توافق سه ماهه ایران و آژانس و باقی قضایا

شهروندآنلاین: ماحصل سفر رافائل گروسی به تهران فرصت سه ماهه به دپیلماسی بود تا طرف‌های برجام در این مدت به تعهدات خود عمل کنند. این اقدام تهران در واقع واکنش هوشمندانه تهران به حملات رسانه‌ای چند روز اخیر آمریکا و متحدان اروپایی آن بود که تلاش می‌کردند ایران را گریزان از دیپلماسی نشان دهند.

واقعیت این است که دستیابی به چنین توافق فنی در چنین شرایطی دور از انتظار بود. با این حال تحولات هفته‌های اخیر حاکی از تلاش آمریکا و غرب برای این بود که تصویری از ایران ارایه دهند که از مذاکره و گفت‌وگو و دیپلماسی گریزان است.

در این شرایط و در حالی که ایران‌ سال‌های اخیر بیشترین هزینه را برای حفظ برجام داده و همواره آماده گفت‌وگو و تعامل بوده است، این امکان وجود داشت که غربی‌ها این تلاش‌ها را مصادره به مطلوب کرده و فشارهای ظالمانه بر ایران را تشدید کنند. در هر صورت ایران هم قانون اقدام راهبردی مجلس را اجرا کرد و هم سه ماه دیگر به دیپلماسی فرصت داد تا طرف‌های برجامی به تعهدات خود عمل کنند. حال باید دید طرف‌های غربی در این مدت چگونه به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

 تأکید آژانس بر ضرورت احترام به قانون مجلس و اجرای آن

سازمان انرژی اتمی شامگاه یکشنبه با انتشار بیانیه‌ای درباره سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و توافقات حاصل‌شده میان این دو نهاد توضیحاتی داد.

در توضیحات این سازمان آمده است که سفر گروسی به ایران براساس درخواست خود او انجام شده و ایران نیز این درخواست را پذیرفته است.

بیانیه اعلام می‌دارد که در جریان این گفت‌وگوها «آژانس بر ضرورت احترام به قانون مجلس و اجرای آن تأکید کرده» و بر این اساس توافق شده است:

۱- اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به‌طور کامل متوقف شود و صرفا تعهدات پادمانی ایران اجرا شود. بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچ‌گونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌شود.

۲- در موضوع تداوم نظارت‌های ضروری بر فعالیت‌های هسته‌ای تهران نیز مطابق این توافق، ایران به مدت سه ماه اطلاعات برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی را (که در پیوست توافق مشخص شده) ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات، منحصرا نزد ایران باقی می‌ماند. چنانچه در مدت سه ماه تحریم‌ها به‌طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس ‌می‌گذارد، در غیر این صورت، اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.

۳- سازمان انرژی اتمی در پایان اعلام کرد که «به دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان‌ماندن مکان تأسیسات کلیدی ایران» پیوست این توافق‌نامه که شامل فهرست این تأسیسات است، محرمانه خواهد ماند.

اعتراض مجلس شورای اسلامی به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

در اولین واکنش‌ها به توافقات حاصله میان دو طرف، مجلس شورای اسلامی در جلسه روز دوشنبه خود، بررسی بیانیه مشترک بین سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در دستور کار خود قرار داد و جایگزین برنامه پیشین یعنی رسیدگی به بودجه ۱۴۰۰ کرد.

توافق اخیر سازمان انرژی اتمی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعتراض گسترده نمایندگان مجلس را درپی داشت. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پایان نوبت کاری بامداد دوشنبه، با ۲۲۱ رأی موافق، ۶ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از ۲۳۹ نماینده حاضر در جلسه علنی،‌ توافق سازمان انرژی اتمی با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «خلاف قانون» ارزیابی کرده و براساس اصل ۲۳۴ آیین‌نامه داخلی مجلس با ارسال آن به قوه‌قضائیه موافقت کردند.

شورای‌عالی امنیت ملی: در بیانیه مشترک ایران و آژانس ترتیبات اجرای این قانون مخدوش نشده است

سخنگوی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی تأکید کرد که قصد نظام برای اجرای بدون تنازل قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» است و درخصوص اجرای بدون وقفه این قانون در مجموعه ارکان کشور اجماع وجود دارد.

کیوان خسروی، سخنگوی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی گفت: «در جریان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، چگونگی توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپادمانی برای او تشریح شد.»

سخنگوی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: «در بیانیه مشترک ایران و آژانس و پیوست اجرایی آن نیز که در سفر گروسی به تهران مورد توافق قرارگرفت، بر موضوع اجرای کامل قانون مصوب مجلس تصریح شده و ترتیبات انجام آن مخدوش نشده است.»

بنابر گفته خسروی، اجرای قانون مجلس به منزله خروج ایران از برجام و قطع همکاری با آژانس نیست و از این‌رو تعاملات ایران با آژانس و نظارت‌های پادمانی آن براساس چارچوب‌های قانونی ادامه خواهد داشت.

واعظی: «نظارت‌هایی که در چارچوب پادمان باشد، می‌پذیریم»

رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری با بیان اینکه وقتی مجلس قانون را تصویب می‌کند، آن قانون لازم‌الاجراست، گفت: «هیچ بهانه‌ای را برای طرف‌های مقابل برجام نگذاشتیم که از ما بخواهند قانون را اجرا نکنیم و قانون باید در پنجم اسفند اجرا شود.»

واعظی تصریح کرد: «بر پایه ارتباطی که در گذشته و قبل از برجام و پذیرش داوطلبانه پروتکل الحاقی در ارتباط با پادمان و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران داشت و به‌عنوان عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری‌هایی برای نظارت به عمل آورد که اعلام شد به آنها پایبند هستیم، زیرا فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح‌آمیز است و موضع رسمی کشور است که به هیچ‌وجه به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و نظارت‌هایی که در چارچوب پادمان باشد، می‌پذیریم.»

رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: «سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران با مذاکرات بسیار موفقی همراه بود و با توافقی که انجام شد، به فرمولی رسیدیم که قانون مجلس شورای اسلامی محترم شمرده شود و اجرا از طرف دیگر نظارت‌های آژانس نه براساس پروتکل الحاقی بلکه براساس پادمان و روابط ایران و آژانس برقرار باشد.»