داستان تولدهای گردنه مایین بلاغ

کولاک آغاز شده. باد دانه‌های برف را به زمین و جاده می‌کوبد و به برف‌پاک‌کن‌هایی که با سرعت چپ و راست می‌روند، مجالی نمی‌دهد. آمبولانس هلال‌احمر به سمت محل حادثه‌ای روانه می‌شود. کولاک میدان دید را به کمتر از نیم‌متر رسانده.

یکی از امدادگران در فاصله کوتاهی از آمبولانس در جاده حرکت می‌کند و راه را به آمبولانس نشان می‌دهد. جز برف، چیزی پیدا نیست. «جواد عزتی» امدادگر داوطلب پایگاه مایین‌بلاغ است.

او می‌گوید :«پایگاه مایین‌بلاغ در ارتفاعات قرار دارد. برف و کولاک شدید در زمستان مهم‌ترین ویژگی این منطقه است که حوادث مختلفی به وجود می‌آورد و مأموریت‌های ما را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. سخت‌ترین شرایط امدادرسانی در اینجا زمانی است که برف شدید به همراه طوفان و باد می‌بارد.

در واقع کولاک‌های شدیدی رخ می‌دهد که میدانِ دید را تا نیم‌متر کاهش می‌دهد. محور مسدود می‌شود و اگر عملیاتی در پیش باشد و درخواست آمبولانس شده باشد، باید یک‌نفر جلوتر از آمبولانس پیاده حرکت کند تا مسیر را به خودرو نشان دهد. چون دید بسیار پایین است و احتمال سقوط به دره وجود دارد.»

روستاهایی اطراف گردنه هستند که از آغاز زمستان تا اردیبهشت‌ماه پشت دیواره برفی محصور می‌شوند و راه دسترسی به آن بسته می‌شود.

مشکل وقتی آغاز می‌شود که در این روستاها فرد بیماری نیاز به کمک داشته باشد یا زمان زایمان زن بارداری از راه برسد: «محورهایی که ما پوشش می‌دهیم، کوهستانی هستند و جاده پیچ‌ در پیچ و پرشیبی دارند.

تردد در زمان بارش برف‌های سنگینی در این محور تنها با خودروهای هلال‌احمر ممکن است. اهالی روستاهای این محدوده وضع جوی را به خوبی می‌شناسند و خود را برای زمستان‌های اینجا آماده می‌کنند و آذوقه چندماه خود را تهیه می‌کنند.

اما اگر بیماری به کمک نیاز داشته باشد، باید خودمان را به این روستاها برسانیم؛ روستاهایی که در حالت عادی هم جاده آسفالته‌ای ندارند و رفتن به آنها کار ساده‌ای نیست.»

یکی از قدیمی‌ترین پایگاه‌های امدادی کشور

پایگاه جاده‌ای مایین‌بلاغ در 35کیلومتری محور تکاب- شاهین‌دژ، تنها پایگاه امدادی شهرستان تکاب است و امدادرسانی در پنج محور این شهرستان را پوشش می‌دهد. محورهای تکاب- بیجار، تکاب- شاهین‌دژ، تکاب- دندی، تکاب- دیوان‌دره و محور فرعی تکاب- ‌بیجار محورهایی است که این پایگاه امدادرسانی در آن را برعهده دارد.

«منصور امینی» مسئول امدادونجات پایگاه جاده‌ای مایین‌بلاغ می‌گوید: «پایگاه مایین‌بلاغ به دلیل پرترددبودن محورهای تکاب و اهمیت آن، از ‌سال 79 افتتاح شد و یکی از پایگاه‌های قدیمی کشور است. ساختمان پایگاه در محوطه‌ای مشترک با اداره راهداری و پلیس راه واقع شده است.

یکی از حوادث رایج در این محور مسدودشدن جاده به دلیل کولاک است. گاهی در ایام پرتردد بیش از 120 خودروی سواری و باربری و مسافربری در این محور گرفتار می‌شوند و به اسکان اضطراری نیاز دارند.

سخت‌ترین شرایط امدادرسانی در اینجا زمانی است که برف شدید به همراه طوفان و باد می‌بارد. در واقع کولاک‌های شدیدی رخ می‌دهد که میدانِ دید را تا نیم‌متر کاهش می‌دهد. محور مسدود می‌شود و اگر عملیاتی در پیش باشد و درخواست آمبولانس شده باشد، باید یک‌نفر جلوتر از آمبولانس پیاده حرکت کند تا مسیر را به خودرو نشان دهد. چون دید بسیار پایین است و احتمال سقوط به دره وجود دارد

اما فضای مشترکی که ما برای اسکان در اختیار داریم، ظرفیت کمتری دارد. پایگاه ما نیاز به گسترش دارد. در مسیر گردنه فضای کافی هم برای احداث ساختمان مستقل پایگاه وجود دارد. از طرفی هم پایگاه مایین‌بلاغ انبار امدادی ندارد و اقلام ضروری مثل پتو و چادر اسکان اضطراری و… در اتاق‌های پایگاه نگهداری می‌شوند.

مقدار تجهیزات شهرستان برای امدادرسانی در شرایط اضطراری کافی است اما فضای مناسب برای نگهداری از آن در پایگاه وجود ندارد و همین مسأله ما را با مشکل روبه‌رو می‌کند.»

ساختمان پایگاه از مسیر گردنه دید کافی ندارد و بسیاری از خودروهایی که در این مسیر تردد می‌کنند، اگر با جاده آشنایی نداشته باشند، تابلوی پایگاه را به درستی نمی‌بینند.

امینی می‌گوید: «محورهای تحت پوشش ما فاصله زیادی از هم دارد و این مسأله زمان رسیدن به محل حادثه را گاهی به 40 دقیقه می‌رساند. آن هم درشرایطی که اوضاع جوی مساعد باشد و با ترافیک مواجه نباشیم. ایجاد پایگاه امداد جاده‌ای جدید در این محورها می‌تواند حلال این مشکل باشد.»

نوزادان مایین‌بلاغ

ارتفاعات مایین‌بلاغ و تخت سلیمان در هر فصل از ‌سال حوادث مختلفی در بردارد. زمستان‌های پربرف که تمام می‌شود، نوبت به حوادث کوهستان می‌رسد؛ کوهنوردان و افرادی که برای چیدن گیاهان دارویی به مراتع و ارتفاعات می‌روند، گاه دچار حادثه می‌شوند و اغلب با خبر مفقودی در کوهستان مأموریت امدادگران هلال‌احمر آغاز می‌شود.

«هادی برخورداری» امدادگر پایگاه مایین‌بلاغ می‌گوید:  «در فصل‌های گرم‌تر هم حادثه در این محور کم رخ نمی‌دهد. قرارداشتن در مسیر گردشگری تخت سلیمان، تکاب را به یکی از محورهای پرتردد کشور تبدیل کرده است.

همین تردد بالا هم باعث بروز تصادف‌های جاده‌ای بسیار می‌شود. از طرف دیگر از اواسط بهار گردشگران و همچنین افراد محلی به منطقه کوهستانی این اطراف می‌روند تا گیاهان دارویی بچینند و از طبیعت اینجا استفاده کنند.

آشنانبودن به مسیر باعث مفقودی آنها در کوهستان می‌شود و عمده عملیات‌های کوهستان ما را تشکیل می‌دهند.» عملیات‌هایی که باعث شده شهرستان تکاب تیم امداد کوهستان قوی‌ای برای خود دست‌وپا کند و امدادگران کوهستان آن همیشه برای حوادث مختلف آماده باشند.»

با بسته‌شدن محورها در زمستان هم انتقال زنان باردار به مرکز شهرستان یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های این امدادگران است:   «مرکز مدیریت بحران شهرستان برای انتقال زنان باردار به مراکز درمانی با هلال‌احمر هماهنگ است.

روزی که قرار است نوزادی در یکی از این روستاها به دنیا بیاید، ما آماده‌باش هستیم و به کمک آمبولانس زن باردار را به مراکزدرمانی منتقل می‌کنیم. گاهی که شرایط جوی سخت و ناپایدار است، از یکی دو روز قبل هم آماده‌باش هستیم و با خانواده این افراد در ارتباطیم تا جان مادر و فرزندش را از هر خطری دور کنیم و آنها را به بیمارستان برسانیم.

زمستان ‌سال گذشته در یک روز سه زن باردار را از روستاهای صعب‌العبور به بیمارستان رساندیم و به دلیل محدودیت فضای آمبولانس برای انتقال هرکدام از این افراد یک‌بار از روستا به بیمارستان در حرکت بودیم. این روستاها در مناطق صعب‌العبوری قرار دارند و در زمستان و برف، رسیدن به هرکدام از این روستاها ساعت‌ها زمان نیاز دارد. برای مثال تنها در یکی از این مأموریت‌ها امدادگران 12 شب به سمت روستا حرکت کردند و 8 صبح به روستا رسیدند.»