پایگاه امداد جاده‌ای صلوات‌آباد 20کیلومتری با شهر سنندج فاصله دارد؛ پایگاهی که در گردنه صلوات‌آباد و بعد از پیچ و واپیچ‌های متعدد جاده سنندج- دهگلان احداث شده و سال‌هاست امدادگران در آن به عملیات‌های جاده مشغولند.
سیلاب‌های سالیانه و عملیات‌های کوهستان که درحوالی این پایگاه رخ می‌دهد هم، از دیگر مأموریت‌هایی است که امدادگران این پایگاه به آن اعزام می‌شوند.
جاده ناهموار و دوطرفه و کوهستانی گردنه صلوات‌آباد، یکی از پرحادثه‌ترین جاده‌های استان کردستان است و هر ماه حوادث جاده‌ای مختلفی در آن به وقوع می‌پیوندد.
نمای قرمز و سفید پایگاه امداد جاده‌ای و پرچم هلال‌احمر از پشت پیچ‌های گردنه صلوات‌آباد پیدا می‌شود. خودرو ست امداد و آمبولانس، آماده‌باش کنار ساختمان پایگاه پارک شده‌اند و امدادگران گوش به زنگ حادثه، ساعات شیفت پایگاه را می‌گذرانند.
حدود 25سال از احداث این پایگاه می‌گذرد و در این سال‌ها امدادگران که اغلب‌شان عضو داوطلب جمعیت هستند، حوادث بسیاری را در این پایگاه پوشش داده‌اند.
«وریا زندی» که از سال‌های آغازین فعالیت پایگاه، عضو داوطلب جمعیت شده و به امدادونجات مشغول است، می‌گوید: «مأموریت‌های ما در این پایگاه بستگی به فصل‌های مختلف سال و وضع آب و هوا دارد.
مثلا در فصل‌های سردِ‌سال و زمان بارندگی تعداد تصادف‌ها و حوادث این محور هم زیاد می‌شود. همچنین در طول جاده سنندج- دهگلان، جاهایی از جاده که شرایط نامناسب‌تری دارد، معمولا پرحادثه‌تر از دیگر نقاط هستند و تعداد تصادف‌هایی که در این محورها اتفاق می‌افتد، بیشتر از دیگر نقاط جاده است.»
از زمان حضورش در هلال‌احمر مدت زیادی را در دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی سپری کرده است. حضور در عملیات‌های مختلف باعث شده تجربه زیادی هم در این راه به دست بیاورد.
زندی می‌گوید: «اغلب ما امدادگران پایگاه‌ها به صورت داوطلبانه با جمعیت همکاری می‌کنیم. نه‌تنها بیمه نیستیم بلکه حقوقی هم دریافت نمی‌کنیم و تنها هزینه اندکی به‌عنوان عیاب و ذهاب به ما تعلق می‌گیرد.
برای همین برای امرارمعاش مجبور به انتخاب شغلی تمام‌وقت و پاره‌وقت هستیم. از طرفی امدادگران سرمایه‌های جمعیت هستند و برای آموزش آنها هزینه و وقت زیادی صرف شده است. جذب امدادگران به‌عنوان نیروهای کادر جمعیت، انگیزه بیشتری به امدادگران می‌دهد.»
هفته‌ای 2 تصادف
پایگاه گردنه صلوات‌آباد در محوری کوهستانی قرار گرفته است؛ جاده‌ای که علاوه بر پیچ‌وخم‌های بسیار، به دلیل یک‌طرفه‌بودن و قدیمی‌بودن زیرساخت‌هایش، امدادگران در آن هر ماه شاهد تصادف‌های سنگین هستند.
«صدیق ناصری» از امدادگران قدیمی که مسئولیت پایگاه صلوات‌آباد را هم برعهده دارد، می‌گوید: «در محور سنندج-دهگلان 5 تونل کوهستانی داریم. جاده دوطرفه است و هیچ مانع فیزیکی‌ای دوطرف این جاده را از هم جدا نمی‌کند.
در سمتی از جاده هم دره‌های عمیقی داریم که سقوط خودروها به آن، حوادث را پیچیده‌تر و دشوارتر از معمول می‌کند. حداقل هفته‌ای یک یا دو تصادف در این جاده رخ می‌دهد و شدت این تصادف‌ها بسته به آب و هوا و نوع حادثه دارد.»
با توجه به وجود جاده‌های ناهموار و ضعیف‌بودن زیرساخت‌های راه در استان، آمار حوادث بالاست و نیاز داریم که پایگاه‌های بیشتری را برای پوشش این حوادث داشته باشیم. درصورت تأمین اعتبار طبق برنامه پنج‌ساله، ۲۰ پایگاه جدید به پایگاه‌های استان افزوده می‌شود
عمق دره‌های اطراف این محور به 300 یا گاهی 400 متر هم می‌رسید و امدادرسانی به افراد حادثه‌دیده‌ای که به این دره‌ها سقوط می‌کنند، کار ساده‌ای نیست. ناصری می‌گوید: «در حوادث سقوط به دره، از تیم امداد کوهستان درخواست کمک می‌کنیم.
چون رفتن به این دره‌ها و انجام عملیات در آن کار ساده‌ای نیست و اغلب به مهارت‌های تخصصی کوهستان و تجهیزات آنها نیاز دارد.»
امدادگر فداکار
محور برفگیر گردنه صلوات‌آباد در فصل زمستان مسافران را در جاده زمینگیر می‌کند و امدادرسانی به در راه‌مانده‌ها را به بخشی از فعالیت‌های این پایگاه جاده‌ای در فصل سرد تبدیل می‌کند. همچنین طغیان رودخانه‌ها در فصل‌های پربارش، وقوع سیلاب‌های فصلی را در پی دارد.
امدادونجات در سیلاب هم از دیگر عملیات‌هایی است که در این پایگاه انجام می‌شود. جست‌وجو و نجات افرادی که در کوهستان‌های اطراف محور صلوات‌آباد دچار حادثه می‌شوند هم، برعهده امدادگران پایگاه جاده‌ای است که در صورت نیاز به کمک تیم امداد کوهستان این مأموریت‌ها را انجام می‌دهند.
ناصری، تجمع مردم در زمان وقوع حادثه در این محور را یکی از مشکلات همیشگی تصادف‌های جاده‌ای می‌داند و می‌گوید: «در یکی از حوادث سقوط به دره که مدتی قبل در گردنه صلوات‌آباد رخ داده بود، بعد از رهاسازی مصدوم از خودرو، مشغول کنترل خونریزی بودیم.
مردم هم بالای دره به تماشای حادثه ایستاده بودند. ناگهان سنگ بزرگی از زیر پای یکی از این افرادی که برای تماشا آمده بودند، رها شد و درست به طرف مصدوم از دیواره دره سقوط می‌کرد.
امدادگری که مشغول رسیدگی به فرد مصدوم بود، همان لحظه سقوط این سنگ را دیده بود و تنها کاری که در آن زمان کوتاه توانست انجام دهد، این بود که با پای خود جلوی برخورد سنگ با سر مصدوم را بگیرد.
اگر آن سنگ بزرگ به سر فردی که از سقوط به دره جان سالم به در برده بود، برخورد می‌کرد، قطعا جانش را از دست می‌داد. پای امدادگر پایگاه به‌شدت ضرب دید اما از فداکاری‌ای که کرده، بسیار خوشحال بود. آن روز افراد حادثه‌دیده و امدادگر پایگاه را با هم به بیمارستان رساندیم.»
دردسرهای همیشگی
حضور و مداخله افراد ناآشنا با امدادونجات، دردسرهای دیگری هم برای امدادگران پایگاه صلوات‌آباد ایجاد کرده است. یکی از این دردسرها انتقال غیراصولی مصدوم به بالای دره بوده.
ناصری می‌گوید: «در حادثه سقوط به دره زن و مردی دچار آسیب شده بودند.
بعد از رهاسازی این دونفر از خودرو و بررسی وضع مصدومان، متوجه شدیم که مرد وضع وخیم‌تری دارد و باید به او رسیدگی فوری شود. اقدامات اولیه لازم را برای کمک به زن مصدوم انجام دادیم، اما تصمیم بر این بود که مرد مصدوم را زودتر به بالای دره منتقل کنیم.
این دو مصدوم با فاصله چند متری از یکدیگر قرار داشتند و وقتی ما مشغول بسکت‌کردن و انتقال مرد به بالای دره بودیم، افراد محلی برای کمک به زن حادثه‌دیده خودشان را به پایین دره رسانده بودند. بدون خبردادن به ما و بدون آگاهی از چگونگی انتقال، زن را با کمک پتو به بالای دره منتقل کرده بودند.
متأسفانه در حین این انتقال، آسیب زیادی به ستون فقرات زن وارد شده و درنهایت این زن که در حین تصادف وضع چندان وخیمی نداشت، دچار ضایعه نخاعی شد، اما مرد بعد از انتقال به بیمارستان وضع بهتری پیدا کرد. دخالت بی‌مورد مردم در حوادث رانندگی و کمک‌های ناآگاهانه به مصدومان گاهی نتیجه عکس می‌دهد و باعث بروز مشکلات جدی می‌شود.
20 پایگاه جدید در کردستان
بیش از هزار و 120 امدادگر در استان کردستان آموزش دیده‌اند و در بخش‌های مختلف، آموزش‌های تخصصی جاده‌ای، کوهستان، آواربرداری و سیلاب ساماندهی شده‌اند. اغلب این امدادگران به صورت داوطلبانه با جمعیت همکاری می‌کنند.
«مهدی خوش‌قدم» معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر کردستان می‌گوید: «خوشبختانه با پیگیری‌های مدیرعامل استان، امسال کردستان یکی از استان‌هایی بود که بیشترین آمار جذب افراد با مدرک ایثار را داشت.»
درحال حاضر 23 پایگاه امداد ثابت و سیار در بخش امداد جاده‌ای کردستان فعال است و امدادگران این استان در سال گذشته 2هزار و399 نفر امدادرسانی کرده‌اند. حوادث جاده‌ای در کردستان در سال گذشته جان 81 نفر را گرفته است.
خوش‌قدم می‌گوید: «با توجه به وجود جاده‌های ناهموار و ضعیف‌بودن زیرساخت‌های راه در استان، آمار حوادث بالاست و نیاز داریم که پایگاه‌های بیشتری را برای پوشش این حوادث داشته باشیم. در صورت تأمین اعتبار طبق برنامه پنج‌ساله، ۲۰ پایگاه جدید به پایگاه‌های استان افزوده می‌شود.»