بیم از ناعدالتیِ واکسنی
صلیبسرخ جهانی خواستار تضمین واکسیناسیون برای جوامع متأثر از درگیریهای مسلحانه شد
ائتلافی از نهادهای امداد و بشردوستانه از جمله عفو بینالملل و آکسفام هشدار دادند که ۹۰درصد مردم کشورهای کمدرآمد در سال آینده در برابر ویروس کرونا ایمن نشوند، در حالی که کشورهای ثروتمند بیشتر از نیازشان واکسن دارند.
راضیه زرگری، شهروند آنلاین: امید به پایان همهگیری در سایه بیم از ناعدالتیِ واکسنی ، همه کشورها در حال حاضر در تکاپوی تهیه واکسن کووید-19 هستند؛ شرکت های تحقیقاتی بسیاری به واکسنهای متنوع با میزان اطمینان بالادست پیدا کردهاند تا امیدها برای نزدیکشدن به پایان همهگیری بیشتر شود.
بیماری ناشی از ویروس کرونا یکسال است که قاعده زندگی انسانها را در جایجای جهان دگرگون کرده است؛ بیش از 60میلیون مبتلا و تقریبا یکونیم میلیون قربانی در کمتر از یکسال؛ آن هم توسط ویروسی که حجم کل آن در روی کرهزمین بیشتر از یک قاشق مرباخوری نمیشود.
بیم و امید نسبت به پایان یک کابوس
خبرهای مرتبط با واکسن حالا به معجزه میماند؛ بهویژه برای جوامعی که درگیری حداکثری با ویروس داشتنهاند.
اما بیم و امید همیشه در کنار هم هستند؛ روزنههای امید برای تمامشدن کابوس همهگیری، با ترس از توزیع ناعادلانه آن در جهان همراه است.
با این حال تاکنون گامهایی برای اطمینان از منصفانهبودن دسترسی به واکسنها در سراسر جهان برداشته شده است. مثلا واکسن کرونای آکسفورد/استرازنکا متعهد شده ۶۴درصد از دوزهای تولیدشده را در اختیار مردم کشورهای در حال توسعه قرار دهد.
سازمان جهانی بهداشت با همکاری سازمانها و خیریههای همکاری جهانی واکسن و پیشگیری از همهگیری، برنامه دستیابی جهانی به واکسن کووید-۱۹ یا کوواکس (COVAX) را به راه انداخت. هدف از این برنامه کمک به خرید و توزیع عادلانه واکسن کرونا اعلام شده است.
کشورهای جنگزده به آخر صف رانده نشوند
همزمان با آمادهشدن واکسن کووید-19، کمیته بینالمللی صلیبسرخ در بیانیهای ابراز امیدواری کرده است افراد متأثر از مخاصمه و خشونت که ممکن است به انتهای صف رانده شده یا کلا به فراموشی سپرده شوند نیز، از دسترسی برابری به واکسن برخوردار باشند.
به گزارش کمیته بینالمللی صلیبسرخ، تأکید این نهاد بینالمللی روی مناطقی است که به صورت بالقوه با کمبودهایی واجه بودهاند. برای افرادی که در مناطق جنگی و شاهد مخاصمه زندگی میکنند، دسترسی به خدمات بهداشتی اولیه اغلب پر چالش یا ناممکن است.
در عین حال این مردم نیز به یک اندازه نسبت به کووید-19 آسیبپذیر هستند و حق دارند که در برابر این تهدید جدی بهداشتی مورد حمایت قرار گیرند.
بهعلاوه، کمیته بینالمللی صلیبسرخ پیشبینی میکند که بیش از 60میلیون نفر در مناطق تحت کنترل گروههای مسلح غیردولتی زندگی میکنند که در تهدید نادیده گرفتهشدن در چارچوبهای ملی توزیع واکسن قرار دارند.
جوامع به حاشیه راندهشده نیز، شامل آوارگان داخلی، مهاجران، پناهجویان و بازداشتشدگان، باید در برنامههای واکسیناسیون داخلی گنجانده و در دسته افرادی که نیازمند حمایت بهداشتی با استفاده از واکسن هستند، قرار گیرند.
تحمل سختی مضاعف در مناطق فراموششده
رابرت ماردینی، مدیرکل کمیته بینالمللی صلیبسرخ میگوید: «کارکنان سلامت یا هرکسی در مناطق متأثر از مخاصمه که سیستم ایمنی آسیبپذیر دارد، سختی مضاعف مخاصمه و کووید-19 را در مناطق فراموششده و نادیده گرفتهشده تحمل میکند. ما باور داریم که مردم این مناطق، مانند سایرین، باید حق و دسترسی یکسانی به واکسن داشته باشند.»
در مناطق مخاصمه، ظرفیتهای پایین بهداشتی ناشی از فروپاشی یا تخریب خدمات بهداشتی، کمبود کارکنان سلامت، زیرساختهای نامطمئن و مرزهای مورد مناقشه میتواند مانع از توزیع واکسن شود.
دسترسی به خطوط مقدم و مناطق تحت کنترل گروههای مسلح غیردولتی دشواریهایی مانند ملزومات لجستیکی دشوار، نیاز به مجوزهای سفر و دسترسی کم به برق و سیستم سرمایش را به همراه دارد.
حمایت صلیبسرخ از پویشهای ملی واکسن
کمیته بینالمللی صلیبسرخ به همراه فدراسیون بینالمللی جمعیتهای صلیبسرخ و هلالاحمر، از جمعیتهای ملی صلیبسرخ و هلالاحمر که نقش اول در انجام برنامههای واکسیناسیون و توزیع واکسن کووید-19 در کشورهای خود را بر عهده دارند، حمایت خواهند کرد.
کمیته بینالمللی صلیبسرخ آماده است تا از پویشهای ملی واکسیناسیون حمایت کرده و دسترسی به واکسن کووید-19 را برای مردم کشورهای متأثر از مخاصمه مسلحانه و خشونت تسهیل کند.
همچنین، کمیته بینالمللی صلیبسرخ آماده است تا از جایگاه ویژه خود استفاده کرده و خدماتش را بهعنوان یک میانجی بیطرف جهت تضمین دسترسی به واکسن برای مردمی که در مناطق مخاصمه زندگی میکنند، یا در مناطق خارج از کنترل دولت و در بازداشتگاهها به سر میبرند، ارایه دهد.
ائتلاف مردمی واکسن میگوید نزدیک به ۷۰ کشور کمدرآمد تنها قادرند در هر ۱۰نفر به یکنفر واکسن تزریق کنند
در نظرنگرفتن این افراد در واکسیناسیون کووید-19 خطر روشنی به همراه خواهد داشت؛ چراکه هیچ کس ایمن نخواهد بود، مگر آنکه همه ایمن باشند.
موارد درخواستی کمیته بینالمللی صلیبسرخ از جمعیتهای ملی و بینالمللی به شرح زیر اعلام شده است:
- دولتها شمول جمعیتها در زمینههای بشردوستانه را در چارچوبهای ملی واکسیناسیون تضمین کنند.
- طرفهای مخاصمه به جمعیتهای تحت کنترل خود دسترسی به واکسن را داده و کار سازمانهای بشردوستانه و کارکنان بهداشتی مسئول واکسیناسیون را طبق الزامات حقوقی که دارند، از جمله طبق حقوق بینالمللی بشردوستانه تسهیل کنند.
- دولتها، جمعیتهای ملی صلیبسرخ و هلالاحمر را که نقش کلیدی در واکسیناسیون کووید-19 به عهده دارند، پشتیبانی کنند.
- دولتها ایمنسازیهای عادی و خدمات بهداشتی ضروری را حفظ و تقویت کنند. پویشهای ایمنسازی در برابر سرخک و فلج اطفال در دهها کشور به حالت تعلیق درآمده و دستکم 80میلیون کودک زیر یکسال در معرض بیماریهایی با مرگومیر قابل ملاحظه همچون سرخک، دیفتری و فلج اطفال هستند. با وجود آنکه واکسن کووید-19 ضروری است، واکسنهای دیگر هم نیز بسیار مورد نیاز بوده و باید ارایه شوند.
ماردینی معتقد است: «کمیته بینالمللی صلیبسرخ به همراه شرکای خود در نهضت صلیبسرخ و هلالاحمر، آماده است تا در توزیع واکسن کووید-19، بهویژه در مناطق متأثر از مخاصمه و آخرین نقاط در امتداد خطوط مقدم، و همینطور در بازداشتگاهها کمک کند. ما همچنین واکسیناسیونهای معمول را اولویت خواهیم داد و تلاش خواهیم کرد تا اطلاعات قابل اطمینان درباره واکسنها را ارایه کنیم.»
در نظرنگرفتن مردم مناطق جنگزده در واکسیناسیون کووید-19 خطر روشنی به همراه خواهد داشت؛ چراکه هیچکس ایمن نخواهد بود مگر آنکه همه ایمن باشند
اعضای جامعه، داوطلبان صلیبسرخ و هلالاحمر و رهبران دینی و اجتماعی باید برای طراحی و اجرای برنامههای بسیج واکسیناسیون به کمک دعوت شوند.
مشارکتدادن جوامع و ارایه اطلاعات دقیق به آنها در موفقیت برنامههای واکسیناسیون کووید-19 و ایمنی کارکنان بهداشتی ضروری خواهد بود.
واکسن کرونا در احتکار کشورهای ثروتمند
در شرایط فعلی بیبیسی گزارش میدهد ائتلافی از نهادهای امدادی و خیریه هشدار دادند که کشورهای ثروتمند درحال احتکار واکسن کرونا هستند و در مقابل کسانی که در کشورهای کمدرآمد زندگی میکنند، شانس ایمنشدن را از دست میدهند.
ائتلاف مردمی واکسن میگوید نزدیک به ۷۰ کشور کمدرآمد تنها قادرند در هر ۱۰نفر به یکنفر واکسن تزریق کنند.
این ائتلاف از نهادهای امداد و بشردوستانه از جمله عفو بینالملل و آکسفام تشکیل شده است.
این سازمانها میگویند نگرانند ۹۰درصد مردم کشورهای کمدرآمد در سال آینده در برابر ویروس کرونا ایمن نشوند، درحالی که کشورهای ثروتمند بیشتر از نیازشان واکسن دارند.
درحال حاضر کنسرسیوم جهانی کوواکس وعده داده ۷۰۰میلیون دوز واکسن را برای توزیع بین ۹۲ کشور کمدرآمد که ثبتنام کردهاند، اختصاص دهد.
اما حتی با وجود اجرای طرح کوواکس، سازمانهایی همچون عفو بینالملل و آکسفام میگویند که میزان تولیدشده کافی نیست.
آنها میگویند شرکتهای دارویی برای اطمینان از تولید دوز بیشتر از این دارو، باید فناوری خود را به اشتراک بگذارند. اتحاد مردمی واکسن از همه شرکتهای دارویی که روی واکسنهای کووید-۱۹ کار میکنند، خواسته تا فناوری و مالکیت معنوی خود را به اشتراک بگذارند تا میلیاردها دوز بیشتر تولید شود و در دسترس همه نیازمندان قرار گیرد.
تجزیه و تحلیل دادهها نشان میدهد که در صورت تأیید همه واکسنها، کشورهای ثروتمند نهتنها دوزهای کافی را برای واکسیناسیون کل جمعیت خود در اختیار دارند، بلکه سهبرابر جمعیتشان واکسن خریداری کردهاند.
بهطور مثال گفته شده که کانادا به اندازهای واکسن سفارش داده است که هر کانادایی میتواند پنجبار از آن برخوردار شود.
با در نظرگرفتن اینکه اگر کشورهای ثروتمند حدود ۱۴درصد جمعیت جهان را نمایندگی میکنند، آنها عجالتا ۵۳درصد کل واکسنهایی که تاکنون وعده داده شده را خریداری کردهاند.
تولید واکسن کرونا از فایرز تا اسپوتنیک
واکسن کرونای شرکتهای فایزر/بایوانتک که توزیع و تزریق آن در بریتانیا آغاز شده، به زودی از آمریکا و اروپا نیز مجوز میگیرد و این بدین معنی است که این واکسن دیرتر به کشورهای کمدرآمد خواهد رسید.
دو واکسن دیگر یعنی مدرنا و آکسفورد در تعدادی از کشورها منتظر تأیید هستند.
نتایج مثبت واکسن روسی اسپوتنیک نیز اعلام شده است و چهار واکسن دیگر نیز در مراحل آخر آزمایش قرار دارند.