پیامدهای انواع جدید ویروس چیست؟

فرشته کیانی- شهروندآنلاین: مانند بقیه ویروس‌ها، ویروس عامل کووید-19 همچنان که قلمرو خود را گسترانیده، جهش هم یافته است. بیشتر جهش‌ها تأثیر کمی دارند یا هیچ تأثیری ندارند، اما برخی می‌توانند رفتار ویروس را تغییر دهند. جهش‌ در یک گونه -که سپتامبر در انگلیس پیدا شد- باعث شده ویروس آسان‌تر منتشر و خطرناک‌تر شود. تغییرات دیگر در گونه‌هایی که در آفریقای جنوبی و برزیل پدید آمده، ممکن است ویروس را در برابر آنتی‌بادی‌های حاصل از واکسن‌ها و بیماری‌ کووید-19، مقاوم کند.

چرا واکسن‌ به‌روز می‌شود؟

اگر دانشمندان انواع جدید ویروس کرونا را مشاهده کنند که به واکسن‌های فعلی مقاوم هستند، لازم است واکسن‌ها بازطراحی شوند تا تأثیر خود را بازیابند.

هر چه افراد بیشتری ایمنی پیدا ‌کنند -از طریق واکسیناسیون یا مبتلا‌شدن در گذشته- فشار تکاملی بیشتری بر ویروس وارد می‌شود تا دگرگون و متحول شود. وقتی ویروس بسیار می‌شود -مانند الان- فرصت بیشتری برای ظهور انواع مقاوم وجود دارد.

چگونه واکسن‌ها دوباره طراحی می‌شوند؟

بستگی به واکسن دارد. در حال حاضر دو واکسن در انگلیس ارایه شده است؛ یکی واکسن دانشگاه آکسفورد/ آسترازنکا و دیگری فایزر/بایون‌تک. هر دو شامل دستورالعمل‌های ژنتیکی برای پروتیین سنبله است که سطح ویروس را می‌پوشاند. هنگامی که سیستم ایمنی با پروتیین سنبله رو‌به‌رو می‌شود، ارتش آنتی‌بادی و سلول‌های T (از انواع سلول‌های ایمنی بدن) را بسیج می‌کند که برای حمله به ویروس آماده شوند. به‌روزرسانی واکسن حداقل از نظر مفهومی کار سختی نیست. دانشمندان به‌سادگی کد ژنتیکی پروتیین سنبله قدیمی را با کد پروتیین سنبله نوع جدید جا‌به‌جا می‌کنند.

کاهش هشت‌برابری توانایی خنثی‌سازی آنتی‌بادی‌ها آستانه‌ای است که سازمان بهداشت جهانی برای تصمیم‌گیری درباره به‌روزرسانی واکسن‌های آنفلوآنزای فصلی از آن استفاده می‌کند، اگر چه این بیماری با کرونا قابل مقایسه نیست

چقدر طول می‌کشد؟

این واکسن را می‌توان طی چند روز روی کامپیوتر دوباره طراحی کرد. آنچه بیشتر به زمان نیاز دارد، تولید، آزمایش و سپس تولید در مقیاس وسیع است. واکسن‌ دوباره طراحی‌شده آزمایش می‌شود تا مشخص شود پاسخ ایمنی مناسبی ایجاد می‌کند و هیچ نگرانی در این مورد وجود ندارد. ناظران در حال تصمیم‌گیری هستند که دقیقا چه آزمایش‌هایی لازم است تا مطمئن شوند واکسن به‌روزشده ایمن و موثر است. بسیار بعید است واکسن نیاز به گذراندن دوره آزمایش‌های بالینی جدید و کاملی داشته باشد؛ همان ‌طور که واکسن‌های آنفلوآنزای فصلی بدون چنین آزمایش‌هایی تأیید می‌شوند. کل روند آزمایش و تولید چند ماه طول می‌کشد.

آیا افراد نیاز به واکسیناسیون مجدد دارند؟

برنامه‌های واکسیناسیون کووید-19 ممکن است مثل برنامه سالانه واکسن آنفلوآنزا باشد که به موجب آن واکسن هر فصل اصلاح می‌شود تا اثربخشی آن بیشتر شود. در حال حاضر، تأییدکنندگان واکسن در انگلستان معتقدند هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد واکسن‌های فعلی علیه ویروس جدید کرونا که اخیرا کشف شده، کارایی ندارند. اما یک نوع معروف به 501Y.V2، که نخستین‌بار در آفریقای جنوبی شناسایی شد، باعث نگرانی است، زیرا تا حدی در برابر آنتی‌بادی‌ها در افرادی که قبلا مبتلا به کووید-19 شده‌اند، مقاوم است. اگر بررسی‌ها نشان دهد این نوع یا سایر انواعی که ظاهر می‌شوند، نسبت به واکسن‌های فعلی مقاومت زیادی دارند، واکسن‌ها به‌روز می‌شوند.

کاهش هشت‌برابری توانایی خنثی‌سازی آنتی‌بادی‌ها

تحقیقات نشان می‌دهد برای تقویت محافظت در برابر نوع جدیدی از ویروس کرونا که به‌سرعت در آفریقای جنوبی ظاهر شد، ممکن است لازم باشد امسال واکسن‌های ویروس کرونا دوباره طراحی شوند؛ حال آنکه ممکن است کسانی که قبلا به کووید-19 مبتلا شده‌اند در برابر بیماری مجدد محافظت نشوند.

تحقیقات دانشمندان دولت آفریقای جنوبی نشان می‌دهد جهش‌های جدید ویروس کرونا، معروف به 501Y.v2  یاB1351 ، این ویروس را به میزان چشمگیری در برابر آنتی‌بادی‌های موجود در پلاسمای خون اهداشده بیماران کووید-19 مقاوم کرده است.

یافته‌ها حاکی از آن است که دوباره مبتلاشدن افرادی که قبلا کووید-19 داشته‌اند، ممکن است بسیار محتمل باشد و اثر واکسن‌هایی که در سراسر جهان پخش می‌شوند، ممکن است کمتر شود. از زمان ظهور این نوع در اواخر سال گذشته، ممنوعیت سفر به سراسر جهان ایجاد شده است.

محققان دریافتند توانایی آنتی‌بادی‌ها در خنثی‌سازی ویروس به‌ طور معمول با نوع جدید هشت‌برابر کاهش می‌یابد؛ به این معنی که در تست‌های آزمایشگاهی هشت‌برابر آنتی‌بادی برای غیرفعال‌کردن نوع B1351 نسبت به نوع قدیمی لازم بود.

در تحقیقاتی که هنوز در حال بررسی است، تیم موسسه ملی بیماری‌های واگیر در ژوهانسبورگ دریافت که قدرت پلاسمای غنی از آنتی‌بادی به ‌طور گسترده‌ای تغییر کرده است.

این دانشمندان نوشتند توانایی خنثی‌سازی پلاسما در بعضی از بیماران هنگام آزمایش در برابر نوع جدید 64 برابر کاهش یافت، در حالی که در برخی دیگر، توانایی نابودکردن نوع جدید بی‌تغییر بود. تقریبا نیمی، یا 21 نفر از 44 بیمار، هیچ فعالیت خنثی‌سازی قابل تشخیصی نداشتند.

محققان هشدار دادند نوع جدید «به ‌طور چشمگیری خطر ابتلای مجدد» ایجاد و «نیاز فوری» برای بازطراحی سریع واکسن‌ها را نمایان می‌کند. موارد آلودگی مجدد با نوع B1351 قبلا در آفریقای جنوبی گزارش شده است.

کاهش هشت‌برابری خنثی‌سازی، آستانه‌ای است که سازمان بهداشت جهانی برای تصمیم‌گیری درباره به‌روزرسانی واکسن‌های آنفلوآنزای فصلی از آن استفاده می‌کند، اگر چه این دو بیماری قابل مقایسه نیستند.

ترِوُر بِدفورد، که در زمینه ایمونولوژی و تکامل ویروس در دانشگاه واشنگتن کار می‌کند، گفت که اگر نتایج حاصل از آفریقای جنوبی تأیید شود، خطر گسترش بیشتر این نوع، برنامه‌ریزی برای «به‌روزرسانی» در پاییز امسال را توجیه می‌کند.

او افزود: «به محض اینکه بتوانم، واکسن کرونا را تزریق می‌کنم. ما الان واکسنی شگفت‌انگیز داریم که در برابر ویروس‌ها کارایی دارد و در صورت لزوم، می‌توان از طریق به روزرسانی واکسن آینده، با این وضعیت نوظهور کنار آمد.»

نوع B1351 که نخستین‌بار در آفریقای جنوبی دیده شد، متفاوت از نوع B117 است که نخستین‌بار ماه سپتامبر در کنتِ انگلیس مشاهده شد؛ هر چند هر دو، در پروتیین سنبله جهش دارند که به نظر می‌رسد قدرت انتقال‌شان را سریع‌تر کرده است. انگلیس حداقل 29 مورد آلودگی با نوع B1351  ثبت کرده است.

دنی آلتمن، استاد ایمونولوژی در امپریال کالج لندن گفت آخرین نتایج «نگران‌کننده» است و ممکن است بر واکسن‌ها تأثیر بگذارد.

پروفسور جیمز نایسمیت، استاد زیست‌شناسی ساختاری در دانشگاه آکسفورد هم گفت که این یافته‌ها «خبر خوبی نیست»، اما از مردم خواست وحشت نکنند.

در همین حال، تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد واکسن فایزر/بایون‌تک در برابر نوع B117 ایمنی ایجاد می‌کند؛ نوعی که علت افزایش سریع موارد ابتلا در لندن و جنوب شرقی انگلیس است.

دانشمندان بایون‌تک توانایی آنتی‌بادی‌ 16 شرکت‌کننده در آزمایش واکسن را بررسی کردند و دیدند که در خنثی‌سازی ویروس‌هایی که پروتیین سنبله آنها از نوع اصلی ووهان بود و آنهایی که از نوع  B117 بود، هیچ تفاوتی بین‌شان وجود نداشت که نشان می‌دهد واکسن باید به یک اندازه در برابر هر دو نوع موثر باشد.

منبع: گاردین

اینجا و اینجا کلیک کنید.