نگاهی اجمالی به تاریخچه نظام گزینش کشور

روند تکوین و شکل گیری نظام گزینش کشور به شکل کنونی، در واقع حاصل تلاش قریب به 4 دهه مسئولین نظام مقدس جمهوری اسلامی در سطوح مختلف و کارگزاران گزینش در اقصی نقاط کشور است که در نگاهی اجمالی، این روند را میتوان به سه مقطع تاریخی زیر تفکیک نمود:

  • از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا صدور فرمان ۱۵ دی ماه سال 1361 حضرت امام خمینی (ره)
  • از زمان فرمان امام تا تصویب قانون گزینش کشور.
  • از زمان تصویب قانون گزینش کشور تا کنون.

دوره اول: از پیروزی انقلاب اسلامی تا صدور فرمان ۱۵ دی سال 1361 حضرت امام خمینی (ره).

نهاد گزینش کشور از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، در قالب هسته ها و هیأت های گزینش‌ فعالیت خود را آغاز نمودند. به طور طبیعی یکی از مهمترین چالش هایی که گزینش در ابتدای شکل گیری، با آن مواجه بود، امکان ورود افرادی با هویت های سیاسی و ایدئولوژیک متعارض با ارزشهای انقلاب اسلامی به دستگاه های اجرایی و نهادهای حساس کشور به شمار می رفت.

چرا که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، گروه ها و دسته های متعددی از قبیل گروه های سلطنت طلب و بازمانده از رژیم گذشته و یا افرادی وابسته به گروهها و احزاب وابسته به ایدئولوژیهای لیبرالیستی یا مارکسیستی و یا التقاطی قصد نفوذ به دستگاه های اجرایی کشور جهت ضربه زدن به انقلاب نوپای اسلامی را داشتند.

از این روی سیستم گزینش کشور با وجود کمبود امکانات و نیرو، خط مشی و سیاستی کاملاً سختگیرانه ای را پیش گرفت. همچنین در این دوره، ساختار گزینش، شکلی سنتی داشت و در عین حال با ضعف هایی چون افراط و تفریط مواجه بود و‌ در بعضی از دستگاه‌های اجرایی کشور، گزینش صحیحی انجام نمی شد.

به عنوان مثال بعضاً در مصاحبه ها از داوطلبان سؤالاتی پرسیده می شد که شرعاً و عرفاً صحیح نبود. تا اینکه با نظر حضرت امام خمینی (ره) گزینش، تولدی دیگر یافت و وارد مرحله جدیدی شد و در تاریخ ۱۵/۱۰/13۶۱ بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، طی فرمانی به ستاد پیگیری تخلفات قضائی و اداری، تمام هیأت‌هایی را که به نام گزینش در سراسر کشور تشکیل شده‌ بودند، منحل نمودند.

در ذیل نامه نیز دستور دادند هیأت‌هایی تشکیل شود که افراد آن صالح و متعهد باشند و دقت شود تا این افراد، تنگ‌نظر، تندخو، مسامحه‌کار و سهل‌انگار نباشند و این ستاد را موظف نمودند تا برای هر وزارتخانه یا مراکز دیگر، کتابچه‌هایی مناسب با کار آنان به صورتی معقول و اسلامی تهیه نمایند تا ملاک عمل باشد.

دوره دوم: از زمان صدور فرمان حضرت امام خمینی (ره) تا تصویب قانون گزینش

بعد از حکم حضرت امام خمینی (ره) گزینش، وارد مرحله سیستمی خود شد، به گونه ای که در این مدت، گزینش کشور رشد نسبتاً مطلوبی پیدا کرد. مجموعاً تا قبل از تصویب قانون گزینش، اقداماتی در جهت اجرایی شدن فرمان امام خمینی (ره) از سوی هیأت عالی به اجرا درآمد.

۱- تدوین شرح وظایف هیأت عالی گزینش؛۲- تدوین ضوابط گزینش اعضای هیأت های مرکزی؛۳- تدوین شرح وظایف هسته ها؛۴- تدوین آئین نامه هسته ها؛۵- تدوین ضوابط گزینش اعضای هسته ها؛۶- تدوین شرح وظایف دبیرخانه هیأت مرکزی؛۷- مشخص نمودن تشکیلات و پستهای سازمانی هیأتهای مرکزی و هسته ها؛۸- تدوین وظایف ادارات داخلی هیأت ها اعم از آموزش و ارزشیابی، اداره طرح و پیگیری، اداره امور عمومی؛۹- تدوین وظایف و اختیارات واحدهای هسته، اعم از واحد امور اداری و روابط عمومی، واحد امتحانات و واحد تحقیقات و ارزیابی؛۱۰- تدوین آئین نامه های مربوط به رسیدگی به شکایات، تحقیق و مصاحبه و مسائل مربوط به نقل و انتقالات پرونده های گزینشی؛

دوره سوم: از تصویب قانون گزینش تا کنون:

پس از تصویب قانون گزینش یکی از مهمترین اقدامات انجام گرفته در جهت اجرایی کردن آن، تصویب آئین نامه اجرایی گزینش بود . در ادامه فعالیت های گزینش کشور بالاخص بین سالهای ۸۰ تا ۸۴ در جهت گسترش استفاده بیشتر و بهینه از سیستم اتوماسیون در فرایند گزینش تلاش های مطلوبی صورت گرفت.

پس از آن سیستم گزینش، خصوصاً بین سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ با عبور از یک مرحله سکون و انزوا، وارد مرحله جدیدی شد و با تغییرات عمده صورت گرفته از جمله اصلاح ساختار و تشکیلات نیروی انسانی، طرح بازنگری در دستورالعمل ها و برخی اقدامات دیگر، قدم های مؤثری در خصوص بهینه نمودن فرایند گزینش برداشته شد. از جمله مهمترین تحولات این دوره، می توان ابلاغ دستورالعمل های اصلاح شده «مصاحبه»، «تحقیق»، «ارزیابی» و «ضوابط و معیارهای حاکم بر گزینش» به کلیه واحدهای گزینشی و همچنین تهیه و ابلاغ دستورالعملهای «پاسخگویی»، «عزل و نصب کادر گزینش»، «غمض عین»، «ایجاد، تفکیک و ادغام هسته های گزینش»و«رسیدگی به تخلفات گزینشی گزینشگران»، اشاره نمود. همچنین برگزاری کارگاه های آموزشی تحول در نظام گزینش کشور نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته در این دوره بود.

نهایتاًً از سال ۱۳۷۶ تاکنون نیز، تغییر و تحولات صورت گرفته در عرصه های مختلف در دوره پیشین، همچنان ادامه پیدا کرد و از جمله تلاش شد نوعی وحدت رویه در دستورالعمل ها، ضوابط و معیارهای گزینش، ایجاد شود.

هسته مرکزی گزینش جمعیت هلال احمر

ممکن است به این مطالب نیز علاقه‌مند باشید
ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

از اینکه دیدگاه خود رو با ما در میان گذاشتید، خرسندیم.