نمیبرد. او قبل از اینکه در جمع داوطلبان حاضر شود، رخت داوطلبی به تن میکند و با افتخار به عنوانی که نصیبش شده، میگوید: «من ساختار داوطلبی را یک ساختار معنوی میدانم و معتقدم کار داوطلبانه در قالب یک سازمان نمیگنجد، چراکه روحیه داوطلبان، یک روحیه باارزش و اثربخش است که باید در تمام سازمانها شکل بگیرد تا کارها با سرعت و جدیت بیشتر پیش برود.»
سخنگوی دولت که خودش سالها سابقه فعالیت در حوزههای اجتماعی را به عنوان یک کنشگر دارد، به جایگاه واقعی داوطلبان واقف است و میگوید: «جمعیت هلالاحمر بهعنوان یک سازمان معنوی در کشور ظرفیتهای نهفته بسیاری دارد که باید در مسیر بهبود وضع جامعه به کار گرفته شود.»
او عمر زیادی را در میان داوطلبان گذرانده، اما معتقد است ساماندهی داوطلبان در هلالاحمر قابل توجه است و این جمعیت داوطلبان ایرانی را به نوعی در نظام داوطلبانه خود جا میدهد و موجب لذت بخشیدن به زندگی آنها میشود: «کار هلالاحمر فقط در کمک در مواقع بحرانهای طبیعی خلاصه نمیشود، درست است در این ایام از توان افراد متخصص و آموزشدیده خود بهره میبرد، اما بخش مهمی از این ظرفیت باید در مسیر افزایش کیفیت زندگی مردم به کار گرفته شود.»
گسترش فعالیتهای داوطلبانه در اولویت دولت
از یکسال گذشته تاکنون که کرونا ناخوانده و سرزده میهمان سرزمینمان شده تا به امروز که خسارت زیادی در بخشهای مختلف به پیکر اقتصادی و اجتماعی کشور وارد کرده، اگر حضور داوطلبانه افراد در بخشهای مختلف خدماترسانی نبود شاید روزگار کرونایی به همه ما سخت میگذشت. ربیعی بر این نکته تأکید میکند و معتقد است امروز بیش از هر زمان دیگری به مشارکت مردم در خوبکردن حال یکدیگر نیاز داریم: «بهعنوان یک کنشگر اجتماعی معتقدم هیچ دورهای مثل سالهای اخیر نیاز به همدلی و همآوایی نداشتیم، ما امروز نیازمند شکل جدیدی از فعالیتهای داوطلبانه هستیم تا با ارزشهای دینی ما پیوند داشته باشند.»
تجربه ثابت کرده وقتی فعالیتهای داوطلبانه به صورت محلی و منطقهای دنبال شود، نتایج مطلوبتری در راستای بهبود کیفیت زندگی آدمها اتفاق میافتد. محله هرندی یکی از محلههای موفق در این حوزه است. ربیعی با اشاره به برنامههای حمایتی دولت از فعالیتهای داوطلبانه میگوید: «یکی از برنامههای مهم دولت گسترش فعالیت سمنها، خیریهها و رفع موانع پیشروی آنهاست تا با شروع فعالیتهای خود در جامعه به حل مشکلات مردم و ارتقای کیفیت زندگی آنها کمک کنند.»
راهاندازی 5 هزارخانه هلال تا پایان سال
به گفته ربیعی یکی از اقدامات دولت برای ترویج فعالیتهای داوطلبانه در کشور راهاندازی خانههای هلال بوده است که خوشبختانه تاکنون حدود سههزار خانه هلال فعالیت خود را در کشور آغاز کردهاند و دوهزار خانه باقیمانده تا پایان سال راهاندازی میشوند.»
کمک به برونرفت از بحرانهای کرونایی یکی دیگر از اقدامات مهمی بوده که به اذعان سخنگوی دولت طی یکسال گذشته توسط داوطلبان دنبال شده است؛ از توزیع ارزاق و بستههای بهداشتی گرفته تا خدمات آموزشی. دولت هم در این مدت کوشیده تا با ارایه خدماتی گذر از بحران کرونا را برای مردم آسانتر کند. بخشی از این اقدامات بسترسازی برای سکونت کارگران فصلی و خروج آنها از خانههای گروهی با همکاری مسافرخانهها و مراکز اقامتی، جلوگیری از ترک تحصیل کودکان به علت محرومیت از امکانات آموزشی و توزیع بستههای حمایتی دولتی بوده است. علی ربیعی در ادامه حضور در جمع داوطلبان خانه هلال محله هرندی سری هم به خانوارهای نیازمند این محله زد و گفت: «داوطلبان فعال در منطقه باید بکوشند تا فرهنگ همسایهداری را در محله ترویج دهند. اگر این فرهنگ محله به محله احیا شود، ما دیگر محلهای ضعیف نخواهیم داشت.»
ترویج فعالیتهای داوطلبانه
دبیر کل جمعیت هلالاحمر هم در این بازدید سخنگوی دولت را همراهی میکرد. او درحالیکه خودش را یک داوطلب میداند، معتقد است: «کار داوطلبانه یک کار دلی و عشقی است. همه ما زمانهایی از زندگیمان به سمت کار داوطلبانه رفتهایم و به آثار این فعالیتها در کیفیتبخشی به زندگی مردم آگاهیم. ترویج فعالیتهای داوطلبانه باید در تمام محلهها و مناطق شهر تهران تبیین شود.»
نصیری، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلالاحمر هم که همیشه با روحیه و شاد در میان داوطلبان حضور دارد، امروز هم پرانرژی در میان داوطلبان محله هرندی حاضر شد. او از این محله بهعنوان یکی از محلههای باهویت و قدیمی شهر تهران یاد کرد و گفت: «مشکل محله هرندی تا امروز فعالیت تشکلهای مردمنهاد غیربومی در این محله بوده است. حال که بچههای محله در قالب داوطلبان جمعیت هلالاحمر دور هم جمع شدهاند، اتفاقات خوبی در محله درحال وقوع است.» در پایان این بازدید از داوطلبان و اعضای خانه هلال هرندی با حضور سخنگوی دولت و دبیرکل جمعیت هلالاحمر تقدیر شد.