اهمیت خودشناسی در حوزه داوطلبی
آیا شناخت خود و تنظیم هیجان منجر به کاهش پدیده همنوایی در بين جوانان سازمان جوانان هلال احمر می شود؟
پژوهشها به صورت تلویحی نشان میدهد که تنظیم هیجانی بالا میتواند باعث کاهش همنوایی شود و هیجان به طور کلی به عنوان عامل موثری در همنوایی شناخته شده است. هر چند رابطه تنظیم شناختی هیجان با همنوایی به صورت مشخص بررسی نشده است اما در موقعیتهای اضطراری افرادی که هیجان خود را به سختی کنترل و تنظیم میکنند و دچار ترس میشوند به همنوایی بیشتر گرایش پیدا میکنند. متغیر دیگری که به نظر میرسد با همنوایی ارتباط دارد، خودشناسی انسجامی است که به تلاشهای فعال افراد برای یکپارچه کردن تجربه خود در گذشته، حال و آینده در جهت سازش و ارتقا خود اشاره میکند. به همین منظور جاوید تکجو (عضو داوطلب سازمان جوانان هلال احمر و دانشجوي دكتري تخصص روانشناسي از دانشگاه گيلان) و پيمان مامشريفي (عضو داوطلب سازمان جوانان هلال احمر و دانشجوي دكتري تخصص روانشناسي از دانشگاه علامه طباطبايي )در پژوهشی به این مسأله پرداختند. آنچه در ادمه میآید، گزارش «شهروندآنلاین» از یافتههای این تحقیق است.
نفوذ اجتماعی مجموعه وسیعی از زمینهها را در بر میگیرد که در آن تصمیمات فردی افراد تحت تأثیر دیگران قرار میگیرد و شامل همنوایی ، اطاعت و تسلیم است و در آن افراد نگرش یا رفتارشان را تحت تأثیر دیدگاه دیگران تغییر میدهند. از همنوايي تعاریف مختلفی وجود دارد. برای مثال به تغییر در رفتار و نگرش تحت فشار حضور واقعی یا خیالی گروهها گفته میشود و در تعریف دیگر همنوایی تسلیم شدن به فشارهای گروهی است وقتی که گروه به صورت مستقیم تقاضای همنوا شدن فرد با گروه را ندارد.
این پدیده همانند شمشیر دو لبه است و همانطور که میتواند منجر به سازگاری بهتر افراد با محیط گردد. از طرف دیگر ممکن است تاثیرات مخربی در جامعه داشته باشد و شخص با عمل کردن مطابق با ارزشهای گروه دست به کارهای ضد اجتماعی و نابهنجاری بزند که در خلوت خود شاید انجام این کار را تصور نمیکرد.
به طور کلی مطالعه عوامل مؤثر بر آن گامی در جهت شناخت بهتر ماهیت همنوایی است. به علت تاثیرات منفی گسترده همنوایی در شرایط مختلف مانند اعتیاد، تصمیمات گروهی اشتباه و … مطالعهی هر چه بیشتر آن ضروری است و با دانستن عوامل درونی تاثیرگذار میتوان از اثرات مخرب آن کاست و از کجروی هایی که تحت تأثیر گروه است جلوگیری کرد.
تنظیم شناختی هیجان و خودشناسی انسجامی دو عاملي است كه احتمالا ميتواند ميزان همنوايي را كاهش دهد. به همين منظور جاوید تکجو (عضو داوطلب سازمان جوانان هلال احمر و دانشجوي دكتري تخصص روانشناسي از دانشگاه گيلان) و پيمان مامشريفي (عضو داوطلب سازمان جوانان هلال احمر و دانشجوي دكتري تخصص روانشناسي از دانشگاه علامه طباطبايي ) به بررسي خودشناسي و تنظيم هيجاني در ميزان همنوايي در بين اعضاي سازمان جوانان هلال احمر استان آذربايجان غربي پرداختند.
تاثیر خودشناسی در ميزان همنوایی
به گزارش «شهروندآنلاین» یافتههای این پژوهش نشان میدهد که خودشناسی انسجامی بالا، ميزان همنوایی را كاهش ميدهد. در تبیین این امر میتوان گفت افرادی که خودشناسی انسجامی بالایی دارند از فرایندهای لحظه به لحظه روانشناختی خود آگاه هستند و تجربههای فردی خود را از طریق کنشهای شناختی عالی تحلیل میکنند احتمالاً آنها با توجه به شناختی که نسبت به خود دارند درمحیطی که همنوایی را میطلبد مطابق با دیدگاه و ارزش های خود عمل کرده و تحت تأثیر جو حاکم قرار نمیگیرند.
همچنین طبق یافته های این تحقیق علاوه بر این بین راهبردهای سازگارانهی تنظیم شناختی هیجان با همنوایی رابطه وجود دارد. از آنجایی که فرد در موقعیتهای همنوایی دچار تنش روانی میشود یکی از راهکارهای مواجهه با پدیده همنوایی این است که فرد توجه اش را به هیجانش معطوف کند و از میزان اضطراب خود بکاهد. بنابراین وقتی فردی راهبردهای سازگارانه را به کار میبرد، موقعیت همنوایی را به عنوان یک فرصت در نظر میگیرد و از روشهای راه حل محور استفاده میکند تا هیجانهایش را تنظیم نماید و بر مسئله همنوایی فائق گردد .
لازم به ذکر است جامعه آماری پژوهش متشکل از داوطلبان اعضای سازمان جوان هلال احمر استان آدربایجان غربی بوده است. همچنین این پژوهش با همکاری سازمان هلال احمر استان آذربایجان غربی صورت گرفته است. برگزاري كارگاهها و تهيهي پكيجهاي آموزشي به منظور ارتقاء خودشناسي و بهبود تنظيم هيجاني اعضاي سازمان جوانان جمعيت هلال احمر نیز پیشنهاد کاربردی محققان این پژوهشگران به مسئولان جمعیت هلال احمر بوده است.
.