مرگ زیرسایه آلودگی
آلودگی هوا در کنار به خطر انداختن سلامت شهروندان سالانه 225میلیارد دلار بر اقتصاد جهانی هزینه تحمیل می‌کند
شهروند آنلاین: آلودگی هوا، چهارمین علت مرگ زودرس در دنیا سالانه عامل مرگ میلیون‌ها نفر در جهان است. در این بین غلظت ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در صددرصد شهرهای خاورمیانه و آفریقا فراتر از حد استاندارد گزارش‌شده است.
آلودگی هوا بعد از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و سوءتغذیه چهارمین علت مرگ زودرس شناخته شده. هرچند آلودگی هوا در مقایسه با مرگ‌ومیر ناشی از بیماری غیرواگیر و استعمال دخانیات دومین عامل اصلی مرگ‌ومیر است.
بررسی‌ها نشان از این دارند که 90درصد مردم جهان در معرض هوای آلوده‌اند. این در حالی است که آمارها می‌گویند آلودگی هوا سالانه 7میلیون نفر را با مرگ زودرس مواجه می‌کند. آلودگی هوا در کنار به خطر انداختن سلامت شهروندان سالانه 225میلیارد دلار بر اقتصاد جهانی هزینه تحمیل می‌کند.
ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون به‌عنوان مهم‌ترین آلاینده هوا شناخته می‌شوند. این در حالی است که در سال 2016 میلادی 4.1 میلیون مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی، سکته، سرطان ریه، بیماری‌های ریوی و اختلالات تنفسی به این آلاینده نسبت داده شده است.
ذرات معلق علاوه بر آثار سوء بر سلامت انسان، آثار زیست‌محیطی نیز به دنبال دارند. این ذرات می‌توانند همراه باد تا فواصل طولانی حمل شوند و بر آب‌وخاک رسوب کنند. یکی از تحقیقات دانشگاه شریف نشان می‌دهد رسوب ذرات معلق باعث اسیدی شدن دریاچه‌ها و جریان‌های سطحی می‌شود.
اتفاقی که تعادل مواد مغذی در حوزه آب‌های ساحلی و رودهای بزرگ را به هم می‌زند و منابع مغذی خاک را از بین می‌برد. تمامی اینها آسیب دیدن جنگل‌ها و اراضی زراعی را به دنبال دارد که خود سبب تهدید تنوع‌زیستی است.
به ازای هر 10 میکروگرم افرایش غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 2.5 میکرون، احتمال مرگ به علت کرونا را 6درصد، دی‌اکسید نیتروژن 15درصد و اوزن را 7درصد افزایش می‌دهد.
زمستان سختی پیش‌رو داریم
هوای تهران در وضعیت ناسالم. خبری که در روزهای اخیر بازنشر می‌شود تا اخطاری باشد برای شهروندان. آلودگی هوای تهران تا جایی پیش رفت که پیشنهاد تعطیلی یک‌هفته‌ای تهران هم مطرح شد؛ پیشنهادی که هنوز اجرایی شدن را به خود ندیده است.
تهران در هفته‌های گذشته روزهایی را پشت‌سر گذاشت که هوایش برای همه گروه‌ها ناسالم بود. واقعیت امر این است که شروع فصل سرد سال و افزایش غلظت آلاینده‌های هوا به علت وارونگی هوا و همزمانی کرونا با این موارد همگی دست‌به‌دست هم داده‌اند تا زمستان سختی پیش‌رو داشته باشیم.
واقعیت این روزهای کلانشهرهایی همچون تهران این است که نتایج بررسی‌های انجام شده که وزارت بهداشت اعلام کرده، نشان‌دهنده این است که به ازای هر 10 میکروگرم افرایش غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 2.5 میکرون، احتمال مرگ به علت کرونا را 6درصد، دی‌اکسید نیتروژن 15درصد و اوزن را 7درصد افزایش می‌دهد. این در حالی است که مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق و گازهای آلاینده نظیر دی‌اکسید نیتروژن باعث افزایش بیش از حد گیرنده ACE 2 در ریه می‌شود که افزایش گیرنده‌های فوق باعث افزایش بار ویروس کرونا و اختلال سیستم دفاعی بدن در بیمارانی می‌شود که در معرض آلاینده‌های هوا بوده‌اند.
یکی از نمایندگان مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خواستار ورود فراکسیون محیط زیست به موضوع آلودگی هوای تهران شده است. به باور سیداحسان خاندوزی به دلیل عدم وجود الزامات قانونی نظارت لازم روی عملکرد هریک از دستگاه‌ها صورت نمی‌گیرد
بازگشت به قانون هوای پاک
پاییز همیشه وارونگی هوا را برای تهران به ارمغان می‌آورد. وارونگی که تنها وزش باد حریف آن می‌شود بس. آلودگی هوا بعد از اینکه صدای اعضای شورای شهر را درآورد، بازار بحث در مورد سوخت‌های آلوده داغ کرد. عده‌ای از سوزاندن مازوت گفتند. گروهی منکر این مسأله شدند و انگشت‌اتهام را به سمت خودروهای فرسوده گرفتند. اعضای شورای شهر هم گلایه از بدهی‌های دولت کردند تا آلودگی همچنان میهمان تهران و بعضی از کلانشهرها باقی بماند.
اما حالا یکی از نمایندگان مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خواستار ورود فراکسیون محیط زیست به موضوع آلودگی هوای تهران شده است. به باور سیداحسان خاندوزی به دلیل عدم وجود الزامات قانونی، نظارت لازم روی عملکرد هریک از دستگاه‌ها صورت نمی‌گیرد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر قانون هوای پاک از فراکسیون محیط زیست مجلس خواست رسما به موضوع آلودگی هوای تهران ورود کند. «با رئیس و دوستان این فراکسیون، لزوم احیای قانون هوای پاک از طریق نظارت مجلس بر اجرای این قانون از سوی دستگاه‌های مختلف را مطرح خواهم کرد.»
آلودگی هوا، مسأله‌ای بین‌بخشی که یکی از مسائل اصلی تهرانی‌هاست نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف است. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد قانون هوای پاک که از سال 1395 اجرای آن آغاز شده مرجع خوبی برای کنترل و کاهش آلودگی هوای تهران است.