کِی در امان خواهیم بود؟
حکایت تقلا برای پاسخدهی به یکی از رویدادهای تلخی که دیگر در افغانستان عادی شده است
شادمانی احمدلله و دوستانش دوام زیادی نداشت؛ هنگامی که انفجار یک بمب ماشین آنها را منهدم کرد و منجر به کشتهشدن یکی از دوستان او و جراحت دیگران شد، به سرعت به یک شب تلخ تبدیل شد.
آنشب قرار بود شب جشن و پایکوبی و آوازخوانی و غذای دلچسب برای احمدالله، کشاورز جوان و سختکوش و چهارنفر از دوستانش باشد؛ وقتی که رهسپار جشن عروسی در روستایشان در منطقه زرای در ولایت قندهار بودند.
این شادمانی اما، هنگامی که انفجار یک بمب ماشین آنها را منهدم کرد و منجر به کشتهشدن یکی از دوستان او و جراحت دیگران شد، به سرعت به یک شب تلخ تبدیل شد.
آن صحنه هنوز به شکل مبهم در حافظه احمدالله مانده، در حالی که درد جسمی و روحی ناشی از آن شدید است.
این جوان 23ساله که پس از یک جراحی بطنی در تخت بیمارستان منطقهای میرویس قندهار دراز کشیده است، به زحمت میگوید: «ما کی در امان خواهیم بود؟ این خشونتها کی به پایان خواهند رسید؟» نگرانیهای او را، زینالدین 11ساله که روی تختی در کنار احمدالله دراز کشیده و در وضعیت احیا از جراحات ایجادشده ناشی از انفجار مین در منطقه موسی قلعه هلمند است، نیز دارد.
یکی از برادران زینالدین در این انفجار مین کشته شد و برادر دیگرش دچار قطع عضو.
جای دیگری برای درمان دردهایمان نداریم
همه تختهای بیمارستان پر است و حتی راهروها مملو از بیمار است. مانند احمدالله و زینالدین، بسیاری از این بیماران خودشان را به دلیل جراحات ناشی از انفجار مین یا حملات هوایی به بیمارستان رساندهاند.
محمد نسیم، پدر احمدالله، میگوید که اخیرا حملات افزایش یافته و غیرنظامیان دوباره میان طرفهای در حال جنگ گیر افتادهاند.
او میگوید: «در طول 10سال گذشته اوضاع آرام بود؛ اما بمباران و انفجار دوباره عادی شده است. ما جای دیگری نداریم که برای درمان به آنجا برویم. حتی با وجود مسافتی که دوساعت با ماشین طول کشید، پسر من به اینجا آورده شد تا بتواند درمان مورد نیازش را دریافت کند.»
او ادامه میدهد: «خوشبختانه جادهها از روستای ما به سمت شهر خوب ساخته شده، در غیر این صورت این سفر بسیار طولانیتر میشد و نمیدانیم چه اتفاقی ممکن بود بیفتد.»
محمد نسیم که یک خانواده بزرگ 22نفره دارد، از حملهای که میتوانست جان احمدالله را نیز بگیرد، هراسان بود.
محمد نسیم میگوید: «او یک بچه نوزاد دارد.»
دکتر قدتالله حکیمی، رئیس بخش جراحی بیمارستان میگوید: «درحالی که جهان در حال مبارزه با همهگیری کووید-19 است، کارکنان بیمارستان میرویس بهشدت مشغول مداوای زخمیان جنگی هستند.»
او میگوید: «ما بهطور متوسط 10 عمل در روز انجام میدهیم و اغلب آنها برای درمان جراحات ایجادشده توسط مخاصمه درحال وقوع است. موارد تصادفی نیز رایج هستند.»
حکیمی که اکنون 11سال است در بیمارستان میرویس کار میکند، در اینباره میگوید که چطور سالها جنگ، سیستم مراقبت درمانی این کشور را تضعیف کرده است: «به دلیل کمبود امکانات مراقبت درمانی در قسمت جنوبی کشور، بیماران از تمامی منطقه از جمله روستاهای دورافتاده بسیار در ولایتهای مجاور، نزد ما آورده میشوند.»
زنان و کودکان بیشترین تعداد مجروحان انفجارها در افغانستان را تشکیل میدهند
او میگوید اما به دلیل مسافت، حملونقل ضعیف و وضعیت بد شبکههای جادهای، تقریبا بیش از 50درصد بیماران قادر نیستند به موقع به ما برسند و به دلیل خونریزی زیاد فوت میکنند یا شرایطشان بسیار وخیم تر از زمانی میشود که کمک به موقع و مناسب دریافت میکردند.
به گفته این پزشک، زنان و کودکان بیشترین تعداد بیماران را تشکیل میدهند.
شرایط چه زمانی تغییر میکند
دکتر حکیمی، تنها پزشکی که در بیمارستان جراحیهای پلاستیک انجام میدهد نی،ز بیان میکند که به دلیل اینکه میز جراحی یا امکانات جراحی پلاستیک به اندازه کافی وجود ندارد، باید بیماران را منتظر نگه داشت.
او میگوید: «بیمارانی که دچار تغییر شکل فیزیکی شدهاند یا آنهایی که برای جراحاتشان جراحی عمومی روی آنها انجام شده، به جراحی پلاستیک نیاز پیدا میکنند. ما دو روز در هفته را برای این کار اختصاص دادهایم اما این زمان برای رسیدگی به تمامی این موارد مراجعه کافی نیست.»
با از یک تخت به تختی دیگر شتابان رفتن کارکنان مراقبت درمانی در بخشهای پر ازدحام بیمارستان میرویس، سوال احمدالله همچنان در فضا سنگینی میکند، «چه زمانی شرایط تغییر خواهد کرد؟»
گزارش اصلی در ICRC