یاد بگیریم به پژوهش «احترام» بگذاریم!
گفتوگوی «شهروندآنلاین» با معاون آموزش و پژوهش جمعیت هلالاحمر به بهانه هفته پژوهش
پژوهش عنصر اصلی در پیشرفت و موتور محرک تولید فکر، رشد و بالندگی در یک سازمان است. به زبان ساده سازمانی پویا و زنده نامیده میشود که فعالیتهایش براساس پژوهشمحوری و به صورت دانشبنیان دنبال میشود. با توجه به این موضوع، در کشور ما ٢٥ آذر ماه بهعنوان روز پژوهش نامگذاری شده است. به همین منظور «شهروندآنلاین» گفتوگویی با معاون آموزش و پژوهش جمعیت هلالاحمر داشته است. دکتر خسرو رحمانی در این گفتوگو ضمن تأکید بر اهمیت «پژوهش» از تأسیس باشگاه پژوهشگران در جمعیت هلالاحمر خبر میدهد.
آقای دکتر اگر موافق هستید گفتوگو را با این پرسش آغاز کنیم که پژوهش در جمعیت هلالاحمر در چه بخشهایی دنبال میشود؟
بگذارید من این پرسش با ذکر یک مقدمه پاسخ دهم. ما چرا در یک سازمان پژوهش میکنیم؟ اصولا پژوهش در یک سازمان برای دستیابی به پرسشهایی شکل میگیرد که آن مجموعه با آن مواجه است. البته هیچ سازمانی اعتبار و منابع لازم را برای طراحی همه پرسشهایی که با آن مواجه است، ندارد، بنابراین پرسشها را اولویتبندی میکنند و به سوالاتی پاسخ میدهند که برای ارتقا، رشد و تعالی مجموعه بااهمیتتر است. همچنین در دستگاههای اجرایی اهمیت پژوهشهای کاربردی بیشتر از پژوهشهای بنیادی است. در پاسخ به سوال شما هم باید بگویم در جمعیت هلالاحمر نیز پژوهشها اولویتبندی شدهاند. ما به دنبال پژوهشهایی هستیم که نتیجه و پاسخ آن گره از مشکلات اجرایی مجموعه باز کند.
در مورد فعالیت پژوهشی اداره کل پژوهش و فناوری جمعیت هلالاحمر توضیح دهید.
اداره کل پژوهش و فناوری جمعیت هلالاحمر، مسئول ارایه رهنمودهای علمی و تخصصی مناسب برای گسترش و توسعه پژوهش و فناوری است. پیشنهاد آییننامههای گوناگون پژوهشی، برقراری ارتباط علمی با دانشگاههای داخل کشور، همکاری در ارایه خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی از طریق اجرای طرحهای پژوهشی کاربردی، برگزاری سمینارها و همایشهای علمی، انتشار یافتههای علمی و نظارت بر تمام امور پژوهشی جمعیت و بانکهای اطلاعاتی و همچنین راهاندازی مراکز تحقیقاتی ازجمله «تابآوری در حوادث و بلایا» و «مدیریت سلامت در تجمعهای انبوه» جزئی از فعالیتهای اداره کل پژوهش و فناوری جمعیت هلالاحمر بوده است.
فعالیتهای پژوهشی اداره کل پژوهش و فناوری جمعیت عبارتند از تهیه و تنظیم برنامههای سالانه و تقویم اجرایی فعالیتهای حوزه پژوهش، تعيين اولويتها و جهتگيریهای تحقيقاتی بر اساس رفع نيازهای فعلی و آتی جمعیت هلالاحمر، تقويت و توسعه پژوهشهای بنيادی و كاربردی، حمايت و توسعه طرحهای تحقيقاتی بهویژه در زمینه فناوریهای نوين، بهکارگیری سازوكارهای تشويقی مناسب برای ارتقای كمی و كيفی مقالات علمی، استفاده از راهكارهای تشويقی مستمر برای پژوهشگران ممتاز و تأسیس باشگاه پژوهشگران جمعیت هلالاحمر. علاوه بر این ما از فعالیتهای پژوهشی در عرصه نگهداشت و حفظ داوطلبی و پژوهش درمانی مبتنی با جمعیت هلالاحمر نیز استقبال میکنیم.
در مورد تأسیس باشگاه پژوهشگران جمعیت هلالاحمر بیشتر توضیح دهيد.
از آنجا که معاونت آموزشی، پژوهشی و فناوری جمعیت هلالاحمر بخش مهمی از فعالیتهای پژوهشی کشور را بر عهده دارد و با توجه به اینکه شناسايی دانشپژوهان مستعد و حمايت، تقويت و راهنمايی آنها، تأثير بـسزايی در نيـل بـه اهـداف آموزشی، پژوهشی و فناوری جمعیت هلالاحمر خواهد داشت؛ لذا تلاش میکند تا تسهيلات و امكانـات لازم را بـرای تشويق افراد خلاق و كارآفرين و علاقهمند به دانش و پژوهش از هر جهت در چارچوب امكانـات موجود فراهم سازد و اقدام به تأسیس باشگاه پژوهشگران کرده اسـت تـا گـامی مؤثر در دستيابی به اين امر مهم باشد.
باشگاه پژوهشگران با هدف شناسايی، جذب، پرورش، حمايت و هدايت و اعتلای سطح علمی افراد بـااسـتعداد كـشور رویکردی امدادی و رهیافتی داوطلبانه، از طريق تشكل بخشيدن به آنها در قالب گروههای پژوهشی و علمی دارد و زير نظـر معاونت آموزشی، پژوهشی و فناوری جمعیت هلالاحمر فعاليت میکند. مركز باشگاه در تهران بوده و در صورت تصويب معاونت، شعب آن میتواند در تمـامی شـهرهای كشور تشكيل شود.
کووید-19 مهمترین چالشی است که دنیا در این روزها با آن مواجه است، در این زمینه هم فعالیت پژوهشی از سوی جمعیت هلالاحمر دنبال شده است؟
از سال 84 تاکنون 77 نشست علمی به منظور ارتقای سطح دانش و آگاهی مديران، دانشجويان، كاركنان و داوطلبان جمعيت هلالاحمر و ايجاد بستر مناسب برای تهيه و اجرای طرحهای آموزشی و پژوهشی جمعيت؛ افزايش تبادل اطلاعات علمی و تقويت روحيه پژوهش و نقد در پژوهشگران برگزار شده است. در سال 99 به دلیل پاندمی کووید-19 این نشستها که موضوع آن هم ویروس کرونا بوده، به صورت مجازی برگزار شده است.
چه تسهیلات تشویقی برای ارایه برنامههای پژوهشی در جمعیت هلالاحمر مد نظر قرار گرفته است؟
جمعیت هلالاحمر در راستای اهداف جمعیت هلالاحمر و رسالت آموزشی و پژوهشی خود و بهمنظور گسترش فعالیتهای پژوهشی و قدردانی از محققانی که در راه توسعه کیفی فعالیتهای موضوع مأموریت جمعیت فعالیت کنند، علاوه بر همکاری، تسهيلات مالی تشويقی برای پایاننامههای دانشجویی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارایه میکند.
در بخش استارتاپها چه اقداماتی را دنبال کردهاید؟
اولین جشنواره استارتاپی مرکز شتابدهی جمعیت در اردیبهشت ۹۸ با مشارکت ۸۰۰ جوان نخبه از کل کشور استارت خورد که پس از غربالگری با حضور ۲۲۰ نفر در قالب ۳۷ تیم رقابت داشتند و از ۳۷ تیم، 8 تیم در چارچوب نیازهای جمعیت انتخابشده، حوزههایی چون فناوریهای سیلبند فوری: محصول مهارکننده سیلاب؛ تیم خنککننده دارویی: دستگاه خنک نگهدارنده دارو یا غذای نوزاد؛ تیم اسکان موقت: کانكس پیش طراحی شده جهت اسکان؛ تیم سیتا: سیستم توزیع اقلام در بحران؛ تیم سوپر قهرمان: بازی موبایلی در جهت یادگیری نحوه نجات شخص؛ آموزش نوین: آموزش در فضای مجازی جهت یادگیری اصول مدیریت بحران؛ تله مدیسین: درمان بیمار از راه دور و وب کمکهای اولیه: آموزش کمکهای اولیه در فضای مجازی فعالیت خود را آغاز کردهاند و در آینده نزدیک از این استارتاپها رونمایی خواهد شد.
فعالیتهای پژوهشی هلالاحمر از لحاظ بینالمللی در چه جایگاهی است؟
فصلنامه علمی ـ پژوهشی امدادونجات، دارای رتبه علمی- پژوهشی از كميسيون نشريات علوم پزشكی كشور است. با توجه به راهبرد فصلنامه، مقالههای در حوزههای بنيادی، توسعهای و كاربردی که به نحوی مرتبط با هر يك از رشتههای مديريت امدادونجات و مديريت سوانح و حوزههای مربوط به آن باشند، در اين نشريه پذيرفته میشوند. علاوه بر این، در حال پیگیری هستیم تا زبان فارسی نیز به زبانهای پایگاه اطلاعسرانی فدراسیون اضافه شود، این کار میتواند موجب ارتقای فعالیتهای پژوهشی ما در عرصه بینالمللی شود.
همکاری جمعیت هلالاحمر با دانشگاههای کشور چگونه است؟
ما همکاریهای بسیار خوبی با دانشگاههای کشور ایجاد کردهایم. موسسه علمی-کاربردی هلال رابط ما با برخی از دانشگاههای کشور است. علاوه بر این تفاهمنامهای نیز با دانشگاه علوم پزشکی ایران منعقد شده است تا از ظرفیت علمی دانشگاه در ارتقای جمعیت هلالاحمر استفاده کنیم، همچنین در تمام برنامههایی که عنوان شد از نظر نخبگان دانشگاهی نیز استفاده میشود.
در جهت تشکیل تیمهای پژوهشی در حوزههای ستادی و جمعیت هلالاحمر استانها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
بهمنظور ایجاد، تقویت و توسعه پژوهشهای کاربردی کارکنان و داوطلبان در راستای مأموریتهای جمعیت هلالاحمر، این معاونت اقدام به تشکیل تیمهای پژوهشی کرده که این تیم متشکل از مدیران، کارشناسان و داوطلبانی است که دارای سابقه و تجربه پژوهشی هستند و نسبت به برنامهریزی و اجرای پژوهشهای کاربردی جهت رفع معضلات جامعه در حیطه وظایف جمعیت هلالاحمر اقدام میکنند. هدف از شناسایی نیازهای پژوهشی در راستای اجرای مأموریتهای تعیینشده جمعیت هلالاحمر، شناسایی افراد مستعد و علاقهمند در حوزه فعالیتهای پژوهشی و شناسایی راهکارهای بهبود مدیریت بحران در سطوح مختلف است.
به عنوان سوال پایانی کشور ما با چه چالشهایی در عرصه پژوهش روبهرو است؟
نخست اینکه شناخت و نگرش کافی درباره اهمیت پژوهش در میان اقشار مختلف جامعه وجود ندارد و ما با یاد بگیریم به پژوهش احترام بگذاریم و مورد دیگر بحث عدم اعتبار مالی کافی در عرصه پژوهش است. امیدوارم این موارد با اتخاذ تدابیر لازم رفع شود تا در نهایت ایران اسلامی عزیز با شتاب بیشتری به سمت توسعه و پیشرفت حرکت کند. در پایان از تمام پژوهشگرانی که با جمعیت هلالاحمر فعالیت و همکاری دارند، تقدیر میکنم.