مدیرکل اداره توانبخشی جمعیت هلال‌احمر از ساخت نخستین نمونه‌های پروتز در کشور به همت دفتر تحقیق و توسعه این مرکز خبر داد.
آمارها می‌گویند بیش از یک‌میلیون نفر در کشور با محدودیت و ناتوانی‌های جسمی و ذهنی زندگی می‌کنند. این رقم به احتمال قوی با توجه به برآوردها و آمارهای جهانی بیشتر هم است. ارقام جهانی حاکی از آن است که ١٥ تا ٢٠درصد هر جامعه‌ای معلول هستند. حالا اگر کنار این ارقام افزایش شاخص امید به زندگی و رشد جمعیت سالمند کشور را که نیازمند به خدمات توانبخشی هستند نیز قرار دهیم، اهمیت و توجه به حوزه توانبخشی در کشور روشن‌تر می‌شود. توجهی که از همان شروع تصدی‌گری دولت تدبیر و امید جزو اولویت‌های برنامه‌های دولت قرار گرفت و تا حدودی در طرح تحول سلامت اجرایی شد.
اما حل مشکلات در حوزه توانبخشی را نباید تنها در سیاست‌های برنامه‌ای دولت خلاصه کرد. سایر دستگاه‌های خصوصی و عمومی نیز در طول این سال‌ها فعالیت‌های بسیاری را در این حوزه دنبال کرده‌اند. یکی از این دستگاه‌ها که می‌توان به آن اشاره کرد، جمعیت هلال‌احمر است که به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان مردم‌نهاد کشور با توجه به اهدف خود ازجمله تسکین آلام بشری در این چند سال با تأسیس مراکز جامع توانبخشی به‌عنوان بازوی قدرتمند در عرصه سلامت کشور در توسعه این حوزه درمانی کوشیده است.
توانبخشی یکی از قدیمی‌ترین بخشهای جمعیت هلال‌احمر
پیمان پیشگاهی، مدیرکل اداره توانبخشی جمعیت هلال‌احمر گفت: «توانبخشی یکی از قدیمی‌ترین بخشهای جمعیت هلال‌احمر است که حدود 60 سال قدمت فعالیت دارد و پایه‌گذار مقوله توانبخشی در کشور بوده است. پیش از راه‌اندازی توانبخشی در هلال‌احمر، این مهم در کشور وجود نداشته است. توانبخشی در کشور امروز ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها ساخت اندام‌های مصنوعی بدن است.»
او افزود: «ارتوپدی‌های فنی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، شنوایی‌سنجی، گفتاردرمانی و سایر رشته‌ها در مرکز توانبخشی جمعیت هلال‌احمر وجود دارد و خدمات این حوزه به شهروندان ارایه می‌شود. امروز یکی دیگر از شاخه‌های مهم توانبخشی جمعیت هلال‌احمر، واحد تحقیق و توسعه است. این واحد امروز بسیار فعال است و در چند زمینه فعالیت‌های خوبی انجام می‌دهد. نخستین زمینه کلینیک‌های تخصصی توانبخشی است که جای خالی آن به شدت در کشور احساس می‌شود.»
این مقام مسئول در جمعیت هلال‌احمر خاطرنشان کرد: «26 رشته تخصصی توانبخشی در این حوزه وجود دارد. برای درمان این بیماری‌ها تیم‌های توانبخشی تخصصی شامل هفت تا هشت نفر فعالیت می‌کنند. برای مثال شخصی که دچار سکته مغزی می‌شود، اگر به خوبی تحت درمان توانبخشی قرار گیرد، 90درصد توانایی خود را به دست می‌آورد و غالبا می‌تواند توانایی‌های قبل از سکته را داشته باشد.»
ضرورت گسترش مراکز تخصصی توانبخشی در کشور
پیشگاهی ادامه داد: «درخصوص سکته مغزی در بسیاری از کشورها پس از درمان بیمارستانی، ادامه درمان در بخشهای توانبخشی اجباری است و اگر شهروندان خود را به مراکز توانبخشی معرفی نکنند، بیمه هزینه‌های ادامه درمان آن شهروند را پرداخت نخواهد کرد. در کشور ما متأسفانه اجبار از سوی بیمه و حتی معرفی نیز در دستور کار قرار نگرفته است. همین اتفاق است که سبب می‌شود 80درصد افرادی که در ایران سکته می‌کنند تا مدت‌ها حتی نتوانند کارهای شخصی خود را نیز انجام دهند.»
مدیرکل اداره توانبخشی جمعیت هلال‌احمر اظهار کرد: «در همین راستا مراکز تحت حاد توانبخشی می‌توانند خلأهای علمی و فنی را جبران کنند. این مراکز نوعی مرکز بسته تخصصی هستند و در مرحله بعد کلینیک‌های تخصصی سرپایی توانبخشی بوده که هلال‌احمر در این عرصه به صورت جدی فعالیت می‌کند. هلال‌احمر امروز دارای یک مرکز تخصصی برای توانبخشی در مرکز در راستای بهبود افرادی که دچار سکته مغزی شده، است و برنامه‌ریزی برای گسترش این مراکز در سراسر کشور نیز وجود دارد.»
افتتاح مرکز توانبخشی سالمندان در سال‌جاری
او افزود: «از سوی دیگر توانبخشی سالمندان نیز در دستور کار است و در تابستان شاهد افتتاح کلینیک توانبخشی سالمندان در تهران خواهیم بود. این کلینیک در کشور منحصربه‌فرد است و با روش‌های علمی روز جهان ارایه خدمات خواهد کرد. اهمیت این مراکز زمانی مشخص می‌شود که طبق مطالعات صورت‌گرفته، جمعیت قابل توجهی از کشور در حال پیرشدن است. تا 10 سال دیگر درصد جمعیت پیر کشور به شکل چشمگیری افزایش پیدا می‌کند و اهمیت این مراکز بیشتر مشخص می‌شود.»
این مقام مسئول در جمعیت هلال‌احمر با اشاره به دستاوردهای جدید توانبخشی جمعیت هلال‌احمر گفت: «در محصولات ارتوپدی فنی، دو بخش ارتزها و پروتزها وجود دارد. پروتز به این معناست که یک عضو قطع شده باشد و یک عضو ساخته و جایگزین آن شود. پروتز در قسمت‌های مختلف از جمله دندان، قلب، مفاصل و سایر اعضای بدن انجام می‌شود. در جمعیت هلال‌احمر تمرکز بر پروتزهای خارجی مانند دست و پا و گوش و سایر اعضای خارجی بدن است. ما در سال 1400 مرکز تولید پروتزهای فک و صورت را افتتاح خواهیم کرد. هر پروتز خارجی از قطعات مختلفی ساخته می‌شود که انواع مختلفی دارند و تقریبا بیش از 95درصد قطعات پروتز را امروز از خارج از کشور وارد می‌کنیم.»
همکاری با شرکت‌های دانش بنیان
پیشگاهی در پایان خاطرنشان کرد: «یک هماهنگی خوب با برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفت تا پایه‌ریزی انتقال این تکنولوژی به داخل کشور صورت گیرد. این یک روند طولانی‌مدت است که شاید در کوتاه‌مدت نتوان درخصوص نتایج آن صحبت کرد. ما برای ساخت 70 قطعه در داخل کشور برنامه‌ریزی کرده‌ایم. زیرساخت‌های این عرصه به مرور در حال ایجاد است و در همین حین دو نوع پروتز زانو در داخل کشور ساخته شده که مراحل تست آن امروز در حال سپری‌شدن است. مرحله اول تست این زانوها به پایان رسیده است که این تست مشکلاتی داشت و پس از برطرف‌شدن این معایب، مرحله دوم تست آغاز شده است. این نخستین بار است که چنین اتفاقی در کشور به همت واحد تحقیق و توسعه توانبخشی جمعیت هلال‌احمر انجام می‌شود. 10 قطعه پروتز دیگر نیز در سال 1400 به مرحله آزمایش خواهد رسید.»