داغ تحریم‌ها بر دل هلال احمر
درباره زورگویی‌هایی که برای هیچ ایرانی ناآشنا و غریب نیست/ تأکید رئیس کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ بر ایجاد کانال مالی
تحریم‌های ظالمانه غرب علیه کشور ما دیگر موضوع جدید و ناآشنایی برای هیچ‌کسی نیست؛ تقریبا همه ایرانی‌ها دست کم یک‌بار این جمله را در زندگی روزمره‌شان شنیده‌اند که «ما تحریم هستیم و نمی‌توانیم این کالا یا خدمت را در اختیار داشته باشیم». در ظالمانه و زورگویانه‌بودن تحریم‌های تحمیلی از سوی غرب به‌ویژه آمریکا شکی نیست؛ اما این سازگاری و کنارآمدن با شرایط تحریم زمانی دردناک‌تر می‌شود که می‌فهمیم مسأله فقط بحث‌های اقتصاد در شرایط تحریم و یک‌سری محدودیت‌های مالی و ارزی نیست بلکه تحریم‌ها به ایجاد محدودیت و موانع زیرساختی در خدمات بشردوستانه و نجات جان انسان‌ها در بحران‌ها و حوادث نیز برمی‌گردد. ارایه خدمت بشردوستانه با بی‌غرضی و بی‌طرفی همان کاری است که وظیفه تعریف‌شده جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ و نهادهای بین‌المللی رأس این نهادهای غیر دولتی محسوب می‌شود. این واقعیت را حتما همه دولتمردان جهان به‌خصوص آمریکایی‌ها می‌دانند که طبق قوانین بین‌المللی هر گونه اقدامی که جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد، نقض قوانین حقوق بشر است.
با این حال تحریم‌هایی که ما سال‌هاست در همه ابعاد زندگی با آن مواجه هستیم، هیچ استثنایی برای هیچ نهاد و مجموعه‌ای قایل نیست و بدون ذره‌ای توجه به قوانین حقوق بشر و هشدارهای سازمان‌های مردم‌نهاد صرفا به دنبال قدرت‌طلبی، زورگویی و ایجاد فشار است. ماجرا زمانی غمگین‌تر می‌شود که همین کشورها شعارهای قشنگ بشردوستانه سرمی‌دهند و دم از دموکراسی‌خواهی و صلح و عدالت می‌زنند؛ گویاترین گواه ادعای توخالی.
مطرح‌شدن موضوع تأثیر تحریم‌ها بر خدمات جمعیت هلال احمر را شاید بتوان سرآغاز تعهد کمیته بین‌المللی صلیب سرخ برای در اولویت قراردادن نیازهای جمعیت‌های تحت فشار دانست؛ موضوعی که دلیل مذاکره جدی از سوی بالاترین مقام جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ شده و یک موضوع مشخص را هدف قرار داده است: ضرورت ایجاد کانال مالی برای انتقال وجوه نقدی کمک‌های بین‌المللی به ایران.
به دنبال جلسه ۲۰ آوریل دکتر علی‌اصغر پیوندی، رئیس جمعیت هلال احمر کشورمان با پیتر مائورر، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ و موضوعات مطرح‌شده از سوی رئیس جمعیت هلال احمر ایران مبنی بر مدافعه‌گری از ایران برای رفع تحریم‌های ظالمانه و دریافت کمک‌های سایر جمعیت‌های ملی و کشورها به سیل‌زدگان کشور، پیتر مائورر در نامه‌ای خطاب به دکتر پیوندی بر طرح دغدغه‌های کمیته در زمینه موانع تحمیلی بر سازمان‌های بشردوستانه تأکید کرد. وی در این نامه آورده است: «پیرو جلسه‌ای که در تاریخ ۲۰ آوریل در ژنو با هم داشتیم، از شنیدن این خبر که دفتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در جمهوری اسلامی ایران عهده‌دار پیشنهاد راه‌حلی محتمل و ممکن برای انتقال وجوه نقدی میان فدراسیون بین‌المللی و جمعیت هلال احمر ایران به منظور پاسخگویی به سیل شده است، خرسند شدم. در بازدید اخیری که از واشنگتن داشتم، موضوع موانع تحمیل‌شده بر سازمان‌های بشردوستانه را مطرح کردم. مطمئنا این موضوع یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های ما است که کماکان باقی مانده و ما در گفت‌وگوهای خود با دولت‌ها آن را مورد تأکید قرار خواهیم داد. در عین حال ما باید به مذاکرات خود در زمینه ایجاد یک کانال مالی برای انتقال وجوه نقدی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به ایران ادامه دهیم. امیدواریم در این زمینه پیشرفت و گشایشی حاصل شود و شما را در جریان آخرین تحولات مربوط به این مهم قرار خواهیم داد.»
3میلیون یورویی که به واسطه تحریم بلوکه شده است
نزدیک‌ترین ماموریت بزرگ و پرچالش جمعیت هلال احمر ایران به 6 ماه پیش برمی‌گردد؛ زمانی که همه در تدارک آغاز سال نو بودند و سفره‌های هفت سین می‌چیدند اما به یک‌باره خشم طبیعت سین هشتم را برای‌شان فرستاد و تعداد قابل توجهی از مردم کشور را ماه‌ها درگیر سیل کرد. گلستان، لرستان و خوزستان اصلی‌ترین استان‌های درگیر سیل بودند و خسارت‌های زیادی به زندگی صدها‌هزار ایرانی وارد شد. جمعیت هلال احمر متولی اصلی مواجهه و پاسخگویی به بحران‌ها در کشور، از همان روز اول پای کار آمد و با تمام توان به مردم سیل‌زده کمک کرد تا گل‌ولای سیل را بشویند و زندگی‌های‌شان را دوباره بسازند.
ماموریت هلال احمر با گذشت 6 ماه از آن حادثه گسترده هنوز هم ادامه دارد و در فاز دیگری بر بازسازی مناطق سیل‌زده و تأمین اقلام مورد نیاز مردم تمرکز دارد. در این میان مردم نوعدوست ایران هم ثابت کردند که به هلال احمر به عنوان نهاد مسئول به پاسخگویی اعتماد کامل دارند و رکورد کمک‌های نقدی مردمی با رقم بیش از 200میلیارد تومان شکسته شد. کمک‌های بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر به سیل‌زدگان ایران هم بسیار قابل توجه بود؛ اما زمانی که کمک‌های نقدی بسیاری از ایرانی‌های خارج از کشور و نهادهای مردمی بین‌المللی پشت درهای بسته تحریم ماند، مفهوم ایجاد مانع در مسیر بشردوستی درک شد.
تلاش برای رسیدن به صلح پایدار در سایه امنیت و عدالت یکی از چشم‌اندازهای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ است و همه جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ نیز در فعالیت‌های‌شان نیم‌نگاهی به توسعه فرهنگ صلح و بشردوستی در سراسر جهان دارند. با این حال مدعیان حقوق بشر که صاحبان قدرت و سرمایه هم هستند، با زورگویی این موانع را در مسیر بشردوستی قرار داده‌اند
تیر امسال بود که رئیس جمعیت هلال احمر از عدم دریافت کمک‌های نقدی بین‌المللی به سیل‌زدگان کشورمان به دلیل بسته‌بودن حساب‌های ارزی خبر داد. پیوندی درباره کمک‌های نقدی بین‌المللی به سیل‌زدگان کشور گفت: «طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی مصوب سازمان ملل، تحریم‌ها نباید در امور بشردوستانه اثری داشته باشد اما متاسفانه شاهدیم که تحریم‌ها مانع دریافت کمک‌های جمعیت بین‌المللی و مردم ملل دیگر به هموطنان سیل‌زده کشورمان شده است.» وی با بیان اینکه میزان کمک‌های نقدی بین‌المللی به سیل‌زدگان کشورمان بالغ بر ۳میلیون یورو است، اظهار داشت: «اما متاسفانه به دلیل بسته‌بودن حساب‌های ارزی کشور تاکنون هیچ مبلغی را دریافت نکرده‌ایم. » رئیس جمعیت هلال‌احمر ابراز امیدواری کرد که پاسخ‌های منطقی مجامع بین‌المللی به تلاش‌های بین‌المللی هلال احمر بازکردن مسیر انتقال این مبالغ به ایران باشد.
گفتنی است پیتر مائورر، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، اوایل هفته گذشته با حضور در محل دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک با محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه گفت‌وگو کرد.
کمبود امکانات برای تجهیز ناوگان امداد
بلوکه‌شدن مبالغ ارزی کمک به سیل‌زدگان فقط یک نمونه از تأثیر تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان است. کمبود امکانات برای تجهیز ناوگان لجستیک جمعیت هلال احمر یکی دیگر از مواردی است که دقیقا به تأثیر تحریم‌ها برمی‌گردد. سیدعلی خمیسی، رئیس مرکز امدادهوایی سازمان امدادونجات جمعیت هلال احمر، به‌تازگی از زمینگیرشدن 6 فروند بالگرد امدادهوایی به دلیل کمبود قطعه به علت تحریم خبر داده و عنوان کرده است که در آینده نزدیک احتمال زمینگیرشدن ۱۰ بالگرد دیگر نیز وجود دارد.
به گفته این مسئول تحریم‌ها باعث نرسیدن قطعات مورد نیاز به بالگردهای امداد هلال احمر شده است، قطعه‌ها قدیمی هستند و بیشتر آسیب می‌بینند. در این شرایط بلندکردن بالگرد آسیب‌های زیادی را به مجموعه وارد می‌کند؛ از مخاطراتی که برای تیم امدادی، خلبان و تیم پروازی که سال‌ها در این زمینه تجربه کسب کرده‌اند، تا از دست‌دادن سرمایه ۱۰۰میلیارد تومانی جمعیت هلال احمر. او با تأکید بر اهمیت به‌روزبودن ناوگان امداد هوایی می‌گوید که «خلبان امدادونجات هستم و کار من کمک به هموطنان است تا اندکی از دشواری‌های حوادث غیرمترقبه سیل و زلزله را برای‌شان کم کنم. امداد هوایی در این حوادث به رسیدن تیم‌های امدادی به محل وقوع حادثه در کمترین بازه زمانی کمک می‌کند؛ اما تحریم‌ها و نرسیدن قطعات مورد نیاز کار را برای ما دشوار کرده است.»
نه می‌بخشیم و نه فراموش می‌کنیم
فشارهای بین‌المللی و اعمال تحریم‌های غیرمنطقی و غیرانسانی از زمان روی کار آمدن ترامپ و خروج آمریکا از برجام چندبرابر شد و متاسفانه این عرصه به‌تدریج تنگ‌تر شده است؛ به طوری که شاهد تأثیر مستقیم تحریم‌ها در حوزه‌های حیاتی و مهم مانند تأمین داروهای خاص و ارایه خدمات بشردوستانه هستیم. بد نیست به بخش‌هایی از صحبت‌های دو روز پیش رئیس‌جمهوری در سازمان ملل اشاره کنیم. جایی که حسن روحانی در برابر روسا و مقامات کشورهای جهان به‌صراحت عنوان می‌کند: «من از کشوری می‌آیم که از یک سال و نیم پیش، در برابر بی‌رحمانه‌ترین تروریسم اقتصادی ایستادگی نموده و از حق استقلال و توسعه علمی و فناوری خود دفاع کرده است.
دولت آمریکا با اعمال تحریم‌های فرامرزی و تهدید دیگر ملت‌ها، تلاش کرده ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سوءاستفاده از نظام بانکی، به راهزنی بین‌المللی دست زده است. ما ایرانیان، پیشگامِ ملت‌هایِ منطقه در نهضت‌های آزادیخواهی بوده‌ایم؛ همواره برای خود و همسایگان‌مان، صلح و پیشرفت خواسته‌ایم و هرگز در برابر تهاجم و تحمیل خارجی تسلیم نشده‌ایم. ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملت‌مان اعمال کرده‌اند. چگونه می‌توان باور کرد که جنایت و فشار بر زندگی ۸۳میلیون ایرانی به‌ویژه زنان و کودکان برای دولتمردان آمریکایی امری خوشایند و موجب افتخار تلقی شود و استفاده از تحریم علیه طیفی از کشورها همچون ایران، ونزوئلا، کوبا، چین و روسیه به یک اعتیاد مفرط تبدیل شده باشد. ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایتکاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد.» روحانی به مسئولیت تاریخی ایران در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج فارس اشاره کرده و همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند را به پیوستن به «ائتلافِ امید» HOPE یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت کرد.
تلاش برای رسیدن به صلح پایدار در سایه امنیت و عدالت یکی از چشم‌اندازهای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ است و همه جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ نیز در فعالیت‌های‌شان نیم‌نگاهی به توسعه فرهنگ صلح و بشردوستی در سراسر جهان دارند. با این حال مدعیان حقوق بشر که صاحبان قدرت و سرمایه هم هستند، با زورگویی این موانع را در مسیر بشردوستی قرار داده‌اند.