کرونا؛ فقر و غِنا و حالا نزاع!

فرشته کیانی- شهروندآنلاین: در گزارشی از مصونیت جمعی کشورهای فقیر در برابر کرونا، گاردین می‌گوید بر اساس پیش‌بینی جدید، بیشتر کشورهای فقیر حداقل تا سال 2024 به ایمن‌سازی انبوه کووید-19دست پیدا نخواهند کرد و ممکن است بعضی از کشورها هرگز به آنجا نرسند. این پیش‌بینی طی چند سال آینده، جهانی کاملا تقسیم‌شده را ترسیم می‌کند که در آن تعداد انگشت‌شماری از کشورهای پیشرفته واکسینه می‌شوند، در حالی که دیگران برای رسیدن به این شرایط مسابقه می‌دهند.

بر اساس تجزیه و تحلیل «واحد اطلاعات اکونومیست» کشورهایی مانند انگلستان، ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا احتمالا تا اواخر سال 2021 «تحت پوشش گسترده واکسیناسیون» قرار خواهند گرفت، به این معنی که ابتدا گروه‌های اولویت‌دار و آسیب‌پذیر واکسینه می‌شوند، سپس بقیه مردم. بعد از آنها، تعداد زیادی از دیگر کشورهای پیشرفته تا اواسط سال 2022 و سپس بیشتر کشورهای با درآمد متوسط ​​تا پایان سال 2022 واکسینه می‌شوند.

بر اساس پیش‌بینی جدید، بیشتر کشورهای فقیر حداقل تا سال 2024 به ایمن‌سازی انبوه کووید-19دست پیدا نخواهند کرد و ممکن است بعضی از کشورها هرگز به آنجا نرسند. این پیش‌بینی طی چند سال آینده، جهانی کاملا تقسیم‌شده را ترسیم می‌کند

آگاته دمارایس، مدیر پیش‌بینی جهانی «واحد اطلاعات اکونومیست» و نویسنده این گزارش گفت اما 84 کشوری که فقیرترین کشورهای جهان را تشکیل می‌دهند، حداقل برای یک سال دیگر دوزهای کافی برای ایمن‌سازی جمعیت خود دریافت نخواهند کرد؛ خطایی جهانی که تا نیمه اول این دهه ادامه خواهد داشت. اقتصاد جهانی، فضای سیاسی جهانی و… تقریبا همه چیز را تعیین می‌کند.

از دسامبر گذشته خبرهای واکسن، نوری در انتهای تونل تاریک کووید-19 برافروخت، اما این گزارش می‌گوید که شیوع کرونا در بیشتر کشورها حداقل تا یک سال دیگر پایان نمی‌یابد.

دلیل اصلی موانع بی‌شماری است میان واکسن و گیرندگان آن؛ ازجمله ایمن‌سازی واکسن‌ها، محدودیت‌های تولید، تأخیر در تحویل، زیرساخت‌های پزشکی ضعیف در برخی کشورها و کمبود نیروهای بهداشتی آموزش‌دیده برای تزریق.

این پیش‌بینی با استفاده از مدلی صورت گرفت که بیش از 200 کشور را بر اساس عواملی ازجمله ظرفیت تولید، تحویل واکسن تا کنون، زیرساخت‌ها برای استفاده از دوزها و میزان «تردید» در استفاده از واکسن ارزیابی کرده است.

دمارایس گفت بدبینی زیاد نسبت به واکسن‌ها در ژاپن عاملی است که سبب می‌شود امسال ایمن‌سازی کامل در آنجا انجام نشود.

این گزارش نسبت به پیش‌بینی‌هایCovax ، اتحاد جهانی واکسن، مبنی بر اینکه امسال دوزهای کافی برای پوشش‌دادن 27درصد از جمعیت کشورهای عضو ازجمله بیش از 92 کشور با درآمد پایین‌تر فراهم می‌کند، تردید داشت.

تدروس ادهانوم، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت هفته گذشته گفت که تا کنون جهان در توزیع نابرابر واکسن‌ها در آستانه «شکست اخلاقی فاجعه‌بار» است، با بیش از 40 میلیون دوز در حدود 50 کشور که بیشتر آنها ثروتمند یا دارای درآمد متوسط ​​به بالا هستند.

گروه‌های حقوق پزشکی خواستار ثبت اختراع روی واکسن‌ها و درمان‌های کووید-19 شده‌اند تا تولید‌کنندگان واجد شرایط نیز بتوانند تولید آنها را شروع کنند و کمبودهای جهانی را کاهش دهند.

آنان که درد کرونا و درمانش را می‌خرند!

در حالی که دست برخی از واکسن کوتاه است و یک دهه طول می‌کشد تا حال اقتصاد آسیب‌دیده‌شان بهتر شود، کسانی هم هستند که درمان درد کرونا را در جیب دارند! با ثروت افسانه‌ای‌ آنان می‌شود فقر کرونایی را زدود و واکسن برای همه خرید! گزارش‌ها می‌گوید کرونا برای آنان بد که نبوده هیچ، بر آنچه داشته‌اند هم افزوده است!

BBCNEWS در این‌باره گزارش می‌دهد که بر اساس گزارش آکسفام، مجموع دارایی 10 تن از ثروتمندترین افراد جهان 540 میلیارد دلار (400 میلیارد پوند) در طول بیماری همه‌گیر کرونا (که از مارس 2020 آغاز شد) افزایش یافت و در دسامبر سال 2020، کل ثروت میلیاردرهای جهان به 11.95 تریلیون دلار رسید.

این موسسه خیریه ادعا می‌کند این مبلغ برای جلوگیری از فقر جهانی ناشی از ویروس کرونا و خرید واکسن برای همه کافی است!

جف بزوس، بنیانگذار آمازون؛ ایلان ماسک، بنیانگذار تسلا و مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیس‌بوک ازجمله ثروتمندانی هستند که از مارس 2020 ثروت‌شان 540 میلیارد دلار افزایش یافته است.

بر اساس گزارش آکسفام، مجموع دارایی 10 تن از ثروتمندترین افراد جهان 540 میلیارد دلار (400 میلیارد پوند) در طول بیماری همه‌گیر کرونا (که از مارس 2020 آغاز شد) افزایش یافت و در دسامبر سال 2020، کل ثروت میلیاردرهای جهان به 11.95 تریلیون دلار رسید.

البته از زمان استیلای ویروس جهانگیر کرونا، افراد مشهور، ستارگان ورزش و صاحبان تجارت به شرایط اضطراری کووید-19 توجه کرده‌اند. UBS (شرکت خدمات مالی و بانکداری سوییسی) در گزارشی در ماه اکتبر گفت که 209 میلیاردر از مارس تا ژوئن سال 2020 معادل 7.2 میلیارد دلار برای مقابله با کووید-19 متعهد شده‌اند.

مثلا ماه گذشته مکنزی اسکات، همسر سابق جف بزوس، گفت که بیش از ۴ میلیارد دلار در ۴ ماه به بانک غذا و صندوق‌های امداد اضطراری کمک کرده است. ماه ژوئن سال گذشته جف بزوس هم از کمک ۱۲۵ میلیون دلاری خود برای مهار کرونا گفت.

جک دورسی، بنیانگذار توییتر هم اواخر آوریل سال گذشته گفت حدود یک‌ میلیارد دلار برای مشکلات کرونا اختصاص می‌دهد، رقمی حدود یک‌چهارم ثروت خالص ۳.۹ میلیارد دلاری او.

جی. کی رولینگ، نویسنده هری پاتر هم حدود یک‌ میلیون پوند برای حمایت از افرادی که کرونا بی‌خانمان‌شان کرده یا باعث شده در معرض خشونت خانگی قرار بگیرند، اختصاص داد.

بنیاد بیل و ملیندا گیتس -متعلق به بیل گیتس، بنیانگذار شرکت مایکروسافت و همسرش ملیندا- هم می‌گوید مجموعا 1.75 میلیارد دلار برای تولید و تحویل واکسن‌ها و آزمایش‌ها تعهد کرده است.

اما با این حال، بیش از یک دهه طول خواهد کشید تا اقتصاد آسیب‌دیده از کرونای کشورهای فقیر بازسازی شود. طبق ارزیابی آکسفام، بین بیش از 200 تا 500 میلیون نفر در سال 2020 در فقر زندگی کرده‌اند که برخلاف روند کاهش فقر جهانی در دو دهه گذشته است!

«جنگ واکسن» در اروپا

این روزها و در میانه همه‌گیری کووید-19، به واژه‌های فقر و غِنا و کرونا، نزاع را هم باید افزود؛ چرا که در روزهای اخیر صدای طبل «جنگ واکسن» از قاره سبز به گوش رسید! کشورهایی که دسترسی بیشتری به درمان‌های این بیماری دارند و حتی برخی از آنها چندین برابر نیاز جمعیت خود واکسن خریده‌اند، بر سر تأخیر در دریافت‌ سفارش خود تهدید به کنترل ورود و خروج واکسن کردند. اتحادیه اروپا به دنبال جدال با تولیدکنندگان درباره کمبود واکسن و اعلام شرکت بریتانیایی – سوئدی آسترازنکا مبنی بر کاهش چشمگیر تولید خود گفت چاره‌ای جز کنترل صادرات واکسن‌ نیست؛ تصمیمی که موجب اعتراض بریتانیا شد. استلا کریاکیدس، کمیسر سلامت اتحادیه اروپا هم گفت از این به بعد هر شرکتی که در اتحادیه اروپا واکسن کرونا تولید می‌کند باید پیش از فرستادن آن به خارج از این اتحادیه اطلاع دهد.

BBCNEWS در این‌باره گزارش می‌دهد که اتحادیه اروپا با شرکت آسترازنکا برای خرید واکسن قرارداد داشت. بر اساس این قرارداد، اتحادیه اروپا ۳۰۰ میلیون دوز واکسن از شرکت آسترازنکا خریده است و امکان افزودن 100 میلیون دوز دیگر هم وجود داشت. اکنون اتحادیه اروپا می‌گوید آنها تا ماه مارس حدود ۲۵ میلیون دوز واکسن دریافت خواهند کرد که این، اتحادیه را با ۷۵ میلیون دوز کمبود واکسن مواجه می‌کند.

اتحادیه اروپا پس از انتقاد از اینکه سرعت واکسیناسیون در چندین کشور عضو بسیار کُند است، تحت فشار قرار گرفت.

تدروس ادهانوم، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت در اجلاس مجازی داووس گفت که احتکار واکسن علاوه بر «شکست اخلاقی فاجعه‌بار» که می‌تواند نابرابری جهانی را بیش از پیش گسترش دهد، «همه‌گیری را شعله‌ورتر و بهبود اقتصاد جهانی را کُند خواهد کرد»

آسترازنکا گناه تأخیر را به گردن کارخانه‌هایش در هلند و بلژیک ‌انداخت. شرکت فایزر/بایون تک هم مشکلات تولید را مانعی برای تحویل به‌موقع واکسن به اتحادیه اروپا دانست.

مقامات اتحادیه اروپا گفتند از آسترازنکا خواسته شده دوزهای تولیدشده در انگلیس را به قاره اروپا بفرستد تا این کمبود را جبران کند، اما این شرکت گفت قراردادش برای تأمین بریتانیا مانع این کار است.

در این میان، دیدیه ریندرز، عضو کمیسیون دادگستری اتحادیه اروپا درباره «جنگ واکسن» هشدار داد.

او به رادیو بلژیک گفت: «کمیسیون اتحادیه اروپا تلاش کرد قراردادهای واکسن را از طرف 27 عضو اتحادیه هماهنگ کند تا از نزاع بر سر واکسن بین کشورهای اتحادیه اروپا جلوگیری کند، اما شاید انگلیس می‌خواهد جنگ واکسن را شروع کند!»

اتحادیه اروپا گفت قصد دارد با کنترل مرزهای خارجی از صدور بی‌رویه واکسن کرونا جلوگیری کند. این اتحادیه اصرار دارد کنترل‌ها طرحی موقتی است، نه منع صادرات.

از سوی دیگر، به گزارش BBCNEWS سازمان بهداشت جهانی (WHO) هم به منازعه واکسن ورود و از اعلامیه اتحادیه اروپا برای کنترل صادرات واکسن‌های تولیدشده در این اتحادیه انتقاد کرد و گفت چنین اقداماتی باعث طولانی‌شدن همه‌گیری می‌شود.

ماریانژلا سیمائو، دستیار مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، هم گفت این «روندی بسیار نگران‌کننده» است.

تدروس ادهانوم، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت هم گفته بود «ملی‌گرایی واکسن»  باعث می‌شود بهبود اوضاع پاندمی به درازا بینجامد. او در اجلاس مجازی داووس گفت احتکار واکسن علاوه بر «شکست اخلاقی فاجعه‌بار» که می‌تواند نابرابری جهانی را بیش از پیش گسترش دهد، «همه‌گیری را شعله‌ورتر و بهبود اقتصاد جهانی را کُند خواهد کرد».

منابع: گاردین، BBCNEWS