روایت رئیس سازمان انرژی اتمی از توافق با آژانس
صالحی: شرایط مذاکره را رهبری تعیین می‌کنند
آژانس تا ۳ماه حق دسترسی به دوربین‌های نظارتی را ندارد و اگر تحریم‌ها لغو نشود، این اطلاعات پاک شده و میگوییم دوربین‌ها را بردارند.
شهروند آنلاین: دکتر علی‌اکبر صالحی بدون تعارف این هفته که در رآکتور تحقیقاتی شهید فخری‌زاده ضبط شد، در خصوص مباحث مختلفی از جمله مذاکرات با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نحوه اجرای قانون توقف پروتکل الحاقی، تصمیمات پیش‌رو برای سه‌ماه آینده و تأثیر قانون مجلس بر شتاب‌گرفتن فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای صحبت کرد که متن گفت‌وگو به شرح زیر است:
مجری: روزهای حساسی برای سازمان انرژی اتمی است، خودتان شروع کنید، چه اتفاقاتی افتاد؟
رئیس انرژی اتمی: اعمال پروتکل الحاقی را متوقف کردیم، بازرسی‌هایی که در چارچوب پروتکل الحاقی انجام می‌گرفت، آنها را متوقف کردیم، آن هم براساس قانونی است که مجلس شورای اسلامی حدود دو‌ماه‌ونیم پیش تصویب کرده بود. وقتی هم که قانون تصویب شد، قطعا مجلس با ارگان‌های ذیربط مشورت می‌کردند، از جمله سازمان انرژی اتمی و روی محدوده‌های زمانی که موردنیاز است، با ما مشورت کردند، مثلا اینکه بلافاصله 20درصد را شروع کنید، در عرض یک‌سال فلان کار را بکنید و در سه‌ماه هزار تا سانتریفیوژ آی‌آر تو ام (IR2M) را نصب کنید، اینها براساس تفاهم و ظرفیت‌هایی بود که در سازمان انرژی اتمی بود و ما قولی نمی‌خواستیم بدهیم که خدای‌ناکرده نتوانیم از عهده آن برآییم و الحمدالله همه چیز طبق روال پیش می‌رود، خوب زمانی هم که در قانون پیش‌بینی شده بود که دوماه بعد از تصویب قانون اگر آنها وفای به عهد نکردند، ما اجرای پروتکل الحاقی را متوقف می‌کنیم و همین کار را هم کردیم و آخرین قدم هم، مذاکره‌ای بود که بنا به درخواست خود آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران شد که آنها اظهار علاقه کردند که برای صحبت بیایند و ما هم بعد از مشورت با ارگان‌های ذیربط و مسئولان ارشدمان داشتیم، موافقت کردند که آقای گروسی به ایران بیاید و با ما مذاکره کند.
مجری: چرا آژانس خواسته است که به ایران بیایند؟
رئیس انرژی اتمی: این سوال خوبی است، آژانس به ما گفت که شما اگر این پروتکل الحاقی را متوقف کنید، فرض کنید بعد از گذشت دو هفته برجام برگشت و اجرایی شد، به مفهوم اینکه به همه تعهدات‌شان برگشتند و عمل کردند، در این فاصله اگر ما هیچ حضوری نداشته باشیم، این یک انقطاع اطلاعاتی خواهد بود، دوربین دارند و عکس می‌گیرند و حتی اینجا هم هستند، دقیق نمی‌دانم، البته اینجا به پروتکل الحاقی ربطی ندارد، ولی ما چون در پروتکل الحاقی هستیم، در موافقت‌نامه پادمانی هم هستیم که برای قدیم هست، پروتکل الحاقی جدید هست والا چهل پنجاه سال، همان پنجاه سال است که ما در موافقت‌نامه پادمانی هستیم که دوربین دارند و بازرسی می‌کنند.
مجری: آیا همچنان ادامه دارد، ما عضو هستیم و بازرسی‌هایشان انجام میشود؟
رئیس انرژی اتمی: بله ما موافقت‌نامه پادمان، چون عضو ان‌پی‌تی (NPT) و عضو آژانس هستیم، سرجای خودش است و فقط پروتکل الحاقی را که در برجام داوطلبانه پذیرفتیم اجرا کنیم، آن را متوقف کردیم.
مجری: برگردیم به موضوع، آژانس به شما چه گفت؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: آژانس به ما گفته که در طی یک‌ماه یا دو هفته دیگر برجام برگردد و مسئولان نظام همه به اتفاق گفته‌اند که اگر طرف مقابل تعهداتش را انجام داد، ما هم به عقب برمی‌گردیم و تمام تعهدات‌مان را انجام می‌دهیم و یکی از تعهدات ما اجرای پروتکل است و این کار پروتکل یک کار مستمری در آن هست و آن عکسبرداری و فیلمبرداری مستمر آن هست و اگر انقطاعی در آن صورت گیرد و متوقف شود، پیوستگی آن از دست می‌رود و این باعث ایجاد سوال‌هایی میشود که اگر طرف ریگی به کفشش باشد و بخواهد سوال‌های ناجوری و اذیت بکند، یک بهانه‌ای برای سوال‌های عجیب و غریب شده و چطور بوده است و خودش یک داستانی میشود و ما دیدیم که اگر این مسأله ادامه پیدا کند و این حرف حقی است و ما از نظر فنی صحبت می‌کنیم، مذاکره کردیم و هر وقت که ما مذاکره می‌کنیم که در خلأ مذاکره نمی‌کنیم و من اختیار تمام آسمان و زمین در دست من است که نیست!
من قبل از آنکه وارد مذاکره شوم، قبل‌تر با مسئولان ارشد نظام و با مراجع ذیربط مسائل را مطرح و چارچوب مشخص می‌کنم، کف‌ها و چارچوب مذاکره را مشخص می‌کنیم و ما وارد مذاکره می‌شویم، خوب ما در همان چارچوب حرکت کردیم، الحمدالله به لطف الهی این امر محقق شد و لذا آژانس تا سه‌ماه حق دسترسی به سیستم‌های ضبط‌کننده اطلاعات هستند، یعنی دوربین‌ها را ندارد.
پایان مدت زمان سه‌ماهه دوربین‌های آژانس جمع میشود…
مجری: چرا مدت زمان 3ماه درنظر گرفته شده؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: چرا تا سه‌ماه، سوال خوبی کردید، آژانس هر سه‌ماه یک گزارش می‌دهد، یک گزارش فردا می‌دهد و تا سه‌ماه دیگر که گزارش دیگری می‌دهد، البته ما نگفتیم تا سه‌ماه، سر سه‌ماه، گفتیم تا سه‌ماه، اگر هفته دیگر مسأله برجام برگردد.
مجری: اگر روال به همین منوال طی شد، چه میشود؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: آن‌وقت ما تمام اطلاعات دوربین‌ها را محو می‌کنیم و از آنها خواهش می‌کنیم که دوربین‌ها را تماما برچینند.
مجری: آقای رافائل گروسی مدیر آژانس که به ایران آمدند، آیا به شما گفتند کاری کنید که این پروتکل الحاقی را نخواهید متوقف کنید؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: قبل از آنکه ایشان به ایران بیاید؛ اگر غیر از این می‌گفت، که ما اجازه نمی‌دادیم به ایران بیاید و خودش قبلِ آمدن به ایران یک مصاحبه انجام داده بود و ما از طریق سفیرمان به اطلاع ایشان رسانده بودیم و ما هم یک هفته قبل، اواخر بهمن به آژانس اعلام کرده بودیم که در پنجم اسفند متوقف می‌کنیم و شما آماده‌باش باشید و اقداماتی را که باید با بازرسان‌تان اینجا انجام دهید، بکنید؛ تا ما در پنجم اسفند پروتکل را متوقف کنیم.
بیانیه مشترک ما و آژانس بین‌المللی هیچ پشت پرده‌ای نداشت…
مجری: آقای دکتر بالاخره یک اختلاف‌نظرهایی در این میان به وجود آمد، می‌خواهم راحت از شما بپرسم؛ آیا این بیانیه مشترکی که بین شما و آژانس بین‌المللی انجام شد، پشت پرده‌هایی هم داشت؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: خیر، پس ما در این سه چهارساعت چه بحثی می‌کردیم و اگر پشت پرده‌ای داشته باشد، پشت پرده‌اش این هست که ما اعلام کردیم پروتکل را اجرا می‌کنیم و آقای گروسی اعلام کردند که ما حق ایران را در اجرای قانون به رسمیت می‌شناسیم و ما نشستیم و فکر کردیم و گروه ایشان با دونفر از مشاوران‌شان آمده بودند و ما هم با دو سه‌نفر از دوستان‌مان بودیم، نشستیم، بحث کردیم و فکر کردیم و هرکدام به اتاق خودشان می‌رفتند و دوباره برمی‌گشتیم تا به این جمع‌بندی دوطرفه رسیدیم که مرضیه‌الطرفین بود.
مجری : آیا آنچه در چارچوب پروتکل الحاقی بود، الان دسترسی‌ها گرفته شده است یا استثناء هم وجود دارد؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: تمام آن چیزی که در پروتکل الحاقی بود، الان دسترسی‌هایش گرفته شده، مثلا یکی از آن مواردی که در پروتکل الحاقی هست، دسترسی‌های مکمل است، مثلا براساس پروتکل آنها یک جایی را دیده‌اند و می‌خواهند یک جای دیگر، نزدیک آنجا را هم ببینند، یعنی دسترسی مکمل ببینند، که آن را هم جلویش را گرفته‌ایم.
قانون مجلس شورای اسلامی عالی بود…
مجری: قانون مجلس چقدر به شما در پیشبرد اهداف و مسیری که پیش‌رو دارید، کمک می‌کند؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: این قانون از نظر ما و منظر فنی، بسیار فرصت خوبی بودی بود، من واقعا این را در دولت و به دوستان‌مان گفتم که این قانون یک فرصت طلایی برای ما ایجاد کرد، من مباحث سیاسی‌اش را کنار می‌گذارم، بحث تحریم و غیره، دیگران مسئولش هستند من مسئول این هستم که سانتریفیوژها درست باشد و راکتور سرجایش باشد هر کسی مسئول یک کار است، این قانون فرصتی را به ما داد که گفتیم خدا را شکر، خداوند فرصتی را فراهم کرد که ما توانستیم در عرض 24ساعت، 20درصد را راه بیندازیم.
24ساعته آن هم الله‌اکبر حالا ما می‌خواهیم ترمز بگیریم، دیگر نمی‌توانیم دولت و قانون گفته 120 کیلو در سال که میشود مثلا ماهی 10کیلو ما تولید کنیم، ما هنوز یک‌ماه نشده بیست و پنج شش کیلو رفتیم، یعنی سه چهار پنج شش ماه دیگر این 120 کیلو تمام میشود نمی‌توانیم حالا متوقفش کنیم. برویم جلو چه کار کنیم قانون گفته در سال خب. جوانان ما و ظرفیت سازمان انرژی اتمی آنقدر زیاد است و عشق جوانان ما. واقعا جوان‌ها وقتی که فرصت پیدا می‌کنند، سر از پا نمیشناسند، شبانه‌روز با عشق کار می‌کنند.
مجری: این اتفاقه الان فکر کنم دوباره افتاد؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: همیشه این‌جور بوده ولی خب شب هم هست و روز هم هست اینها، حالا ما بایست بگوییم این 20درصد دیگر اینقدر، قانون گفته 120 کیلو در سال خوب گذاشتن پشتش برو حالا تا ببینیم چه جوری میشود خب حالا 120 تا را تولید می‌کنیم، بعدش به مجلس اعلام می‌کنیم چه کار کنیم ادامه بدهیم، ندهیم یا هزار تا ماشین Ir6 نسل بسیار جدید ما هزار تا حالا صد تا 200 تا 300 تا هزار تا خوب داریم تولید می‌کنیم آن هم بعد از حادثه نطنز یعنی آمدند مرکز مونتاژ سانتریفیوژهای نسل جدید ما را زدند اما الحمدلله به کوری چشم آن کسانی که این کار خبیث را انجام دادند، ما در عرض یک‌ماه ظرفیت‌مان را برگرداندیم به ظرفیت قابل قبولی حدود شصت هفتاد درصد ظرفیتی که داشتیم و داریم، تولید می‌کنیم ضمن اینکه دل کوه را می‌شکافیم که تا اینها باشند بفهمند که با جمهوری اسلامی این‌طوری چیز نکنند. الان دولت متعهد شد سالن‌های بزرگی را در دل کوه داریم ایجاد می‌کنیم، حالا یکی از دوستان شوخی به من می‌گفت که آقای صالحی به من بگو که کجاست من یه خرده این پا و اون پا کردم گفت من از بی‌بی‌سی البته هر شب می‌بینم این رو که کجاست و چه جوری است ما در دل کوه داریم این کارها را می‌کنیم و مصون‌سازی می‌کنیم.
مجری: می‌خواهم بگویم قانونه برای پیشبرد کارهای ما خوب بوده؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: عالی بود ببینید الآن در صنعت هسته‌ای باید چه کار کنیم؟ آقا فرمودند بروید نیروگاه بسازید. از 50سال پیش که آقای دکتر اعتماد شروع کردند، یک رآکتور داریم، ما الآن داریم دو تا می‌سازیم، این دو تا را سه چهارساله شروع کردیم بده؟ 10میلیارد دلار بزرگ‌ترین طرح صنعتی کشور ماست.
24ساعته به غنی‌سازی 60درصد می‌رسیم…
مجری: حضرت آقا فرمودند که اگر به آن نتیجه برسیم و نیاز داشته باشیم، تا 60درصد هم می‌توانیم غنی سازی کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی: بله ما الان این ظرفیت را داریم قانونش به ما اجازه داده ظرفیتش همین الآن موجود، این هم از آن 24ساعتی‌هاست، یعنی به همین سرعت.
مجری: آقای دکتر جرا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها از اجرای این قانون نگران بودند؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: چون که از موضع منطق قدرت صحبت می‌کنند، از موضع منطق زور صحبت می‌کنند از موضع قدرت منطق که صحبت نمی‌کنند می گوید من زور دارم بنابراین چون زور دارم، هرکاری که بخواهم می‌کنم، تو کی هستی که می‌گویی من قدرت مطلقم پس واسه چی سازمان ملل درست کردید پس برای چه این‌همه مرکز بین‌المللی هست، متوجه هستید 42سال سعی کردند کمر ایران را به خاک بنشانند، توانستند؟ ما عزیزتر شدیم که قوی‌تر شدیم بله مشکل آفریدیم یک مقدار از نظر اقتصادی مشکل داریم اما کشوری نیستیم که از پا درآمده باشیم. من یک‌بار گفتم ما تمام آستانه‌های صنعت هسته‌ای را در اختیار داریم؛ از اکتشاف و استخراج، طراحی راکتور، کمک به صنعت، کمک به بهداشت و همه اینها، ما الآن همین کووید-19 یکی از تجهیزات بسیار حساسش سانتریفیوژهایی است که 28هزار دور در دقیقه باید بچرخد، همین واکسن‌ها را کی ساخت برایشان؟ ما ساختیم دادیم اگر نبود که کسی این را نمی‌داد.
جنگ اراده‌هاست،باید قوی و محکم باشیم…
مجری: چرا آمریکایی‌ها به جای برگشت به برجام و لغو تحریم‌ها دنبال این هستند که در یک فضای خارج از برجام بنشینند مذاکره کنند؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: دارند القا می‌کنند که ایران اهل مذاکره نیست؛ یعنی می‌خواهند در افکار عمومی یک‌جوری جا بیندازند که مثلا ما اهل مذاکره نیستیم. این نیست اما مذاکره شرایط خودش را دارد توجه می‌کنید؟ و آن شرایط را مقام معظم رهبری تعیین می‌کنند، پس اولا دنیا بفهمد که ما اهل مذاکره نیستیم، ما مذاکره کردیم اما مذاکره‌ای که او مدنظر دارد، از نظر ما مردود است. او مذاکره را یک منظر دیگری لذا آن چیزی که ما مردود می‌دانیم، مذاکره‌ای است که طبق تعریف او دارد القا میشود دلیل برای عدم اعتمادمان داریم. از زمان کودتای 28 مرداد تا جنگ تحمیلی صدام علیه ما تا همه اینها را بیینید ما دلیل داریم حالا آنها دلیل‌شان چیست؟ این جنگ اراده‌هاست، من به شما بگویم جنگ اراده‌هاست، او می‌خواهد ببیند اراده‌هاست من به شما بگویم او می‌خواهد ببیند اراده ما تا کجاست، ما باید قوی و محکم و منسجم در داخل پشت‌سر حضرت آقا حرکت کنیم، ما با هم اختلاف داشته باشیم ولی توی این مسائل باید ید واحده باشیم، یک فرمانده داشته باشیم فرمانده بگوید الآن بروید خب می‌رویم، نروید نمی‌رویم.
مجری: در این قسمت از برنامه، بدون تعارف‌ترین جمله‌تان را بفرمایید.
رئیس سازمان انرژی اتمی: بله من می‌خواهم این را عرض بکنم علیرغم همه محدودیت‌ها الحمدلله ایران سرپاست و من این نوید را می‌دهم و این نوید را بی‌خودی نمی‌دهم بلکه ما از نظر اقتصادی شرایط‌مان یک خرده با مشکلاتی روبه‌روست اما منحنی اقتصادی ما الان یکی دوماه دیگر شیبش رو به بالا شد، دیگر چاره‌ای ندارد. شیب رو به بالا باید برود داریم خودمان را با شرایط موجود تطبیق می‌دهیم، راه را پیدا کردیم، ما نزدیک قله‌ایم. به قول حضرت آقا می‌گویند ما داریم به طرف قله می‌رویم، نزدیک قله‌ایم، دیگر این نفس‌های آخر را باید بکشیم تا به قله برسیم، بعدش دیگر سرازیری است.