نیمی از پایتخت در ناامنی

اما کیفیت زندگی چیست؟ بد نیست به تعریف سازمان بهداشت جهانی از آن بپردازیم که می‌گوید کیفیت زندگی ادراکی است که افراد از وضعیتی که در آن زندگی می‌کنند و زمینه فرهنگی و سیستم ارزشی که در آن هستند، دارند که این ادراک براساس اهداف، انتظارات، استانداردها و علایق آنهاست (گروه تهیه مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی 1998).
در تعاریف دیگر هم کیفیت زندگی شامل مولفه‌های گوناگونی چون تعالی مادی، سلامتی و امید به زندگی، ثبات سیاسی و امنیت، زندگی خانوادگی «نرخ طلاق در هر‌ هزار نفر»، زندگی اجتماعی، اقلیم و جغرافیا، امنیت شغلی، آزادی سیاسی و برابری جنسیتی عنوان شده است. شاخص کیفیت زندگی، نخستین بار، در ‌سال ۲۰۰۵ میلادی، در ۱۱۱ سرزمین، مورد محاسبه واقع شد که براساس آن ارزیابی، ایران در رتبه 88 قرار گرفت و البته در‌ سال 2010 ایران با نزولی چشمگیر در کیفیت زندگی به رتبه 150 رسید.
حالا شهرداری تهران و بخش معاونت اجتماعی آن به بررسی شاخص‌های کیفی زندگی در پایتخت پرداخته‌ است. هرچند هنوز مشخص نیست محلات تهران از نظر سایر شاخص‌ها چه جایگاهی دارند و حداقل هنوز سایر بخش‌های کیفیت زندگی در تهران بیان نشده است، با این وجود تاکید بر امنیت و انتشار اطلاعات درباره آن خود نشانگر موارد گوناگونی است. سعید معیدفر، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با «شهروند» معتقد است امنیت و معیشت ابتدایی‌ترین مولفه‌های زندگی هر فرد در جامعه است و این درحالی است که ما در ابتدایی‌ترین بخش هم گویا با چالش‌هایی مواجهیم و آمارها هم همین را می‌گوید: «ما از چند و چون این تحقیق اطلاعی نداریم، اما نکته مهم آنجاست که این دو اصل شرط بقای هر انسان در جامعه است و میانگین نمره امنیت در پایتخت هم نمره قابل قبولی نیست.»
به گفته او سطح نیازهای جامعه آنچنان به پایین‌ترین سطح تقلیل پیدا کرده که مهمترین نیازهایمان امنیت و معیشت شده است و این موضوع با توجه به وضع اقتصادی کشور هر روز بیشتر از گذشته به چشم می‌آید: «به لحاظ امنیت هم از نظر داخلی و هم از نظر بین‌المللی جامعه در وضع حادی قرار دارد. فقر گسترده مردم را تهدید می‌کند و در نتیجه باید بگویم ما با بحث کیفیت روبه‌رو نیستیم، بلکه دربند کمیت قرار گرفته‌ایم و بدیهی‌ترین نیازهای ما در معرض تهدید قرار دارد.»
معیدفر می‌گوید اگر بخواهیم به کیفیت زندگی بپردازیم، باید مباحثی چون آزادی‌های سیاسی، تعاملات اجتماعی و انسانی، برابری جنسیتی و مسائلی از این دست را در نظر بگیریم، چراکه اینها کیفیت زندگی است. « اگر روزی نیاز به آزادی و تعاملات اجتماعی مورد توجه قرار گرفته، به قدری شرایط وخیم بوده که به سرعت از آن سطح به سطوح پایین‌تر سقوط کرده‌ایم.» این جامعه‌شناس معتقد است برای دستیابی به شاخص‌های کیفیت زندگی باید تغییراتی عمده و اساسی در جامعه رخ دهد. تغییراتی که نیازمند همت و خواست مدیران برای بالاکشیدن مردم از کمیت‌های کوچک و خواست‌های ابتدایی است.