اسم بچه را «هلال» گذاشتند!

همه‌چیز از روزی شروع شد که کوهنوردی حرفه‌ای، به اعضای تیم یادآوری کرد باید برای مراقبت از خودشان هم که شده، به سراغ آموزش‌های امداد کوهستان بروند. دوره‌های کمک‌های اولیه و بعد هم امدادگری، آنها را وارد دنیای تازه‌ای به نام امدادگری کوهستان کرده است.

سابقه تیم امداد کوهستان در تبریز به سال‌ها قبل برمی‌گردد. با این حال اوایل دهه هشتاد بود که شاکله اصلی یکی از قوی‌ترین تیم‌های امداد کوهستان کشور در آذربایجان‌شرقی و شهر تبریز به‌وجود آمد.

«مهدی خدایی» مسئول امداد کوهستان آذربایجان شرقی، مسئولیت کمیته آموزش فدراسیون کوهنوردی این استان را هم برعهده دارد و بیش از 25‌سال از عضویت داوطلبانه‌اش در هلال‌احمر می‌گذرد. او می‌گوید: «پایه‌گذار تیم تخصصی امداد کوهستان تبریز که امروز در این شهر فعالیت می‌کند یکی از کوهنوردان قدیمی استان است به نام آقای سیدی که امروز معاونت امدادونجات استان را برعهده دارد.

بیش از 200 کوهنورد حرفه‌ای استان در این تیم عضو هستند و در مأموریت‌های مهم، به محض اعلام فراخوان اعلام آمادگی می‌کنند.»

تفرجگاه عینالی

منطقه کوهستانی و تفرجگاه عینالی که درست همجوار شهر تبریز است، باعث شده تا اغلب جوانان و نوجوانان این شهر با کوهنوردی آشنایی نزدیکی داشته باشند. افزایش تردد به منطقه کوهستانی هم دلیل کافی برای بروز حوادث کوهنوردی و لزوم آموزش در این زمینه است.

خدایی می‌گوید: «به دلیل دسترسی خیلی راحتی که تبریز به تفرجگاه عینالی دارد ساکنان تبریز به‌طور معمول با کوهنوردی آشنا می‌شوند و اغلب برای تفریح و ورزش به این منطقه کوهستانی سر می‌زنند.»

خود او یکی از افرادی است که از نوجوانی و دوران مدرسه عضو تیم‌های کوهنوردی بوده و به‌واسطه همین ورزش هم با هلال‌احمر آشنا شده است: «من به‌عنوان فردی که کوهنوردی حرفه‌ای انجام می‌دهد، به تشویق مربی‌ام با هلال‌احمر و دوره‌های امداد کوهستان آشنا شدم.

بعد از این آشنایی بود که به عضویت داوطلبانه جمعیت در آمدم و آنچه آموزش دیده بودم را برای نجات جان افرادی که در کوهستان گرفتار شده‌اند به‌کار می‌بردم.» فعالیت در امداد هوایی و مربیگری امداد کوهستان را هم در کارنامه خود دارد.

او می‌گوید: «به دلیل امکاناتی که هلال‌احمر به‌عنوان نهاد امدادی در اختیار دارد و همچنین ارتباط خوبی که بین جمعیت و فدراسیون کوهنوردی استان برقرار شده است، امداد کوهستان را فرصت خوبی برای فعالیت‌های داوطلبانه دیدم.

اعضای تیم تخصصی کوهستان تبریز همگی از کوهنوردان خوب استان هستند و در هر نقطه از کشور وقتی حادثه مهمی در کوهستان رخ می‌دهد این تیم از اولین تیم‌هایی است که برای مأموریت فراخوان می‌شود.»

در سراسر کشور

از حادثه دنا گرفته تا سقوط بهمن در اردبیل و مفقود شدن سه نفر در غار بابااحمد و دیگر حوادث، اعضای این تیم در آن حضور داشتند.

«هادی رحمت‌پناه» که از ‌سال 87 در جمع اعضای این تیم قرار دارد و مربی کشوری امداد کوهستان هم هست می‌گوید:«حوادث و مأموریت‌هایی که ما در آن شرکت می‌کنیم دو دسته هستند.

برخی از آنها مأموریت‌هایی هستند که از طرف پایگاه امداد کوهستان به ما اعلام می‌شود و در محدوده کوهستانی عینالی رخ می‌دهد، برخی هم مأموریت‌های بیرون استان هستند که به دلیل مهارت اعضای تیم، به آن فراخوانده می‌شویم.»

من به‌عنوان فردی که کوهنوردی حرفه‌ای انجام می‌دهد، به تشویق مربی‌ام با هلال‌احمر و دوره‌های امداد کوهستان آشنا شدم. بعد از این آشنایی بود که به عضویت داوطلبانه جمعیت در آمدم و آنچه آموزش دیده بودم را برای نجات جان افرادی که در کوهستان گرفتار شده‌اند به‌کار می‌بردم

مأموریت‌های منطقه کوهستانی عینالی بسته به فصل‌های مختلف سال،‌ با هم متفاوت است؛ از مفقودشدن گردشگران و کوهنوردان در منطقه کوهستانی عینالی در تابستان و بهار گرفته تا گرفتار شدن کوهنوردان آماتور در دیواره صخره‌ای این کوهستان.

زمستان‌ها هم برف سنگین و مسدود شدن جاده‌ها، روستاهای این منطقه کوهستانی را گرفتار حوادث می‌کند و مسئولیت رساندن زنان باردار این روستاها به مراکز درمانی را به دوش امدادگران می‌گذارد.

رحمت‌پناه می‌گوید: «انتقال زنان باردار از روستاهای گرفتار در برف، یکی از سخت‌ترین مأموریت‌هایی است که در زمستان مدام تکرار می‌شود. اغلب آن‌قدر شدت بارش برف زیاد است که حتی به کمک خودروی آرگو هم نمی‌توان به این روستاها رفت.

برای همین باید بخشی از راه را پیاده طی کنیم و به کمک بسکت این افراد را به آمبولانس منتقل کنیم. گاهی این مأموریت‌ها 24 ساعت طول می‌کشد. آن هم در شرایط بسیار سخت و دشوار.»

با این حال شیرین‌ترین خاطراتش از حضور در هلال‌احمر هم به همین مأموریت‌ها برمی‌گردد و وقتی که خبر تولد نوزاد را می‌شنود: «یکی از خاطره‌انگیزترین اتفاق‌های امداد کوهستان برای من وقتی بود که در شرایط بسیار سختی زن باردار را به مرکز درمانی منتقل کردیم.

بعد متوجه شدیم که برای قدردانی از زحمت ما اسم آن فرزند را هلال گذاشته‌اند. چند‌سال پیش که این بچه حدودا 3‌سال داشت هم یک‌بار به پایگاه هلال‌احمر آمد و ما از دیدنش بسیار خوشحال بودیم.»

امداد هوایی در کوهستان

تیم تخصصی امداد کوهستان تبریز، در دل خود اعضایی فعال در امداد هوایی هم دارد. برخی از مأموریت‌های این امداد هوایی، اعزام به محل مأموریت یا انتقال مصدوم به کمک بالگرد است. وضع آب‌وهوا چگونگی این امدادرسانی را تعیین می‌کند.

«میرمسعود رحیم‌پور» یکی از اعضای این تیم است که در امداد هوایی هم حضور دارد. او می‌گوید:  «در مناطق صعب‌العبور برای دسترسی راحت به محل حادثه از بالگرد استفاده می‌کنیم، اما گاهی امکان فرود بالگرد وجود ندارد و باید به کمک راپل خودمان را به مصدوم برسانیم.

یکی دیگر از مأموریت‌های امداد هوایی، مأموریت‌هایی است که به کمک پهپاد انجام می‌شود. پهپادها در پیدا کردن محل حادثه و فرد مصدوم به‌ کار می‌آیند و برای شناسایی موقعیت از آن استفاده می‌کنیم که تأثیر بسیار زیادی در کوتاه شدن زمان عملیات دارد.»

گرفتار شدن یک گردشگر در آبشار یکی از فنی‌ترین مأموریت‌هایی است که او تاکنون در تیم امداد کوهستان تبریز در آن حضور داشته: «این حادثه در شب اتفاق افتاده بود و تاریکی هوا، عملیات را سخت‌تر کرده بود.

برای رسیدن به فردی که در آبشار گرفتار شده بود باید صخره‌نوردی و سنگ‌نوردی می‌کردیم. آن هم در نقطه‌ای از کوهستان که چندان شناخته شده نبود و قبلا هیچ ابزار و مسیری در آن ایجاد نشده بود. یکی از سخت‌ترین عملیات‌هایی هم که در آن حضور داشتیم عملیات بهمن بود که جست‌وجوی مفقودشده‌ها شش شبانه‌روز در منطقه کوهستانی طول کشید.

حوادث کوهستان، به دلیل شرایط خاصی که در هر نقطه از کوه دارد و همچنین متفاوت بودن شرایط افراد حادثه‌دیده، بسیار متنوع است و گاهی با سال‌ها تجربه در این زمینه هم می‌توان به موضوعی تازه در حین عملیات برخورد کرد.»