سرنخ شدت بیماری کرونا در دست ژنهاست
تحقیقات میگوید ژنهایی خاص برخی افراد را برای علایم شدید کووید- 19 مستعدتر میکند
برخی از افراد مبتلا به ویروس کرونا علامتی ندارند و علایم بیماری در برخی دیگر شدید است؛ دلیل چیست؟ تحقیقات جدید میگوید سرنخ در دست ژنهاست؛ ژنهایی خاص که برخی افراد را برای علایم شدید کووید- 19 مستعدتر میکند.
فرشته کیانی- شهروندآنلاین: چرا برخی از افراد مبتلا به ویروس کرونا هیچ علامتی ندارند و برخی دیگر بهشدت بیمار میشوند؟! این یکی از بزرگترین معماهای همهگیری کروناست.
تحقیق مجله علمی «Nature» در میان بیش از 2هزار و 200 بیمار بستری در بخش مراقبتهای ویژه، ژنهای خاصی را شناسایی کرده است که ممکن است پاسخ نزد آنها باشد.
این ژنهای خاص برخی افراد را برای علایم شدید کووید-19 مستعدتر میکنند.
این یافتهها اشتباه سیستم ایمنی بدن را روشن میکند و توضیح میدهد چرا سیستم ایمنی برخی از افراد به اشتباه با واکنش شدید به ویروس کرونا موجب شدت بیماری در فرد میشود؛ یافتههایی که ممکن است به شناسایی روشهای درمانی جدید کمک کند.
پروفسور کنث بیلی، مشاور پزشکی در بیمارستان رویال ادینبورگ که پروژه موسوم به «ژنومیک» را هدایت میکند، گفت که این تحقیقات حتی در صورت تولید واکسن نیز ادامه خواهد داشت و همچنان به آن نیاز خواهیم داشت.
او افزود: «واکسنها قرار است به میزان چشمگیری موارد ابتلا به کووید-19 را کاهش دهند، اما این احتمال وجود دارد که پزشکان برای چندین سال در سراسر جهان در درمان این بیماری از بخش مراقبتهای ویژه استفاده کنند، بنابراین نیاز فوری به درمانهای جدید وجود دارد.»
دانشمندان DNA بیماران را در بیش از 200 واحد مراقبتهای ویژه در بیمارستانهای انگلستان بررسی کردند. آنها ژنهای هر فرد را اسکن کردند که حاوی دستورالعملهای مربوط به هر فرآیند بیولوژیکی ازجمله نحوه مبارزه با ویروس است. سپس ژنوم آنها با DNA افراد سالم مقایسه شد و تفاوتهای ژنتیکی در ژن TYK2 پیدا شد
سلولهای «عصبانی»
دانشمندان DNA بیماران را در بیش از 200 واحد مراقبتهای ویژه در بیمارستانهای انگلستان بررسی کردند. آنها ژنهای هر فرد را اسکن کردند که حاوی دستورالعملهای مربوط به هر فرآیند بیولوژیکی ازجمله نحوه مبارزه با ویروس است. سپس ژنوم آنها با DNA افراد سالم مقایسه شد تا تفاوتهای ژنتیکی مشخص شود و تفاوتها نخستینبار در ژنی به نام TYK2 پیدا شد.
پروفسور بیلی توضیح داد: «این ژن مسئول بخشی از سیستم ایمنی است که سلولهای ایمنی شما را عصبانیتر، مهاجمتر و تحریکپذیرتر میکند.»
اما اگر این ژن اشتباه عمل کند و معیوب باشد، پاسخ ایمنی ممکن است بیش از حد شود و بیماران را در معرض خطر التهاب ریه قرار دهد.
دستهای از داروهای ضد التهابی که قبلا برای بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید استفاده شده است، این مکانیسم بیولوژیکی را هدف قرار میدهد، ازجمله دارویی به نام باریسیتینیب.
بیلی گفت: «چنین چیزی این روش را به عنوان کاندیدایی محتمل برای درمانی جدید معرفی میکند، اما مطمئنا باید آزمایشهای بالینی گستردهای انجام دهیم تا بفهمیم درست است یا نه.»
اینترفرون بسیار کم
تفاوتهای ژنتیکی همچنین در ژنی به نام DPP9 یافت شد که در التهاب نقش دارد و در ژنی دیگر به نام OAS که به جلوگیری از کپیکردن ویروس از خود کمک میکند.
تغییرات در ژنی به نام IFNAR2 نیز در بیماران تحت مراقبتهای ویژه شناسایی شد. IFNAR2 با یک مولکول ضد ویروسی قوی به نام اینترفرون (نوعی پروتیین که سلولهای میزبان آلوده به ویروس آزاد میکنند و موجب تحریک سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن میشوند) در ارتباط است که به شروع سریع فعالیت سیستم ایمنی بدن به محض شناسایی عفونت کمک میکند.
تصور میشود وقتی تولید اینترفرون بسیار کم میشود، ممکن است مزیتی اولیه برای ویروس ایجاد کند و به آن امکان تکثیر سریع بدهد که منجر به شدت بیماری میشود.
دو مطالعهای که اخیرا در مجله Science منتشر شده نیز تأثیر اینترفرون را در مبتلایان به کووید-19 از طریق جهشهای تغییرات ژنتیکی همچنین اختلال خود ایمنی که بر تولید آن تأثیر میگذارد، نشان داده است.
پروفسور ژان لوران کازانوا، از دانشگاه راکفلر در نیویورک که تحقیق را انجام داد، گفت: «اینترفرون عاملی موثر برای تقریبا 15درصد از موارد وخیم کووید-19 در سطح جهانی است که در گروه آماری ما ثبت شد.»
میتوان اینترفرون را به عنوان درمان تجویز کرد، اما آزمایش بالینی سازمان بهداشت جهانی نتیجه گرفت که نمیتواند به بیمارانی که حالشان وخیم است، کمک کند. با این حال، پروفسور کازانوا گفت که زمانسنجی مهم است.
او توضیح داد: «امیدوارم اگر اینترفرون در دو، سه یا چهار روز اول بیماری داده شود، کارساز باشد، زیرا اساسا مولکولی ایجاد میکند که بیمار خودش تولید نمیکند.»
چرا برخی از افراد مبتلا به ویروس کرونا هیچ علامتی ندارند و برخی دیگر بهشدت بیمار میشوند؟! تحقیقی در میان بیش از 2هزار و 200 بیمار بستری در بخش مراقبتهای ویژه، ژنهای خاصی را شناسایی کرده است که ممکن است پاسخ نزد آنها باشد. این ژنهای خاص برخی افراد را برای علایم شدید کووید- 19 مستعدتر میکند
وقتی اوضاع به بیراهه میرود
دکتر ونسا سانچو شیمیزو، متخصص ژنتیک از کالج امپریال لندن، گفت که با کشفهای ژنتیکی بینشی بینظیر و جدید درباره بیولوژی کووید-19 پدیدار میشود.
او گفت: «این واقعا نمونهای از پزشکی دقیق و موشکافانه است که در واقع میتوانیم لحظهای را که اوضاع در فردی به بیراهه رفته است، شناسایی کنیم.»
او افزود: «یافتههای این مطالعات ژنتیکی به ما کمک میکند مسیرهای مولکولی خاصی را که میتواند در درمان دخیل باشد، شناسایی کنیم.»
اما ژنوم همچنان پررمز و راز است.
تحقیق «ژنومیک» و چندین مطالعه دیگر نشان داده است گروهی از ژنها در کروموزوم 3 بهشدت با علایم شدید بیماری مرتبط بوده است، با این حال، زیربنایِ بیولوژی آن هنوز شناخته نشده است.
اکنون از بیماران بیشتری خواسته میشود در این تحقیق شرکت کنند.
دکتر بیلی گفت: «ما به همه احتیاج داریم، اما بهویژه مشتاقیم افرادی را از گروههای قومی اقلیت جذب کنیم که وضعیت بیماری در میان آنان بحرانیتر است.»
او افزود: «همچنان نیازمند یافتن روشهای درمانی جدید برای بیماری کووید-19 هستیم و این نیازی فوری و ضروری است. ما باید انتخاب درستی در مورد روشهای درمانی بعدی داشته باشیم، زیرا فرصتی برای اشتباه نداریم.»
منبع: BBC NEWS
اینجا کلیک کنید.