جشنواره کرونایی در سایه تردید و نگرانی و ترس!

شهروند آنلاین: با برگزاری نشست خبری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر حالا دیگر می‌توان گفت در روزهایی که اوج‌گیری چندین‌باره شیوع کرونا تقریبا تمام فعالیت‌ها را در ایران تعطیل کرده، جشنواره جهانی فیلم فجر به دبیری محمدمهدی عسگرپور اما حتما و قطعا برگزار خواهد شد، جشنواره کرونایی در سایه تردید و نگرانی و ترس!

عسگرپور در نشست خبری جشنواره جهانی فجر البته صحبت‌های صریح دیگری نیز داشت، از جمله اینکه برخلاف ادعاهای منتقدان برگزاری این رویداد، جشنواره جهانی فیلم فجر هزینه زیادی ندارد و در واقع هزینه این رخداد فرهنگی از هزینه ساخت یک فیلم هم کمتر است. دبیر جشنواره همچنین منتقدان جشنواره را کسانی نامید که حتی در یک جشنواره جهانی نیز حضور نیافته‌اند و درکی از منافع برگزاری جشنواره‌ای مانند فجر ندارند.

تپش نبض سینما

در نشست خبری سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، محمدمهدی عسگرپور دبیر این دوره از جشنواره با اشاره به اینکه شیوع کرونا شرایط متفاوتی در کسب‌وکارها به وجود آورده و جشنواره‌های سینمایی نیز به این دلیل با تغییرات بسیاری مواجه شده‌اند»؛ شیوه‌های مختلف برگزاری جشنواره‌ها طی یک‌سال گذشته را تنها عامل تپش نبض سینمای جهان عنوان کرد.
او با اشاره به تصمیمات و تردیدهای زیادی که در یک‌سال گذشته پیش‌روی برگزارکنندگان جشنواره بود- که در نهایت به لغو برگزاری جشنواره سال گذشته منجر شد؛ شرایط جشنواره امسال را متفاوت از پارسال می‌داند: «امسال درباره روش‌های مختلف برگزاری جشنواره فکر کردیم- و در نهایت با توجه به شرایط تصمیم گرفتیم این دوره در تاریخ همیشگی نیمه اول خرداد برگزار شود. البته با یک‌سری تغییر. مثلا یکی از تصمیماتی که امسال به دلیل کرونا گرفته شده، استفاده از سالن‌های روباز پردیس چارسو و سینما کانون برای نمایش فیلم‌های جشنواره است».

جشنواره امسال

عسگرپور درباره ویژگی‌های این دوره از جشنواره، علاوه بر اشاره به روند انتخاب فیلم‌های جشنواره (که در قالب دبیرخانه دایمی و با رصد بیش از هزار فیلم انجام شده) گفت: «در جشنواره امسال شاهد نمایش 10 فیلم کلاسیک خارجی و ۴ فیلم ایرانی مرمت‌شده؛ نمایش ۵ فیلم خارجی و یک فیلم ایرانی در بخش سینمای ژانر؛ و البته برگزاری کارگاه‌هایی در حوزه کارگردانی، موسیقی فیلم و تدوین خواهیم بود. همچنین محل برگزاری جشنواره نیز پردیس سینمایی چارسو، بدون برگزاری بازار و به صورت غیرفیزیکال خواهد بود. در محوطه پردیس چارسو نیز نمایشگاه پوسترهای سینمای ایران و البته پوستر فیلم‌هایی که در کشور کوبا به نمایش در آمده‌اند، برگزار می‌شود».

عسگرپور مهم‌ترین تصمیم جشنواره امسال را برگزاری مجازی بخش بازار عنوان می‌کند: «با توجه به اهمیت منطقه‌ای جشنواره جهانی فجر و بخش بازار این جشنواره، مهم‌ترین تصمیم ما این بود که این بخش به شکل مجازی در یک پلتفرم امن برگزار شود». دبیر جشنواره با اشاره به انعقاد قرارداد با پلتفرم «سیناندو» (که فستیوال کن نیز از آپ استفاده کرده) گفت: «برای این بخش ۶۰ پکیج در نظر گرفته‌ایم و ۴۰۰ ظرفیت استفاده‌کننده هم خواهد داشت».

بی‌اطلاعی منتقدان

عسگرپور درباره تأکید مدیران سینمایی بر برگزاری فیزیکی جشنواره‌های فیلم در کشور، در حالی که جشنواره‌های معتبر جهانی به صورت آنلاین برگزار می‌شوند؛ منتقدان این امر را به بی‌اطلاعی متهم کرد: «باید بگویم اطلاعات شما در این زمینه کامل نیست، من فهرست جشنواره‌هایی را دارم که قرار است برگزار شود- که اکثر این جشنواره‌ها به صورت مجازی و فیزیکی خواهند بود».

عسگرپور یکی از دلایل مخالفت‌های موجود با برگزاری جشنواره جهانی فجر را «عدم شناخت اکوسیستم سینما» می‌داند: «خیلی‌ها اکوسیستم سینما را متوجه نمی‌شوند. زمانی که می‌گوییم سینما چیست، برخی می‌گویند تولید، برخی تولید و عرضه و برخی می‌گویند خود سینما و هرکسی به دید خود این مسأله را نگاه می‌کند. اکوسیستم سینما از نظر من این است که جشنواره‌ها برای چه چیز شکل گرفته است؟ برخی از رسانه‌های زرد معتقدند جشنواره‌ها یک میهمانی است، اما اکوسیستم یک جشنواره موارد مختلفی را در برمی‌گیرد. می‌گویند کرونا به سینما آسیب جدی زده و من این را قبول دارم اما در همین شرایط چند فیلم سینمایی تولید شده است که یکی از راه‌های نمایش این فیلم‌ها جشنواره‌های سینمایی هستند».

بودجه جشنواره

عسگرپور درباره بودجه جشنواره میز گفت: «جریانی که در زمینه شفاف‌سازی بودجه رخ داده، اتفاق خوبی است. گاهی بودجه یک جشنواره به اندازه تولید یک فیلم بلند است که کل بودجه جشنواره جهانی در زمانی که برگزار می‌شد، تقریبا معادل بودجه یک‌ونیم تا دو فیلم متعارف بود، اما در حال حاضر بودجه جشنواره جهانی با توجه به شرایط فعلی به اندازه بودجه نیم فیلم است که در نهایت بنیاد فارابی این بودجه‌ها را مشخص خواهد کرد. ردیف بودجه سال گذشته جشنواره یک‌ونیم میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که ما نیز تصمیم گرفتیم جلوی برخی از هزینه‌ها را بگیریم. امیدواریم بتوانیم این دوره از جشنواره را با بودجه نیم فیلم برگزار کنیم».

قهرمان فرهادی در جشنواره

اما درباره شایعاتی که حکایت از حضور فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی در این دوره از جشنواره می‌کنند، محمدمهدی عسگرپور گفت: «اگر اجازه دهید اطلاعات فیلم‌ها طی چند روز آینده اعلام  خواهد شد. درحال حاضر مشغول مذاکره با برخی از صاحبان فیلم‌ها هستیم. البته متأسفانه تجربه نشان داده که اعلام این اخبار در بود و نبود فیلم‌های مورد نظر تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال ما نام فیلم یک کارگردان معروف خارجی را اعلام می‌کنیم که در جشنواره حضور دارد، بعد تعدادی از ایرانیان چه در داخل و چه در خارج از کشور به صفحه مجازی آن هنرمند مراجعه می‌کنند و به او می‌گویند با ایران همکاری نکند که این اتفاق یک پدیده است که دلایل مختلفی دارد».

مرغ همسایه غاز است

دبیر جشنواره جهانی فجر این جشنواره را یکی از بهترین جشنواره‌های جهان عنوان می‌کند که ما قدرش را نمی‌دانیم: «به‌عنوان عضو فیاپف و دبیر جشنواره می‌گویم که جشنواره جهانی فیلم فجر جزو بهترین جشنواره‌ها ارزیابی شده و از بسیاری از جشنواره‌های جهان جلوتر است. اما ما عادت داریم که مرغ همسایه را غاز بدانیم. بسیاری از منتقدان جشنواره هیچ‌کدام جشنواره‌های جهانی خارج از کشور را ندیده‌اند و من خوشحال می‌شوم کسانی که جشنواره‌های خارجی را دیده‌اند، در این زمینه نظر دهند. موقعیت جشنواره جهانی فیلم فجر در منطقه منحصربه‌فرد است و بسیاری از کشورهای حاشیه‌ای از بازار سینمای ایران برای حضور در جشنواره‌های دیگر استفاده می‌کنند که این خود مسأله بسیار مهمی است».
عسگرپور درباره سانسور و ممیزی آثار شرکت‌کننده در جشنواره نیز که خیلی‌ها به‌عنوان یکی از آسیب‌ها و کمبودهای این جشنواره مطرح می‌کنند، می‌گوید که این یکی از مهم‌ترین سیاست‌های این جشنواره است: «هر جشنواره‌ای با توجه به سیاست‌های خود، فیلم انتخاب می‌کند. معلوم است که محدودیت‌های ما در بسیاری از موضوعات چه چیز است و این مسأله را بسیاری از کشورها می‌دانند. بنابراین تا جایی که امکان دارد فیلم‌هایی را انتخاب می‌کنیم که شرایط خاصی را داشته باشند که همین مسأله کار را سخت می‌کند. البته گاهی شده است به فیلمی بربخوریم که تنها یک اصلاح کوچک نیاز داشته باشد که این موارد را با صاحب فیلم مطرح می‌کنیم تا اگر مایل بود، این اصلاحات انجام شود و اگر مایل نبود، فیلم به چرخه جشنواره وارد نمی‌شود».