رخت ایرانی بپوشان با افتخار
مد و لباس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با یک کارآفرین و دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور
وقتی تقاضا به سمت برند ایرانی برمی‌گردد، بهترین زمان است که ایده‌پرداز با افتخار خودش را ثابت کند آن هم با تولید لباس باکیفیت و زیبا؛ تولید لباس برای کودکان و نوجوانان حوزه که کمتر مورد توجه قرار گرفته یکی از بهترین عرصه‌هاست.
راضیه زرگری، شهروند آنلاین: درس‌خواندن در رشته مهندسی مواد را بگذارید در کنار استارت‌آپ و کارآفرینی در حوزه مد و لباس کودک. جور در نمی‌آید. اما علاقه و ذهن خلاق و استفاده از فرصت‌های ایجادشده در محدودیت‌ها می‌تواند شکل‌دهنده هر اتفاقی باشد.
سمیه لشگری یک جوان خلاق است که به دنیای صنعت مد و لباس علاقه داشته و درست زمانی که کار آنلاین‌شاپ‌های تولیدکننده پوشاک در ایران همزمان با محدودیت‌های ناشی از تحریم و گران‌شدن ارز داشت رونق می‌گرفت، با یک جرقه ذهنی وارد یک حوزه مغفول در صنعت پوشاک شد؛ مد و لباس کودک. او حالا یک کارگاه تولیدی پوشاک راه انداخته که برای چندین نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد کرده است.
وقتی از صنعت خودرو پرت شدم به دنیای مد و لباس کودک
بعد از تمام‌شدن دانشگاه، در صنعت خودرو مشغول به کار شد و اتفاقا در کارش هم موفق بود. خودش می‌گوید: «شرایطی پیش آمد که انگار پرت شدم در دنیای مد و لباس کودک. برای خواهرزاده‌ام یک‌سری لباس از خارج از کشور خریدیم ولی چون نابلد بودیم همه سایزها اشتباه بود. اتفاقی از فضای مجازی استفاده کردیم و در یک گروه مادران موضوع را مطرح کردیم و جالب است که لباس‌ها همه فروش رفت.»
این کارآفرین استارتاپی در گفت‌وگو با شهروندآنلاین می‌گوید: «جرقه شروع کار من همان جا بود وقتی دیدم آدم‌ها در اینترنت به هم اعتماد می‌کنند و دوست دارند بی‌واسطه خرید کنند.»
او که علاقه شخصی به نمایشگاه‌های پوشاک داشت با گشتی در این محیط‌ها در کشورهای همسایه به فکر تولید لباس کودک در ایران افتاد: «صنعت‌های تکنولوژی خودرو با آن پیچیدگی و مراحل سخت کجا و تهیه پارچه، طراحی و دوخت لباس کودک کجا. به نظرم تولید لباس اصلا کار سختی نبود؛ مواد اولیه باکیفیت، شناخت بازار و طراحی مورد پسند خانواده‌های ایرانی.»
جرقه شروع کار من همان جا بود وقتی دیدم آدم‌ها در اینترنت به هم اعتماد می‌کنند و دوست دارند بی‌واسطه خرید کنند
انتخاب رنگ مناسب، جنس پارچه ،سن و موقعیت مکانی کودکان یکی از مهم‌ترین اصول در طراحی لباس کودکان است؛ پارچه رنگ‌های شاد و روشن که یکی از بهترین انتخاب‌ها هستند چون تأثیر مستقیم و زیادی روی روحیه کودکان و شکل‌گیری شخصیت اجتماعی آنها دارد، اما تولیدی‌های سنتی ایرانی چقدر به این موضوعات توجه می‌کنند؟
لشگری معتقد است: «متأسفانه بسیاری از تولیدی‌های ایرانی هنوز دارند سنتی و براساس الگوهای قدیمی کار می‌کنند. هر مادری که برای فرزندش از تولیدی‌های داخلی خرید کرده باشد می‌داند لباس‌های ایرانی سایزبندی مثلا یک‌سال و دوساله ندارد. رویش نوشته شده سایز 35 یا 40. یعنی در حوزه کودک حتی تولیدکننده‌های قدیمی زحمت تعریف سایز هم به خودشان نداده‌اند.»
داستان یک مهندس مواد که طراح لباس کودک شده را برایمان تعریف می‌کند: «اینطور هم نبود که کلا با دنیای دوخت‌ودوز بیگانه باشم همان موقع که در صنعت خودرو کار می‌کردم پنجشنبه‌ها عصر که وقت داشتم خیاطی یاد می‌گرفتم چون به پوشاک و بازارش علاقه داشتم.»
لباسی که هنوز تولید نشده بود را 50 عدد فروختم
ایده مطرح شد و خانواده‌اش مخالفت کردند، اما سمیه مصمم بود و پرانرژی. سال 95 صفحه مجازی اینستاگرامش در زمینه لباس کودک شروع به کار کرد: «آبان ماه بود که یک عکس لباس کریسمس بچگانه گذاشتم و جالب است که روی همان عکس 50 عدد لباس فروختم. در حالی که هنوز نمی‌دانستم پارچه و خیاط را باید از کچا پیدا کنم و پارچه فوتر چه فرقی با خز دارد؟ اما به خودم می‌گفتم من باید این کار را انجام دهم. بالاخره با آزمون و خطا شروع کردم؛ اشتباه و خرابکاری هم کم نکردم اما در هر صورت توانستم کارم را راه بیندازم و یک ماه بعد 200 دست لباس فروخته بودم.»
نکته‌ای که طراحان جدیدتر مد و لباس کودک که اکثر آنها آنلاین شاپ هستند و بعد از چند سال می‌توانند مرکزی برای فروش حضوری هم باز کنند، این است که علایق مادروپدرهای این دوره را شناخته و بر اساس سلیقه آنها دست به طراحی و دوخت لباس زده‌اند.
لشگری هم به این موضوع مهم اشاره می‌کند: «کار با همان لباس‌های کریسمس شروع شد درحالی که ایده ادامه کار بیشتر در ذهنم چکش‌کاری می‌شد. دوست داشتم کار مدیریت اجرایی را یاد بگیرم پس ادامه تحصیلم در این رشته بود به عشق اینکه بتوانم بیزینس خودم را راه بیندازم.»
تولیدکننده‌های ایرانی با بیشتر شدن تحریم‌ها و گران شدن ارز یک جورهایی کارشان رونق گرفت. شاید زمانی قیمت تمام شده کار تولید داخل با کار ترکیه‌ای تقریبا یکسان درمی‌آمد و تولیدکننده انگیزه‌ای برای کار تولید نداشت.
لشگری می‌گوید: «یکی از مشکلات حال حاضر همه لباس‌فروشی‌ها که پوشاک وارداتی را می‌فروشند عدم وجود کالاست. ارز بسیار گران شده و یک لباس راحتی مارک نه‌چندان خوب ترکیه‌ای 300 هزار تومان است. پس زمینه برای فعالیت تولیدکننده داخلی فراهم می‌شود.»
وقتی تقاضا به سمت برند ایرانی برمی‌گردد بهترین زمان است که ایده‌پرداز ایرانی با افتخار خودش را ثابت کند آن هم با تولید لباس باکیفیت و زیبا.
احترام به مشتری با بسته‌بندی تمیز و رایحه خوب لباس
احترام به مشتری با بسته‌بندی تمیز و زیبا و امکان مرجوع کردن کالا در صورت وجود مشکل و نارضایتی، گزینه‌هایی است که سمیه لشگری به آن اشاره می‌کند و رمز موفقیت کسب‌وکارش شده: «رفتار با مشتری خیلی مهم است. من یک ماهی با آی‌دی متفاوت با فروشگاه‌های آنلاین دیگر به عنوان مشتری پیام می‌دادم تا ببینم ایراد کارشان کجاست و من آن ایراد را نداشته باشم.»
او معتقد است وقتی یک نفر درست کار کند، اتفاقا بقیه هم از او الگو می‌گیرند.
در دو سال اخیر به دلیل اینکه تولیدکنندگان از طرح‌های خارجی دور بودند دو سری کار تولید داخل روی کار آمده است. کسانی که با مطالعه و فکر و در نظر گرفتن همه جوانب دست به تولید می‌زنند و در مقابل هستند مزون‌هایی که طراحی و ایده و تفکری در پشت محصول‌شان نیست و صرفا طرح‌های روسی و تاجیکی که سنخیتی با فرهنگ ما ندارند را در پارچه‌های مطلقا نامناسب برای کودک استفاده می‌کنند.
حتی مواردی بوده که 500 هزار تومان برای پیراهن دخترانه هزینه شده و کودک ثانیه‌ای لباس را بر تن نکرده است.
لشگری با انتقاد از این گروه طراحان داخلی می‌گوید: «این طرح‌ها راحتی بچه و هماهنگی رنگ را در نظر نمی‌گیرند و صرفا کارهای بسیار سنگین و پرزرق‌وبرق به مشتری می‌دهند که فقط خاص است و خانواده‌ها هم استقبال می‌کنند. در حالی که بعضی از لباس‌ها اصلا برای کودک مناسب نیست. من نمی‌توانم صرفا برای نشان دادن آزادی عمل برند خودم راحتی مشتری را زیر پا نمی‌گذارم. این موارد برای پایداری یک برند مهم است.
در حال حاضر در کارگاهش 8 خانم و 3 آقا به طور مستقیم فعال هستند در یک محیط دو طبقه کارگاهی. سمیه لشگری از حمایت‌های مادی و معنوی پدرش برای رونق گرفتن کسب‌وکار به عنوان اصلی‌ترین مشوق کارش یاد می‌کند و صادرات به کشور عمان از برنامه‌های آتی این خانم کارآفرین است.
تهدیدها چگونه به فرصت تبدیل می‌شوند
حوزه مد و لباس کودک چند سالی است که در ایران مورد توجه ویژه قرار گرفته است؛ علاوه بر آنلاین شاپ‌ها، طراحان پارچه و دوخت هم به این فضای خالی در کشور پی برده و از فرصت محدود شدن حضور برندهای خارجی هم استفاده کرده و دست به کار شده‌اند تا توجه پدرومادران ایرانی را از فلان برند خارجی به سمت بازار داخلی برگردانند.
اگر بخواهیم به صورت تخصصی و رویدادی به موضوع مد و لباس کودک اشاره‌ای داشته باشیم، نزدیک‌ترین اتفاق سومین جشنواره ملی لباس کودک‌ونوجوان بود که اواخر دی‌ماه به صورت مجازی برگزار شد. رویدادی که از دوسال پیش پایه‌گذاری شد و به دلیل اینکه این حوزه مخاطب زیادی دارد و بسیار مهم است اما مورد توجه قرار نگرفته، این جشنواره با استقبال زیادی مواجه شده است.
هدف اصلی جشنواره دعوت از طراحان تخصصی لباس کودک برای گردهمایی و تبادل ایده و نهایتا رقابتی است که به بهبود کیفیت محصولات بینجامد. یکی از حوزه‌های تخصصی که اهمیت زیادی دارد و تقریبا مغفول مانده، لباس کودک‌ونوجوان است.
سیده مرضیه شفاپور، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور در گفت‌وگو با شهروند آنلاین می‌گوید: «برندهای خارجی چند سالی است که از کشور خارج شده‌اند و زمینه و فرصتی ایجاد شده تا ایده‌پردازان راهی برای تولید براساس سلیقه خانواده‌ها پیدا کنند.»
توجه به کودکان معلول در طراحی لباس توسط طراحان داخلی
سلامت لباس کودک و نوجوان در کنار رنگ پارچه و حتی فضای کارگاهی که لباس در آن تولید می‌شود از شاخصه‌های مهم و مورد توجه برندهای تولیدکننده در این جشنواره بوده است.
شفاپور از یک ایده بسیار قابل تحسین در این جشنواره هم گفت: «معلولین کم‌توان ذهنی در این رویداد مورد توجه ویژه قرار داشته‌اند به طوری‌که ما از طراحان لباس کودک‌ونوجوان خواستیم در طرح‌هایشان به کودکان‌ونوجوانان معلول هم توجه داشته باشند و نیازها و ضروریات لباس مناسب برای آنها را در ایده‌هایشان پیاده کنند.
هدف اصلی جشنواره دعوت از طراحان تخصصی لباس کودک برای گردهمایی و تبادل ایده و نهایتا رقابتی است که به بهبود کیفیت محصولات بینجامد. یکی از حوزه‌های تخصصی که اهمیت زیادی دارد و تقریبا مغفول مانده، لباس کودک‌ونوجوان است
پژوهش‌های دانشگاهی در حوزه لباس کودک‌ونوجوان نیز در این رویداد مورد توجه قرار گرفته و به گفته شفاپور، شورای سیاست‌گذاری جشنواره متشکل از کسانی بوده است که هرکدام به نحوی به دنیای کودک‌ونوجوان وصل هستند: «از روانشناس کودک گرفته تا اساتید طراحی پارچه و اساتید دوخت.»
او ادامه می‌دهد: «تلاش و هدف این بوده که برندهای داخلی را در شرایط فعلی تقویت و حمایت کنیم؛ با در کنار هم قرار گرفتن صنعتگران و تولیدکنندگان.»
اهمیت زیبایی، سلامت و به صرفه بودن قیمت لباس کودک‌ونوجوان
نوجوانان در بازه سنی هستند که بین بزرگسال و کودک قرار دارند و به نوعی بلاتکلیف در سایز و مدل لباس .
دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور درباره ضرورت توجه به نوجوانان در طراحی‌های داخلی می‌گوید: «در نمایشگاه امسال نوجوانان و طراحی لباس برای آنها مورد توجه قرار گرفت به طوری که المان‌های ایرانی و اسلامی و تلفیق آنها در مدل‌های مدرن را برای نوجوانان داشته باشیم و در مقابل الگوبرداری از مدل‌های غربی باشد نهایتا به لباس‌هایی برسیم که نوجوانان با افتخار آن را بپوشند.» او توضیح می‌دهد که انگیزه بخشیدن به سلیقه نوجوانان، پیچیده است و باید بیشتر روی آن کار کرد.
آیا از نظر اقتصادی هم تولید لباس در داخل با کیفیت به جای لباس خارجی به‌صرفه است؟” شفاپور در پاسخ به این سوال می‌گوید: «طراحی که ایده‌پردازان داخلی انجام می‌دهند به سمتی پیش می‌رود که از بهترین پارچه‌های ایرانی استفاده شود و بدون شک وقتی خانواده‌ها ببینند کیفیت و مدل لباس چیزی کم از خارجی‌ها ندارد؛ قطعا ترجیح می‌دهند لباس خوب ایرانی بر تن فرزندشان کنند.»
زیبایی، سلامت و به‌صرفه بودن لباس کودک‌ونوجوان برای خانواده‌های ایرانی هدفی است که در رویدادهای اینچنینی با جمع شدن دانشگاه و صنعت در کنار هم پیگیری می‌شود. به گفته دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور حمایت از ایده‌پردازان و تولیدکنندگان حوزه کودک و نوجوان فراتر از رویدادهای نمایشگاهی به اتحادیه‌ها و صنوف و وزارت صمت برمی‌گردد تا با یارانه‌هایی که به پارچه‌های باکیفیت و تولید انبوه لباس‌های عالی ایرانی می‌دهند، این حوزه رونق بگیرد.
کارشون عالیه. به امید موفقیت های روزافزون و رشد و توسعه هر چه بیشتر.