به زودی زنگ آغاز جشنواره به صدا درمی‌آید. جشنواره‌ای که حتی در روزگار هراس جمعی شرکت‌کنندگانش از کرونا باز هم جذاب، جنجالی و پرحاشیه است.
نگار باباخانی، شهروند آنلاین: فردا سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر آغاز می‌شود. جشنواره‌ای که وجود تمامی کاستی‌ها و فاصله نجومی‌اش با فستیوال‌های مهم و معتبر دنیای سینما، بی‌تردید در چهار دهه اخیر مهم‌ترین و پربازتاب‌ترین رخداد فرهنگی- هنری این مرزوبوم بوده و هنوز نیز هست. جشنواره‌ای که حتی اگر چشم بر کارکردهایش، از جمله معرفی بی‌شمار سینماگر مستعد به دنیای رسانه‌ای کشور ببندیم، باز هم کتمان نمی‌توانیم بکنیم که با جشنواره‌ای سروکار داریم که کمترین و حداقلی‌ترین کارکردش می‌تواند این باشد که ١٠روز در سال سینما را تیتر اصلی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها می‌کند.
فردا زنگ آغاز جشنواره به صدا درمی‌آید. جشنواره‌ای که حتی در روزگار هراس جمعی شرکت‌کنندگانش از کرونا باز هم جذاب، جنجالی و پرحاشیه است. حتی اگر محافظه‌کاری مدیرانش پای شماری از بهترین و کنجکاوی‌برانگیزترین فیلم‌ها را از دوره 39 بریده باشد؛ و حتی اگر از همین امروز، یک روز مانده به آغاز جشنواره، بتوان نتایج پایانی‌اش را با درصد اندکی خطا تخمین زد.
هندوانه دربسته
همه‌ساله، درباره هر دوره از جشنواره فیلم فجر گفته می‌شود که این دوره مثل هندوانه دربسته است و تا نمایش کامل فیلم‌ها نمی‌توان ارزیابی دقیقی از آنچه در چنته دارد، انجام داد. امسال هم البته همین اوضاع برقرار است. اما با این‌همه، مثل هر دوره دیگری از جشنواره از همین حالا، با درصد اندکی خطا، می‌توان حدس زد که کدام فیلم‌ها جنجالی خواهند شد و البته حتی این را هم می‌توان به تقریب گفت که کدام فیلم‌ها اغلب جوایز را به دست خواهند آورد.
هندوانه دربسته امسال اگرچه از حضور شمار زیادی از کنجکاوی‌برانگیزترین فیلمسازان این سرزمین بی‌بهره است، اگرچه فیلم‌های نسل اول فیلمسازان شاغل، مثلا مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی آماده نشده‌اند یا اینکه خودشان فیلم‌شان را به جشنواره نداده‌اند؛ اگرچه حاتمی‌کیای همیشه جنجالی فیلمی در این دوره ندارد تا مثل همیشه تنور را گرم کند؛ اگرچه جوان‌ترهای مستعد و تحسین‌شده سال‌های اخیر از جمله سعید روستایی، نیما جاویدی و بهرام توکلی در این دوره غایب هستند؛ اگرچه «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله که گفته می‌شد بهترین فیلم کارنامه‌اش است، از جشنواره بیرون ماند؛ اگرچه از مجید مجیدی و رضا میرکریمی و احمدرضا درویش و کمال تبریزی و مسعود ده‌نمکی و دیگر فیلمسازان بالقوه جنجالی انقلابی- مذهبی خبری در این دوره نیست؛ و البته از سینماگرانی مانند پرویز شهبازی، رسول صدرعاملی، فریدون جیرانی، علیرضا رئیسیان و کیومرث پوراحمد؛ اگرچه اصغر فرهادی نتوانست فیلمش را به این دوره برساند؛ اگرچه زنان نسل اولی سینمای بعد از انقلاب، مانند تهمینه میلانی، رخشان بنی‌اعتماد و پوران درخشنده و حتی منیژه حکمت فیلمی در این دوره ندارند؛ اگرچه «جنایت بی‌دقت» شهرام مکری، «شب داخلی دیوار» وحید جلیلوند، «دسته دختران» منیر قیدی، «مست عشق» حسن فتحی، «طلاخون» ابراهیم شیبانی و چند فیلم دیگر برای نمایش در جشنواره آماده نشدند، و اگرچه بسیار کمبودهای دیگری نیز در این دوره می‌توان سراغ گرفت؛ اما با این حال نرگس آبیار را دارد که امسال با «ابلق» در این رویداد سینمایی حاضر شده، محمدحسین مهدویان و «شیشلیک»اش را دارد، «روشن» روح‌الله حجازی را با رضا عطاران متفاوتش دارد، «بدون همه چیز» محسن قرایی را دارد که می‌گویند امسال خیلی‌ها را شگفت‌زده خواهد کرد، «خط فرضی» فرنوش صمدی را دارد که هم کارنامه سازنده‌اش در زمینه فیلم کوتاه کنجکاوی‌برانگیز است و هم کارنامه تهیه‌کننده‌اش علی مصفا، و البته «ستاره بازی» هاتف علیمردانی را دارد. این یعنی حتی در شرایط کرونایی نیز جشنواره فیلم فجر هنوز هم از چنان پتانسیلی برخوردار است که بتوان آن را مهم‌ترین و جذاب‌ترین رخداد هنری سال نامید.
بحث‌انگیزها
«ابلق » نرگس آبیار، جدیدترین فیلم کارگردان «شبی که ماه کامل شد» که الناز شاکردوست، هوتن شکیبا و بهرام رادان در آن ایفای نقش کرده‌اند، شاید یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین فیلم‌های جشنواره امسال باشد. یک درام خانوادگی که مانند فیلم‌های قبلی آبیار قهرمانش یک زن است- زنی که با همسر و فرزندش در حاشیه یک شهر بزرگ زندگی می‌کنند…
«بی‌همه چیز» فیلم جدید محسن قرائی، سازنده «خسته نباشید» و «سد معبر» نیز گفته می‌شود که فیلم مهمی می‌تواند به شمار آید. فیلمی که گفته می‌شود برداشتی آزاد از نمایشنامه «ملاقات با بانوی سالخورده» فردرویش دورنمات است. اما نکته مهم ترکیب جذاب بازیگران این فیلم است: پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، هادی حجازی‌فر و باران کوثری که یکی از غنی‌ترین ترکیب‌های بازیگری را در این فیلم شکل داده‌اند.
«تی‌تی» آیدا پناهنده با بازی الناز شاکردوست، هوتن شکیبا و پارسا پیروزفر؛ «خط فرضی» فرنوش صمدی با بازی سحر دولتشاهی و پژمان جمشیدی (که بعد از سپری‌کردن یک تور طولانی فستیوالی به جشنواره فجر آمده)؛ «رمانتیسم عماد و طوبا» ساخته ظاهرا متفاوت کاوه صباغ‌زاده با بازی حسام محمودی و الناز حبیبی؛ «روزی روزگاری آبادان» به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ و بازی فاطمه معتمدآریا و محسن تنابنده؛ «روشن» روح‌الله حجازی با بازی رضا عطاران، سارا بهرامی و سیامک انصاری؛ و «شیشلیک» محمدحسین مهدویان با بازی رضا عطاران و پژمان جمشیدی دیگر فیلم‌هایی هستند که بی‌تردید مورد توجه تماشاگران و مخاطبان جشنواره قرار خواهند گرفت.
جشنواره مقاومت
برای سلایقی که همه‌ساله از کمبود فیلم‌های انقلابی و دفاع مقدسی در جشنواره انتقاد می‌کردند، بی‌تردید جشنواره امسال جشنواره راضی‌کننده‌ای خواهد بود. جشنواره‌ای که در آن سازمان اوج با چهار فیلم حضور پررنگی دارد و البته چند فیلم دیگر دفاع مقدسی امسال را نیز تهیه‌کنندگانی دیگر جلوی دوربین برده‌اند.
«تک تیرانداز» علی غفاری شاید کنجکاوی‌برانگیزترین فیلم دفاع مقدسی جشنواره امسال باشد. فیلم جدید کارگردان فیلم «استرداد» که داستان زندگی شهید عبدالرسول زرین را که به‌عنوان شکارچی جنگ شناخته می‌شود و می‌گویند به تنهایی چندهزار نفر از نیروهای دشمن را از پا درآورده است، روایت می‌کند. گفته می‌شود این فیلم که بنیاد روایت فتح آن را تهیه کرده، یکی از امیدهای اصلی دریافت جایزه مقاومت (شهید سلیمانی) خواهد بود.
«مصلحت نظام» به کارگردانی محمدرضا شفاه که با همکاری حوزه هنری و سازمان اوج ساخته شده، دیگر فیلم مهم استراتژیک امسال است که مانند فیلم قبلی سازنده‌اش «دیدن این فیلم جرم است» می‌تواند بحث‌انگیز باشد. یک تریلر سیاسی پرسروصدا که فضای سیاسی ملتهب سال‌های اول انقلاب را روایت می‌کند و اگر چند جایزه مهم را به خود اختصاص دهد، با توجه به فضای جشنواره امسال کسی تعجب نخواهد کرد!
«کارو»به کارگردانی احمد مرادپور، «یدو» فیلم جدید مهدی جعفری سازنده 23نفر، «منصور» ساخته سیاوش سرمدی و البته «روزی روزگاری در آبادان» ساخته حمیدرضا آذرنگ دیگر فیلم‌های دفاع مقدسی- انقلابی جشنواره امسال هستند.
بازیگران پرکار امسال
برخلاف سال‌های گذشته که شاهد حضور بازیگران سه فیلمه و چهار فیلمه در جشنواره بودیم، امسال پرکارترین بازیگران تنها با دو فیلم در جشنواره حضور دارند که دلیل اصلی این موضوع تعداد اندک فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه جشنواره امسال است.
اما پرکارترین بازیگران مرد جشنواره فیلم فجر 39، جمشید هاشم‌پور، رضا عطاران، هوتن شکیبا و پژمان جمشیدی هستند- که هاشم‌پور با فیلم‌های «شیشلیک» و «گیج‌گاه»، عطاران با فیلم‌های «شیشلیک» و «روشن»، شکیبا با فیلم‌های «ابلق» و «تی‌تی» و جمشیدی نیز با فیلم‌های «خط فرضی» و «شیشلیک» در جشنواره حاضر هستند.
در میان بازیگران زن نیز عنوان پرکارترین بازیگران به باران کوثری با فیلم‌های «بی‌همه‌چیز» و «گیج‌گاه» و الناز شاکردوست با دو فیلم «ابلق» و «تی‌تی» می‌رسد.