اجاره‌داری شهرداری!
طرح ساخت مسکن ارزان‌قیمت توسط شهرداری‌ها 19 اردیبهشت در مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد
شهروندآنلاین- مشکل مسکن و اجاره‌نشینی؛ دغدغه‌ای که از شهرهای بزرگ خود را به شهرهای کوچک کشاند. مسأله‌ای که هرازگاهی طرحی را روانه مجلس می‌کند و اما هنوز با سماجت بسیار باقی است. مشکل اجاره‌نشینی و به تبع آن حاشیه‌نشینی از سال‌ها پیش زنگ‌خطر را برای مسئولان به صدا درآورده است. مسئولانی که زمانی با مسکن مهر آمدند تا مرحمی بر این زخم کهنه باشند، اما ناموفق. از مسکن‌های دیگر هم سخن به میان آمد. طرح‌های ابتری که دردی را دوا نکردند و برخی نیز بر دردها افزودند.
صحبت از ساخت مسکن نو در قالب طرح‌های ملی و انبوه با شروع به کار دولت تدبیر و امید شکل گرفت. سال 99 ماه‌های ابتدایی‌اش را می‌گذراند که صحبت از طرح «بازآفرینی شهری» برای مقاوم‌سازی مسکن و تولید مسکن جدید شد. در شروع به کار دولت دوازدهم هم قرار بر تکمیل یک میلیون واحد مسکونی طی 14 ماه شد.
اما این‌بار در حل مشکل مسکن، شهرداری‌ها پای کار آمدند؛ طرح ساخت مسکن ارزان‌قیمت. به نوعی برنامه مسکن استیجاری که در مجلس اعلام وصول شده است. طرحی که قرار است با عملیاتی‌شدنش نرخ اجاره را کنترل و برای شهرداری‌ها کسب درآمد کند.
ساخت مسکن ارزان‌قیمتی که قرار است شهرداری‌ها اجرایی‌اش کنند، گویی نمونه خارجی هم دارد آن هم در وین اتریش. «در شهری مانند وین حدود 30درصد کل آپارتمان‌های مسکونی آن متعلق به شهرداری است. درواقع شهرداری این مسکن‌ها را ساخته تا با اجاره آن هم کسب درآمد کند و هم قیمت اجاره‌بها را تنظیم.»
کنترل اجاره‌بها یا درآمد شهرداری؟
ساخت مسکن توسط شهرداری‌ها؛ طرحی مشابه مسکن استیجاری که سال‌های اخیر بارها از آن صحبت به میان آمد. طرحی که هیچ‌گاه جدی اجرایی‌شدن را به خود ندید. گفتنی است این طرح قرار است توسط شهرداری‌های شهرهای بزرگ اجرایی شود. علیرضا پاک‌فطرت در توضیح این طرح گفته؛ شهرداری‌ها طبق وظیفه مدیریت شهری و حقوق شهروندی به خانواده‌های کم‌درآمد و آسیب‌پذیر با نرخ پایین اجاره دهند. این عضو کمیسیون عمران مجلس کنترل نرخ اجاره در سطح شهرها و کسب درآمد برای شهرداری را از مزایای این طرح دانسته است.
ساخت مسکن ارزان‌قیمتی که قرار است شهرداری‌ها اجرایی‌اش کنند، گویی نمونه خارجی هم دارد آن هم در وین اتریش. «در شهری مانند وین حدود 30درصد کل آپارتمان‌های مسکونی آن متعلق به شهرداری است. درواقع شهرداری این مسکن‌ها را ساخته تا با اجاره آن هم کسب درآمد کند و هم قیمت اجاره‌بها را تنظیم.»
سهم‌خواهی بخش خصوصی
زمین‌های 99ساله مسکن استیجاری 22 مهر 99 خبرساز شد. مژده وزیر راه‌وشهرسازی به سازندگان این بود؛ سازندگانی که برای دهک‌های پایین خانه بسازند، می‌توانند زمین 99 ساله به صورت 10ساله از ما خریداری کنند. «آیین‌نامه این مصوبه را به دولت بردیم تا اقساط زمین از 5سال به 10سال افزایش یابد.» البته وزیر راه الگوی ساخت این خانه‌ها را 75متر عنوان کرده بود، نه 30متر.
شهردار تهران هم در همان برهه اعلام آمادگی کرد برای ساخت خانه توسط شهرداری‌ها. «آمادگی داریم در صورت پرداخت این تسهیلات به شهرداری، با امکانات خودمان اقدام به ساخت مسکن استیجاری کنیم.» پیروز حناچی البته تأکید کرده بود قانونا در این زمینه وظیفه‌ای ندارند.
بهمن‌ماه همان سال آیین‌نامه حمایت از اجاره‌داری حرفه‌‌ای به دولت ارایه شد. آیین‌نامه‌ای که هنوز در کمیسیون‌های تخصصی دولت به تصویب نرسیده است. اما این‌بار گویی شهرداری مصمم‌تر از قبل وارد میدان شده تا این مشکل برای همیشه ریشه‌کن شود. هرچند یکی از اعضای هیأت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران معتقد است دولت یا شهرداری رأسا نباید وارد اجرای این طرح شوند. حسن محتشم معتقد است این طرح بهتر است به بخش خصوصی واگذار شود، البته به شرطی که سازندگان وارد بروکراسی پیچیده اداری نشوند. «در پایان پروژه، سازنده سهم خود را برمی‌دارد و شهرداری هم سهم خود را در اختیار خانواده‌های متقاضی مسکن قرار می‌دهد.»
«ساخت هزار واحد، هر متر 4 تا 5 میلیون تومان برای شهرداری‌ها مبلغ قابل توجهی نیست، چون شهرداری‌ها زمین، پروانه ساخت و نیروی فنی در اختیار دارند.»
شهرداری قانونا مکلف به اجرای برنامه می‌شود
طرح ساخت مسکن ارزان‌قیمت توسط شهرداری‌ها از طرف مجلس ارایه شده است. طرحی که این وظیفه را قانونا برعهده شهرداری‌ها می‌گذارد. در این طرح قرار است شهرداری‌ها براساس جمعیت هر شهر اقدام به ساخت واحدهای استیجاری کنند. به باور پاک‌فطرت شهرداری‌ها به لحاظ منابع مالی خودکفا بوده و تمام درآمد و هزینه‌های آن زیر نظر شوراهای شهر صورت می‌گیرد. «ساخت هزار واحد، هر متر 4 تا 5 میلیون تومان برای شهرداری‌ها مبلغ قابل توجهی نیست، چون شهرداری‌ها زمین، پروانه ساخت و نیروی فنی در اختیار دارند.» به باور این عضو کمیسیون عمران مجلس ساخت خانه ارزان‌قیمت توسط شهرداری‌ها موجب جذب بیشتر جوانان می‌شود. البته او معتقد است این طرح ازدواج و فرزندآوری را هم افزایش خواهد داد.