امید مان به باد است

شهروندآنلاین: هوای پایتخت برای پنجمین روز متوالی غلظت بالای آلاینده‌ها را تجربه می‌کند؛ چتری سیاه و غبارآلود همه شهر را دربرگرفته و نفس تهران را بند آورده است. اما دراین اوضاع وحشتناک انگار کمیته اضطرار آلودگی هوا قصد تشکیل جلسه ندارد؛ آن هم در شرایطی که آلودگی هوا در پایتخت به مرز بحران رسیده است و بدتر آنکه طی چند روز آینده از باد و باران هم خبری نیست؛ یعنی در بهترین حالت این غبار مرگبار تا آخر هفته میهمان آسمان شهر و البته ریه‌های دودگرفته شهروندان است. این پیش‌بینی خوشبینانه در حالی است که از همین امروز هیچ ذرات آلاینده دیگری به این توده بزرگ و سیاه اضافه نشود.
مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس کشور، به «شهروند» گفت: «با توجه به آلودگی هوا بخشی از پرسنل ما در تهران به حالت آماده‌باش درآمدند.»
به گفته او آلودگی هوای تهران از پیش از ظهر دوشنبه روند افزایشی پیدا کرد تا جایی که در محدوده شادآباد شاخص به ۲۰۹ رسید و در محدوده غرب پایتخت هم شاخص عدد 190 را رد کرد.

میانگین 170 شرط تصمیمات جدی کارگروه آلودگی هوا

در این شرایط کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای تهران در استانداری با حضور محسنی بندپی و دبیری سعید محمودی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران و دیگر اعضای این کارگروه بعدازظهر روز دوشنبه تشکیل جلسه داد؛ جلسه‌ای که برگزاری آن ظاهرا با رسانه‌ای‌شدن درخواست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران برای لغو بازی پرسپولیس و استقلال بی‌ارتباط نیست.
آن‌ طور که سعید محمودی به «شهروند» می‌گوید، براساس تصمیماتی که در این جلسه گرفته شده، اگر روند افزایشی شاخص آلودگی ادامه داشته باشد و به عدد 170 برسد، نه تنها دربی لغو می‌شود که حتی تصمیمات سختگیرانه‎تری هم به اجرا درمی‎آید: «این جلسه با حضور سایر اعضای کارگروه در استانداری تهران برگزار شد و لغو مسابقات ورزشی ازجمله فوتبال در صورت افزایش عدد میانگین ۲۴ ساعته ایستگاه‌ها به ۱۷۰ و شرایط پایداری هوا از دیگر مصوبات این جلسه بود.»
او این را هم اضافه کرد: «برابر مصوبات جلسات قبلی تشدید برخورد با خودروهای دودزا و فاقد معاینه فنی و موتورسیکلت‌های آلاینده و ممنوعیت تردد کامیون‌های با عمر بالای ۲۰ سال از سوی پلیس راهور اعمال می‌شود.»
ادامه تعلیق فعالیت‌های معدنی و عمرانی از دیگر تصمیماتی است که در این جلسه مصوب شد: «بر اساس مصوبات این جلسه در صورت رفع پایداری هوا و کاهش غلظت میزان آلاینده‌ها درخصوص فعالیت‌های عمرانی و معدنی تصمیمات بعدی متعاقبا اعلام می‌شود.»

قانون پاک؛ ممنوعیت‌های تردد، تعطیلی و… اجباری است

تهران برای نفس‌کشیدن هوا ندارد. شرایط برای همه افراد ناسالم است. میانگین شاخص کیفیت هوا امروز دوشنبه عدد 160 را به نمایش می‌گذارد. آلودگی هوا برای روزهای متمادی تکرار می‌شود اما همچنان هوای تهران آلوده است.
هوای تهران امروز دوشنبه، بیست‌ودوم دی‌ برای پنجمین روز متوالی آلوده است. هوایی که براساس شاخص‌های کیفیت هوا شرایط قرمز و ناسالم را برای همه افراد اعلام می‌کند.
پایتخت از روزهای پایانی هفته‌ گذشته هوایی برای نفس‌کشیدن نداشته به ‌طوری که سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد طی هفته جاری کاهش کیفیت هوا در تهران در طول هفته دور از انتظار نیست. این در حالی است که ماده یک قانون پاک چنین شرایطی را شرایط اضطرار می‌نامد اما همچنان خبری از تعطیلی تهران نیست.
تهران شرایط اضطرار یا قرمز را در حالی تاب می‌آورد که باید تصمیمات اجرایی مختلفی از سوی دستگاه‌های مسئول با هماهنگی محیط ‌زیست استان تهران و استانداری برای کنترل شدت آلودگی هوا گرفته شود.
تهران پنج‌ روزی است، برای همه شهروندانش ناسالم است؛ اما هنوز چشم‌انتظار برگزاری جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوا در استانداری تهران و تصمیم‌گیری برای کنترل آلودگی هواست. این در حالی است که براساس قانون هوای پاک در چنین شرایطی تصمیم‌گیری برای ممنوعیت‌های تردد، تعطیلی و… اجباری است.

مدیریت شهری، محیط ‌زیست یا دولت؟

آخرین جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران سیزدهم دی برگزار شد؛ جلسه‌ای که پیشنهاد تعطیلی دو روزه تهران را داد؛ همه دستگاه‌های اداری دولتی، خصوصی همچنین فعالیت‌های عمرانی.
پیشنهاد تعطیلی تهران در میان وزش باد که کمی آسمان تهران را آبی کرد، فراموش شد و به جایی نرسید. تهران چند روزی است «مه‌دود» را به نظاره نشسته و شرایط قرمز را تحمل می‌کند؛ شرایطی که تنها توصیه می‌شود از تردد غیرضروری اجتناب شود. در میانه میدان گفتن از شرایط اضطرار پایتخت، عده‌ای گفتند کنترل آلودگی هوا در حد توان مدیریت شهری نیست و باید دولت ورود کند. در همان برهه بود که نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی فصل را فصل وارونگی هوا دانست. «وضعیت محیط ‌زیست و هوا به‌ویژه در شهرهای صنعتی مانند اصفهان، اراک، قزوین و مشهد خوب نیست.» امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی معتقد بود نیاز است دولت به این موضوع توجه جدی کند و سازمان محیط‌ زیست به وظایفش عمل کند. در میانه همین بحث‌ها بود که آرش حسینی‌ میلانی، یکی از اعضای شورای شهر گفت که شورای شهر برای بررسی منشأ آلودگی هوا نیازمند اطلاعات هواشناسی و شناسه خودروهاست اما هواشناسی و ناجا در ازای دادن این اطلاعات، پول می‌خواهند.
حسینی‌ میلانی قبل از آن هم گفته بود شهر تهران با معضلات و مشکلات محیط‌ زیستی روبه‌رو است که جز با همکاری شورای شهر و مجلس قابل حل‌شدن نیست. «در سطوح مختلف نامه‌نگاری‌هایی در این باره میان مجلس و شورا انجام شده و ضروری است اقدامات فوری برای تأمین اعتبارات و پیگیری مسائل از سوی طرفین انجام شود.» به گفته این عضو شورای شهر، شورای شهر از سازمان محیط ‌زیست درخواست کرده اطلاعات مربوط به نوع سوخت مصرفی صنایع و پایشگاه‌های مستقر در حریم شهر تهران را منتشر کند اما این کار به موقع انجام نشده است. «اکنون با حمایت و همراهی مجلس فرصت خوبی است تا اطلاع‌رسانی مناسب درباره محیط‌ زیست انجام شود.»

دوساعت خاموشی بهتر از مازوت

تهران هوایی برای نفس کشیدن ندارد. خبری از دستگاه‌های مسئول نیست. پیشنهاد تعطیلی هم فراموش شده گویا باید تهران چشم‌انتظار باد بماند برای نفسی تازه‌کردن. آلودگی داستان همیشگی تهران بوده؛ داستانی که با وارونگی هوا و شروع پاییز برای تهرانی‌ها آغاز و تا آمدن بهار ادامه‌دار می‌شود.
داستانی که خودروهای فرسوده و… ایفاگر نقش آن بودند هر چند امسال مازوت هم به نقش‌های اصلی پیوست، البته برخی مقامات استفاده از این سوخت خطرناک را تکذیب کردند اما عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست به‌صراحت اعلام کرد: «ما نمی‌توانیم به صرف تولید برق، مازوت بدهیم و هوای شهر را به این روز بیندازیم.» البته کلانتری امروز، دوشنبه، در حالی که شاخص‌ها از میانگین 167 خبر می‌دهند می‌گوید: «از نظر من بهتر است روزی دو ساعت خاموشی داشته باشیم اما از سوخت مازوت استفاده نکنیم.» به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست در حال‌ حاضر علت اصلی آلودگی هوا، افزایش غلظت ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون است که عامل اصلی آن استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌ویژه گازوییل در خودروهای دیزلی و مازوت در صنایع سنگین و نیروگاه‌هاست.

اگر باد بیاید

شرایط برای تهران قرمز است. شرایطی که برای همه گروه‌های سنی ناسالم اعلام شده است. تهران به شرایط اضطرار رسیده و کارشناسان می‌گویند کمی باد می‌تواند جای نفس‌کشیدن را برای تهرانی‌ها و شهرهای آلوده باز کند؛ هر چند امیدی به آمدن باد نیست البته تا آخر هفته.
به گفته مدیر کل خشکسالی سازمان هواشناسی نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهد تا روز چهارشنبه در قسمت‌های مرکزی و جنوبی تهران بادی نمی‌وزد و به همین دلیل جابه‌جایی هوا نخواهیم داشت. احد وظیفه به «شهروند» می‌گوید: «هر چند پیش‌بینی می‌شود در روز چهارشنبه شاهد وزش باد باشیم اما این باد قدرت جابه‌جایی این آلودگی را ندارد.»
به باور وظیفه تا روز پنجشنبه همین شرایط حاکم است اما روز جمعه شرایط تا حدود زیادی تغییر می‌کند؛ زیرا موجی از کشور عبور خواهد کرد که شرایط را در کشور به کلی تغییر می‌دهد. «تنها در روزهای نخست هفته آینده شاهد هوای سالم هستیم و دوباره در نیمه‌ هفته با کاهش وزش باد آلودگی دوباره به تهران برخواهد گشت.»
وظیفه معتقد است تا آخر سال نباید انتظار تغییرات جوی زیادی داشته باشیم. «آنچه نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهد این است که در هفته آخر دی ماه و همچنین اسفند نباید انتظار هوای سرد یا بارش بارندگی را داشته باشیم.» مدیر کل خشکسالی سازمان هواشناسی می‌گوید امسال زمستان بی‌بارانی داریم و پیش‌بینی می‌شود وضعیت بارندگی 50درصد کمتر از حد نرمال باشد. «تا آخر سال کماکان این آلودگی‌ها ادامه پیدا می‌کند. تنها کار در این شرایط کاهش ترددهای غیرضروری و ماندن در خانه است تا خودروی کمتری در خیابان باشد؛ زیرا هر خودرو خودش می‌تواند بار این آلودگی را افزایش دهد.»