«سرگئی لاوروف» وزیرامورخارجه روسیه ضمن حمایت از موضع ایران در برجام گفت: «ازمواضع کشورهایی که می‌خواهند علاوه بر موضوع هسته‌ای مسائل دیگر را وارد کنند، حمایت نمی‌کنیم. برجام نباید مورد بازنگری قرار گرفته و در آن مسائل دیگر مطرح شود». او همچنین آمریکا را مسبب وضعیت فعلی دانست.
آمریکا مسبب وضعیت فعلی برجام
لاوروف در ادامه گفت: «ما اتفاق‌نظر داریم که وضعیت به وجود آمده در برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام بر اثر خروج آمریکا از این توافق و تحریم‌هایی است که واشنگتن وضع کرده است.»
وزیر خارجه روسیه گفت: «آمریکا در واقع ایران را به خاطر اینکه واشنگتن خود از تعهدات سرباز زد، مجازات کرده است. ما معتقدیم که موضع آمریکا در برجام غیرسازنده است. منظورم افرادی در دستگاه سیاسی آمریکاست که از نابودی برجام حمایت می‌کنند و معتقدند که باید از هرگونه توافق با ایران خودداری کرد. در آمریکا نیروهایی وجود دارند که می‌خواهند برجام نابود شود.»
او ادامه داد: «باید از ظرفیت‌های برجام استفاده کرد و توازن تعهدات و منافع ایران در این توافق بین‌المللی باید رعایت شود. برجام یک دستاورد بزرگ است و حل مسائل مربوط به عدم انتشار سلاح کشتار جمعی کمک کرد.»
لاوروف افزود: «متهم‌کردن ایران در برجام به نفع ما نیست.»
او گفت: «با علاقه به مصاحبه روز هفدهم نوامبر(بیست‌وهفتم آبان) محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران توجه کردم که در آن به‌طور صریح در مورد دورنمای روابط ایران و آمریکا سخن گفته بود و خاطرنشان کرد که اگر آمریکا به برجام بازگردد و از تحریم‌های فراملیتی خود در مورد ایران صرف‌نظر کند، تهران به‌طور کامل به اجرای برجام می‌پردازد.»
ایران به تعهدات خود در برجام عمل می‌کند
لاوروف گفت: «به‌رغم اقدامات تحریک آمیز آمریکا، ایران به تعهدات خود در برجام عمل می‌کند و پروتکل الحاقی و توافق‌نامه پادمانهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اجرا می‌کند که از سوی جامعه جهانی قابل احترام و تحسین است.»
او افزود: «در مورد امکان بازگشت آمریکا به برجام من نمی‌توانم تخیل‌پردازی کنم و واشنگتن باید خود به این سوال پاسخ دهد.»
ما با تلاش‌ها برای تحریم‌های یک‌جانبه به‌ویژه تحریم‌های فراملیتی و زمانی که آمریکا در ماه می سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد، مقابله کردیم و موضع خود را در این مورد اعلام کرده‌ایم.
وزیر امور خارجه روسیه در ادامه خاطرنشان کرد: «ما تحریم‌های یک‌جانبه غرب را نمی‌پذیریم و با اقدامات مشخص از جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کنیم. این اقدامات را در اینجا برنمی‌شمرم زیرا حساس است. ولی در تهران این را می‌دانند.»
ضرورت تشکیل باشگاه کشورهای تحریم‌شده از سوی آمریکا
لاوروف گفت: «ما با دیگر شرکا در گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای گفت‌وگو می‌کنیم تا باشگاه کشورهای تحریمی شکل بگیرد و نقش فعال بازی کند.»
او ادامه داد: «در اینجا دو مسأله وجود دارد؛ اول اینکه تأثیر منفی تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا و متحدان آنها و مسأله دوم قوانین بین‌المللی است و غیرقانونی‌بودن اقدامات آنها باید در سازمان ملل مورد توجه قرار گیرد و برای این منظور تلاش شود.»
لاوروف خاطرنشان کرد که اعتماد به کشورهای غربی مجاز نیست و نباید آنها را باور کرد.
وزیر خارجه روسیه در توضیح مسأله قوانین بین‌المللی در مورد تحریم‌های غرب گفت: «باید در سازمان ملل کارزار برای محکومیت این اقدامات و تحریم‌ها انجام گیرد و باید همه تلاش‌ها برای پایان‌دادن به این اقدامات به کار گرفته شود. ما با اکثریت کشورهای سازمان ملل قطعنامه‌ای را برای محکومیت تحریم‌های کوبا به تصویب رساندیم.»
او ادامه داد: «باید همه از سازمان ملل و مفاد منشور آن حمایت کنیم. ما بر موضع اصولی خود تأکید می‌کنیم. ما هیچ‌کس را مجبور به پذیرش موضع خود نمی‌کنیم.»
لاوروف با اشاره به اینکه اصول برای همکاری‌های اقتصادی در عرصه بین‌المللی را کشورهای غربی به وجود آورده و تدوین کرده‌اند، اظهار کرد: «در زمان حاضر علیه این اصول استفاده می‌شود که مایه شرمساری است و باید با این اقدامات مقابله شود.»
توجه به طرح ایران در توافق صلح قره‌باغ
لاوروف در پاسخ به اینکه چرا ایران در حل مسأله قره‌باغ مورد استقبال قرار نگرفت و همانند روند مذاکرات آستانه از مشارکت آن استفاده نشد، اظهار داشت: «ما در گذشته نگفتیم که ایران و روسیه و ترکیه باید همه مسائل منطقه را حل کنند.»
او ادامه داد: «زمانی که این سه کشور امکان تأثیرگذاری برای حل مسأله‌ای را داشته باشند، همکاری آنها نمونه خوبی برای حل مسائل است. در مسأله قره‌باغ تلاش‌های ما برای پایان‌دادن به جنگ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بود.»
او افزود: «در توافق‌نامه ۹ نوامبر صلح قره‌باغ که به امضای رئیس‌جمهوری روسیه و جمهوری آذربایجان و نخست‌وزیر ارمنستان رسید، بخش‌هایی از طرح ایران مورد توجه قرار گرفت. انتخاب فرمت مذاکرات از سوی ارمنستان و جمهوری آذربایجان انجام گرفت.»
او تصریح کرد: «در رابطه با مناقشه قره‌باغ ما خواستار توقف خونریزی بودیم و طرف‌های مناقشه علاقه‌مند بودند که این کار را با میانجیگری روسیه انجام بدهند. در اینجا هیچ فکر پشت پرده‌ای وجود ندارد، ضمنا بگویم که طرح ایران در اوج مناقشه قره‌باغ مطرح شد.»
لاوورف اظهار داشت: «این بدین معنی نیست که ما منافع ایران را نادیده می‌گیریم، به نحوی که عادی‌سازی روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان روی منافع ترانزیت ایران تأثیر می‌گذارد، بخصوص در شرایطی که آمریکایی‌ها علیه شما تحریم وضع کرده و همچنان به وضع تحریم‌ها ادامه می‌دهند، اجازه نمی‌دهیم وضعیت منافع ترانزیتی وخیم‌تر شود.»
لاوروف اظهار داشت: «از سوی دیگر نمی‌شد از این اصل اساسی چشم‌پوشی کرد که نتیجه نهایی باید عادی‌سازی روابط باشد. در توافق‌نامه نهم نوامبر بین روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان، حوزه‌های اصلی وجود دارد که در طرح ایران نیز در اوج مناقشه مطرح شد. الان نباید به این فکر کرد که چه کسی توانست به حل و فصل مناقشه کمک کند و چه کسی نتوانست. انتخاب شکل و شیوه بر عهده جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود و هیچ تلاشی برای انجام این کار به هزینه ایران یا ترکیه وجود نداشت. الان مهم این است که همه این مواردی که اعلام شده، به اجرا گذاشته شوند. اینکه چگونه این منطقه درگیری به منطقه همزیستی مسالمت‌آمیز و حسن همجواری تبدیل شود. چند روز پیش وقتی که اردوغان از باکو بازدید کرد، ایده‌ای درباره همکاری بین سه جمهوری قفقاز جنوبی، یعنی جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان با سه کشور همسایه آنها یعنی روسیه، ترکیه و ایران را مطرح کرد. این دیدگاهی است که ما به‌عنوان کشورهای همسایه، که ناظر عادی‌سازی روابط بین کشورهای این منطقه هستیم، باید به این فرآیند کمک کنیم.»
او ادامه داد: «ما هم‌اکنون باید مذاکرات را به پایان برسانیم تا این منطقه از منطقه مناقشه به منطقه همزیستی مسالمت‌آمیز تبدیل شود و ارمنستان، گرجستان و جمهوری آذربایجان در صلح با یکدیگر زندگی کنند و ایران، روسیه و ترکیه همسایگان این منطقه با کشورهای آن مشارکت کنند.»
ترور فخری‌زاده را دسیسه می‌دانیم
وزیر خارجه روسیه در ادامه سخنان با بیان اینکه روسیه در مبارزه با تروریسم بین‌المللی مشارکت دارد، اظهار داشت: «ما از منشور سازمان ملل و قطعنامه‌های مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل در مبارزه با تروریسم بین‌المللی پیروی می‌کنیم.»
او افزود: «در این اسناد بر مبارزه بی‌امان با تروریسم بین‌المللی تأکید شده است. متأسفانه شاهد سودجویی از این مسأله و استفاده از تروریسم برای اهداف سیاسی در سوریه، افغانستان و برخی کشورهای دیگر هستیم. ما معتقدیم که برای مبارزه واقعی با تروریسم صرف‌نظر از اینکه چه روابطی بین کشورها به وجود آمده است، باید اقدام کرد.»
متأسفانه تلاش برای سیاسی‌کردن و حتی بدتر از آن، استفاده از تروریسم برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیک توسط برخی کشورها ادامه دارد و ما امروزه می‌بینیم که چنین اقداماتی، از جمله در سوریه، افغانستان و مناطق دیگر در جریان است. به همین دلیل ما همچنان مبنا را بر این قرار می‌دهیم که برای مبارزه واقعی با تروریسم بین‌المللی، همه کشورها باید متحد شوند، صرف‌نظر از اینکه چه نوع روابط سیاسی و دیپلماتیکی بین آنها برقرار است.
لاوروف گفت: «در تراژدی ترور محسن فخری‌زاده، این حادثه تروریستی را محکوم کردیم. این ترور را یک دسیسه می‌دانیم که برای بی‌ثبات‌کردن اوضاع منطقه انجام گرفت که بدون آن هم مسائل زیاد دارد که از سال‌ها پیش بر اثر مداخله‌جویی برخی کشورها بروز کرده است.»
او تصریح کرد: «در خصوص دانشمند محسن فخری‌زاده، دیدید که ما با قاطعیت این ترور را در سطوح مختلف، از جمله در بیانیه وزارت امور خارجه محکوم کردیم. ما این ترور را یک تحریک و در راستای بی‌ثبات‌کردن منطقه ارزیابی می‌کنیم، در منطقه‌ای که همین حالا نیز مملو از مشکلات و تضادهای گوناگون است، منطقه‌ای که برای سال‌ها در معرض تلاش قدرت‌های خارجی برای دخالت در آن بوده است. ما همچنین ارزیابی دقیق و کاملی از ترور فرمانده سپاه قدس سردار سلیمانی در ژانویه امسال ارایه و آن را محکوم کردیم. همانطور که شما هم اشاره کردید، آمریکایی‌ها مسئولیت را به عهده گرفتند. من معتقدم که این موضع غیرقابل قبولی برای هر کشوری است. من شنیدم که در ایران اعلام شده است که نتایج تحقیقات درباره ترور آقای فخری‌زاده به دست آمده است. من فکر می‌کنم زمانی که ایران تشخیص بدهد امکان انتشار نتایج تحقیقات میسر است، این برای همه کشورها مهم خواهد بود که از این نتایج آن مطلع شوند.»
لاوروف خاطرنشان کرد: «امیدواریم نتایج تحقیقات در مورد ترور محسن فخری‌زاده پس از تکمیل منتشر شود.»
غرب از حل مسائل جهانی عاجز است
وزیر خارجه روسیه در ادامه گفت: «پس از پایان دوره استعمار غرب، امروز شاهدیم که کشورهای غربی نمی‌توانند سیاست جهانی را تعیین و مسائل اقتصاد جهانی را حل و فصل کنند.»
او افزود: «سهم کشورهای عضو گروه بریکس در اقتصاد جهانی در حال افزایش است. گروه 20 کشور صنعتی هم هر سال دوبار اجلاس برگزار می‌کند و در این گروه کشورهای عضو بریکس هم حضور دارند.»
او خاطرنشان کرد: «روند شکل‌گیری نظام چندقطبی جهانی واقعی است و اخیرا کشورهای غربی به این واقعیت پی برده‌اند که دیگر نمی‌توانند نظام تک‌قطبی جهانی را احیا کنند.»
لاوروف افزود: «پیام‌هایی که از اتحادیه اروپا دریافت می‌کنیم، نشانگر این واقعیت است که اتحادیه اروپا نمی‌تواند مستقل باشد و اگر این‌طور باشد، اروپا نمی‌تواند به‌عنوان قطب مستقل در نظام چندقطبی جهانی درنظر گرفته شود.»
افزایش حجم مبادلات بازرگانی ایران و روسیه
او با اشاره به افزایش همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی ایران و روسیه، افزود: «حجم مبادلات بازرگانی ایران و روسیه سال گذشته ۲۰درصد افزایش یافت و در دوره شیوع ویروس همه‌گیر کرونا نیز حجم مبادلات دوکشور 8درصد رشد داشته که با هیچ کشوری چنین نبوده است.»
لاوروف همچنین به افزایش صادرات ایران به روسیه در سال گذشته اشاره کرد که به گفته او، رشد قابل توجهی یافته است.
وزیر خارجه روسیه با اشاره به امضای توافق‌نامه تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اظهار داشت: «با امضای این موافقت‌نامه بازار کشورهای اتحادیه اوراسیا به روی ایران گشوده شد و به همین دلیل معتقدم باید در این مورد به خوبی به شهروندان ایرانی اطلاع‌رسانی شود.»
لاوروف در ادامه گفت که در مورد کارفرمایان و تجار ایرانی در روسیه مشکلی نیست و قوانینی وجود دارد که در مورد همه خارجیان اعمال می‌شود. همه چیز به علاقه‌مندی شرکا بستگی دارد. ما تلاش می‌کنیم تا طرح‌های مشترک بین ایران و روسیه و نه فقط در کشور ما بلکه در سایر کشورهای اتحادیه اوراسیا افزایش بیابد.
او خاطرنشان کرد: «توافق‌نامه تجارت ترجیحی یک‌سال است که بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اجرا می‌شود. در این مدت حجم مبادلات بازرگانی بین ایران و این اتحادیه ۱۵درصد افزایش یافته است. حجم صادرات ایران به بازارهای اتحادیه اوراسیا ۳۰درصد افزایش یافت.»
لاوروف با بیان اینکه در تمامی زمینه‌ها از کشاورزی گرفته تا فناوری اطلاعات با ایران همکاری می‌شود و اگر شما به آمار رسمی مبادله کالا نگاه کنید، امسال مبادله تجاری بیش از ۲۰درصد و در 6ماهه اول سال‌جاری که همه‌گیری کرونا تأثیرگذار بود، مبادله کالا 8درصد افزایش یافت.
او گفت: «ما عملا با هیچ کشوری چنین شاخص‌هایی از همکاری را نداریم. در شرایط همه‌گیری کرونا مبادله کالا افزایش یافته و واردات ما از ایران به مراتب سریع‌تر از صادرات ما به جمهوری اسلامی ایران رشد کرده است. در سال ۲۰۱۹میلادی توافق‌نامه موقت بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا لازم‌الاجرا شد که در اصل شرایطی را فراهم می‌کند تا بازار بزرگ کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای کشور شما باز شود. به همین خاطر لازم است به شهروندان جمهوری اسلامی ایران درباره روابط اقتصادی و تجاری ما اطلاع‌رسانی شود.»
لاوروف با تأکید بر لزوم گسترش همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه افزود: «ما ظرفیت‌های اقتصادی داریم که می‌تواند گسترش بیابد. همکاری‌های دو کشور در عرصه فنی-نظامی را از یاد نبریم که می‌تواند توسعه بیابد.»
او ادامه داد: «آنچه مربوط به استفاده از ارزهای ملی ایران و روسیه در محاسبات و پرداخت‌ها می‌شود، برای حذف و کنارگذاشتن دلار آمریکاست که واشنگتن به‌طور عمده از آن در عرصه بین‌المللی سوء‌استفاده می‌کند.»
وزیرخارجه روسیه افزود: «در روابط ایران و اوراسیا حجم مبادلات بازرگانی افزایش می‌یابد و از ارزهای ملی در پرداخت‌ها و معاملات استفاده می‌شود و این سیستم موثر است و ادامه خواهد یافت و ما تلاش‌های ممکن را برای از بین‌بردن تأثیرات منفی تحریم‌ها به کار می‌گیریم.»
لاوروف تصریح کرد: «بین ایران و روسیه روبل روسیه به‌عنوان ارز اصلی برای پرداخت‌ها محسوب می‌شود.»
ایران و روسیه دو بازیگر قدرتمند جهانی
وزیر خارجه روسیه در ادامه تصریح کرد: «ایران و روسیه دو بازیگر قدرتمند جهانی هستند و این دو قدرت می‌توانند نقش خود را در نظام جهانی ایفا کنند و اصول منشور سازمان ملل که بر تساوی حقوق ملت‌ها و عدالت تأکید دارد، می‌تواند بیش از هم‌اکنون تحقق بیابد.»
لاوروف تصریج کرد: «من فکر می‌کنم بیشتر از اینکه جابه‌جایی قدرت جهان از غرب به شرق باشد، چندقطبی‌شدن در جهان درحال وقوع است. بعد از ۵۰۰سال هژمونی و استعمارگری غرب دیگر نمی‌تواند همه مسائل در حوزه اقتصاد جهان را به تنهایی حل و سیاست جهان را تعیین کند. طی دهه‌های اخیر سهم اقتصاد کشورهای گروه هفت به مراتب کاهش پیدا کرده و سهم کشورهای عضو بریکس به میزان قابل ملاحظهای افزایش یافته است. این اتفاقی نیست که چندسال قبل که گروه ۲۰ ایجاد شد که در ابتدا دوبار در سال و بعدا یک‌بار در سال تشکیل جلسه داد.»
او افزود: «مبنای ایجاد گروه ۲۰، به منزله اذعان گروه هفت به این است که بدون کشورهای درحال توسعه نمی‌توان مشکلات اقتصادی جهان را حل کرد. در آنجا نهتنها کشورهای عضو بریکیس، بلکه همفکران آنها نیز وجود دارند. این فرآیند جالبی است که تثبیت خواهد شد.»
لاوروف گفت: «فرآیند شکل‌گیری دنیای چند قطبی برگشت‌ناپذیر است، اما تلاش‌ها برای متوقف‌کردن این پروسه را ما مشاهده می‌کنیم. من فکر می‌کنم که کشورهای غربی متوجه شده‌اند که احیای تمام و کمال دنیای تک‌قطبی، آنگونه که آمریکایی‌ها و متحدانش می‌خواهند، دیگر امکان‌پذیر نیست. متأسفانه اروپایی‌ها دائما سیگنال‌های بیشتری به ما می‌دهند که در نظم جدید جهانی نمی‌توانند ادعای استقلال داشته باشند. آنها می‌گویند علاقه‌مند به همبستگی یوروآتلانتیکی و بازگشت آمریکا به اروپا هستند، اگر اینگونه باشد، اروپا یک قطب در نظام چند قطبی روابط بین‌المللی نخواهد بود. در این صورت به نفع آمریکاست که نفوذ خود را در اروپا حفظ کند و تلاش کند که تعداد مدعیان قطب‌بودن در نظم جدید کمتر شود، چین حالا به‌عنوان دشمن اصلی و تهدید اصلی غرب انتخاب شده است، چراکه چین به سرعت دارد توسعه می‌یابد؛ به این دلیل که چین اقتصاد خود را توسعه می‌هد، رفاه مردم خود را بالا می‌برد و امنیت خود را بهتر تأمین می‌کند.»
او ادامه داد: «چین را تهدیدی برای مجموعه غرب تلقی می‌کنند. این همان خلق و خویی است که از اعصار گذشته به آنها رسیده است و باید کنار گذاشته شود. ایران و روسیه دو بازیگر بزرگ هستند، همچون سایر بازیگران بزرگ دیگر حتما نقش خود را در نظم جدید ایفا خواهند کرد، نه به این معنی که این نظم جدید باید جایگزین منشور سازمان ملل متحد شود، بلکه عنصر جدید باید این باشد که حقوق برابر، عدم دخالت در امور داخلی کشورها و حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات باید کامل‌تر از آنچه تا کنون بوده است، در عمل محقق شود.»