فیفا کلافه از عجایب فوتبال ایران
فدراسیون جهانی هنوز اساسنامه را تأیید نکرده، با این حساب، مشخص نیست انتخابات ریاست چگونه برگزار خواهد شد
چرا فیفا پیش‌نویس نهایی اساسنامه فدراسیون فوتبال را تأیید نمی‌کند؟ این سوالی است که جامعه فوتبال ایران هیچ جوابی برای آن ندارد و همه منتظر نامه فیفا هستند. مدیران فدراسیون آخرین بار یک ماه قبل تغییرات مورد نظر نهاد بین‌المللی حاکم بر فوتبال جهان را در اساسنامه لحاظ کردند. در حاشیه نگارش پیش‌نویس چند ویدیو کنفرانس و مکاتبه با مسئولان فیفا داشتند و درنهایت کار به جایی رسید که اساسنامه در تاریخ مورد نظر فیفا به سوییس ارسال شد. همه بر این باور بودند که این بار غائله به وجود آمده به پایان می‌رسد اما اتفاقی که افتاد نگرانی‌ها را به اوج رساند. در شرایطی که بیش از چهار هفته از ارسال اساسنامه می‌گذرد فیفا هنوز به دلایلی نامعلوم پاسخ نهایی و نظر خود را به ایران نداده است.
ادامه پنهان‌کاری‌ها درباره اساسنامه فدراسیون
تأخیر به وجود آمده البته نگرانی جامعه فوتبال و اعضای مجمع عمومی را به اوج رسانده و باز هم زمزمه‌هایی درباره احتمال تعلیق یا تشکیل کمیته انتقالی (یا کمیته عادی سازی) بر سر زبان‌ها افتاده است. برخی‌ها این مطلب را مطرح می‌کنند که اگر اساسنامه بدون ایراد است، دلیلی نداشت پاسخ فیفا با تأخیر یک ماهه همراه شود. جالب اینجاست که مدیران فوتبال کشور هم به دلایلی نامعلوم شفاف‌سازی کاملی درباره پروسه اصلاح اساسنامه نداشته‌اند. جزئیات مکاتبات با فیفا و مذاکرات انجام شده از جامعه فوتبال پنهان شده است و انگار هیچ‌کسی به اتفاقاتی که درباره اساسنامه رخ داده محرم نیست. بدون هیچ تردیدی باید نوشت که فدراسیون ایران یکی از پنهان‌کار‌ترین فدراسیون‌های تابع فیفا است. به همین دلیل است که پروسه اصلاح اساسنامه که از خرداد ١٣٩٨ به صورت رسمی با اعزام نمایندگان فیفا به تهران آغاز شد تا امروز طول کشیده است. در اساسنامه ابتدایی ماهیت فدراسیون نهاد غیردولتی مستقل ثبت شد اما مدیران آن اساسنامه را به تصویب مجمع نرساندند و وقتی هم تاج از ریاست فدراسیون استعفا کرد و بنا شد انتخابات زودهنگام در تاریخ بیست‌وپنجم اسفند برگزار شود، فیفا این بار انتخابات را به دلیل مشکل اساسنامه لغو کرد. به همین ترتیب دوباره پروسه اصلاح اساسنامه در دستور کار قرار گرفت.
ماده یک، همچنان جنجالی است
این بار ماده یک اساسنامه با عنوان نهاد عمومی غیردولتی نگارش شد. فیفا از این تغییر بزرگ تعجب کرد اما در نامه اول ایراد خاصی نگرفت. در نامه دوم اما صراحتا تأکید کرد فدراسیون ایران نمی‌تواند نهادعمومی غیردولتی باشد. فوتبال کشور ما رسما تهدید به تعلیق شد. به‌هرحال به فیفا اعلام شده بود کمیته المپیک هم نهاد عمومی غیردولتی در IOC ثبت شده ولی با استعلامی که فیفا از کمیته بین‌المللی المپیک گرفت در اتفاقی عجیب مشخص شد که کمیته المپیک ایران، نهاد مستقل غیرانتفاعی به ثبت رسیده است. البته شورای نگهبان اساسنامه این نهاد را رد کرد. با اتفاقات رخ داده و قرار گرفتن فوتبال ایران در یک قدمی تعلیق، نگرانی‌ها زیاد شد و مسئولان ورزش و فوتبال کشور برای اینکه تعلیق فوتبال کشور در کارنامه آنها نوشته نشود، تصمیم گرفتند ماده یک اساسنامه را به شکلی بنویسند که نه در داخل مشکلی درست شود و نه در خارج از کشور. پس عنوان نه واژه غیردولتی در بند یک نوشته شد و نه عمومی؛ نوشتند فدراسیون نهادی مستقل و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران است. نگاه مدیران ایرانی این بود که چون تمام خواسته‌های فیفا برای حذف وزیر و معاونش و ورود ورزشی‌ها به مجمع و همچنین استقلال ارکان قضائی و انتخاباتی در اساسنامه لحاظ شده دیگر نباید مشکلی وجود داشته باشد.
بلاتکلیفی با عدم تأیید توسط فیفا
فیفا یک ماه است پاسخ ایران را نداده است. وقتی موضوع را از فدراسیون و وزارت ورزش پیگیری می‌کنید به شما می‌گویند تمام خواسته‌های فیفا در اساسنامه اجرایی شده و نباید مشکلی وجود داشته باشد و در مذاکرات شفاهی هم اساسنامه تأیید شده است. ولی خروجی کار این نیست. بلاتکلیفی کل فوتبال کشور به علت اساسنامه ادامه دارد و به همین ترتیب امکان برگزاری انتخابات هم وجود ندارد. پس فوتبال همچنان با یک تیم مدیریتی اداره می‌شود که از همه لحاظ به بن‌بست رسیده. تا فیفا اساسنامه را تأیید نکند مدیران اجازه برگزاری انتخابات را ندارند. اما چرا فیفا با تأخیر این چنینی تکلیف اساسنامه را روشن نکرده است. جواب این است که اعتماد فدراسیون جهانی به مدیریت فوتبال ایران به کمترین حد ممکن رسیده است. آنها با وسواس بسیار زیادی مفاد اساسنامه و قوانین ایران را بررسی می‌کنند و تأکید دارند اساسنامه‌ای باید به صورت رسمی تصویب شود که کاملا استقلال فدراسیون ایران را حفظ کند. به‌هرحال این سوال به وجود آمده که نهاد مستقل تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران به چه معناست. این تبعیت مطلق شامل چه مواردی می‌شود و ارکان قضائی و جایگاه مجمع عمومی را در چه شرایطی قرار می‌دهد. به‌هرحال فیفا برای اینکه به استقلال فدراسیون در صورتی که نهاد عمومی غیردولتی باشد لطمه‌ای وارد نشود، این مورد را قبول نکرد. به همین ترتیب تحقیقات گسترده‌ای درباره تبعیت فدراسیون از قوانین کشوری انجام می‌دهد و هنوز روی برخی جزئیات به نتیجه نرسیده است. با این حال آخرین خبرها حکایت از این مسأله دارد که در هفته جاری، پاسخ نهایی از زوریخ به تهران ارسال خواهد شد.
جلسات اولیه برای برگزاری آنلاین مجمع فدراسیون
مدیران فدراسیون اما در این مدت بیکار نبوده‌اند. در جلسات خصوصی اولیه به این نتیجه رسیده‌اند که اگر فیفا اساسنامه را تأیید کرد، بلافاصله روال رسمی برای برگزاری مجمع عمومی به صورت آنلاین و مجازی در اواخر شهریور فراهم شود. پس خبر مهم این است که به دلیل شیوع ویروس کرونا برای اولین بار مجمع عمومی در یک سالن با حضور تمام اعضا برگزار نخواهد شد و هیچ‌کس نمی‌داند سیستم مجمع عمومی آنلاین برای تصویب صورت‌های مالی و بودجه دو‌سال اخیر فدراسیون و تصویب اساسنامه و انتخاب اعضای کمیته‌های انتخاباتی به چه شکل خواهد بود. مثل روز روشن است که با این سیستم عملا قدرت چانه‌زنی از اعضای مجمع که بسیاری از آنها معترض هستند گرفته می‌شود. مجمعی که تا همین حالا هم نمی‌داند جزئیات مذاکرات با فیفا و اساسنامه نگارش شده چیست. جالب اینجاست که فیفا به فدراسیون در نامه آخر خود تأکید رسمی کرده بود اساسنامه با هماهنگی و اطلاع تمام اعضای مجمع اصلاح و ارسال شود. اما باز هم این اتفاق رخ نداد. فیفا قطعا به ایران خواهد گفت که همین اساسنامه‌ای که به تهران می‌فرستد باید به تصویب مجمع برسد. اما اگر اعضای مجمع با برخی از بندها مخالف باشند، آن وقت معلوم نیست تکلیف چه می‌شود. پس در چنین شرایطی قطعا برگزاری مجمع آنلاین به بهانه قابل قبول شیوع ویروس کرونا، مدیریت فدراسیون را برای گرفتن رأی اعتماد مجمع و خاموش کردن صدای معترضان کمک خواهد کرد و آنها را به اهداف‌شان می‌رساند.
لغو بازی‌های ملی، انتخابات را جلو انداخت
انتخابات به احتمال بسیار زیاد حالا که بازی‌های تیم‌ملی هم دوباره به تعویق افتاده، در اواخر مهر ماه یا آبان برگزار می‌شود. منتهی انگار برخی مدیران بدشان نمی‌آید مذاکرات با فیفا همچنان طول بکشد تا مدت زمان بیشتری فوتبال کشور با همین وضع اداره شود. این در حالی است که در هیأت رئیسه هم درباره انتخابات و زمان برگزاری آن اختلاف نظرهایی وجود دارد. برخی‌ها در ظاهر می‌گویند می‌خواهند انتخابات را سر تاریخ مقرر برگزار کنند اما در باطن از تأخیر بدشان نمی‌آید. بد نیست بدانید که تأیید اساسنامه از سوی فیفا و پشت سر گذاشتن این بحران بین‌المللی، نقطه آغاز حاشیه و اختلافات او با شروع پروسه انتخابات خواهد بود. در این زمینه شاهد تقابل، بحران و درگیری‌های زیادی خواهیم بود. باز هم بحث حضور بازنشستگان جنجالی می‌شود و شاهد لابی‌های عجیبی خواهیم بود.
آینده پرسر و صدا در انتظار فوتبال
در چنین وضعیتی سرنوشت تیم مدیریتی کنونی فدراسیون برای آینده و انتخابات با روشن شدن رأی پرونده شکایت ٦,٥میلیون یورویی ویلموتس مشخص می‌شود. تمام اعضای هیأت رئیسه به همراه مهدی تاج دادگاهی شده‌اند. روی ورم، قاضی هلندی پنجشنبه رسیدگی به پرونده را با توجه به مستندات و دفاعیه ارایه شده آغاز کرد و به‌زودی رأی به فدراسیون و ویلموتس ابلاغ می‌شود. مسأله بسیار مهم این است که اگر در این پرونده محکوم شویم، آن وقت باید دید قوه قضائیه چه تصمیمی برای مدیران فدراسیون به علت فاجعه رخ داده خواهد گرفت و اگر طبق وعده‌های رسمی داده شده تخلف احراز شود و برخوردی صورت بگیرد، آن وقت واکنش نهادهای بین‌المللی مثل فیفا وAFC به این فعل و انفعالات چه خواهد بود. همه این موارد به خوبی نشان می‌دهد که این کلاف سردرگم چه شرایطی دارد. مثل روز روشن است که آینده پر خبر و پرسر وصدایی در انتظار فوتبال ایران است.