پُتک کرونا روی سر فوتبال ایران
ویروس کرونا در ماههای اخیر دست باشگاهها و تیم ملی را برای موفقیت در مسابقات بینالمللی بست
[حسین جمشیدی] تقریبا 7 ماه از کشف اولین بیمار مبتلا به ویروس کرونا در ایران میگذرد و فوتبال ایران که چند ماهی به خاطر شیوع این ویروس به تعطیلی کامل فرو رفته بود، در این مدت لطمههای جبرانناپذیری از کرونا خورده که همچنان ادامهدار خواهد بود. از سلب میزبانی تیمهای ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا بگیر تا کاهش درآمدهای آنها و البته تعطیلی برنامههای تیم ملی که همگی هم بار مالی برای فوتبال ایران ایجاد کردند و هم از نظر فنی ضررهای زیادی به تیمهای باشگاهی و ملی زدهاند. به نظر میرسد برای خروج از این بحران مسئولان عالی رتبه فوتبال و حتی ورزش باید به فکر راهکاری باشند چون در غیر اینصورت با استارت دوباره مسابقات بعد از عبور دنیا از شرایط بحرانی فعلی، فوتبال ایران در زمینه باشگاهی و ملی دچار مشکل می شود؛ همانطور که در حال حاضر می بینیم نمایندگان باشگاهی ایران در لیگ قهرمانان آسیا نتایج چندان رضایت بخشی نمیگیرند و شانس بالایی برای صعود از گروه خود در میان تیم های متمول کشورهای عربی ندارند.
سلب میزبانی آسیایی؛ هم ضرر مالی و هم فنی
یادمان هست که زمستان سال 98 چه جنجالی بر سر رای AFC مبنی بر سلب میزبانی از تیم های ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا به پا شد و مسئولان ورزش ایران حتی تا مرز تصمیم گیری برای انصراف تیمهای ایرانی از این مسابقات پیش رفتند. در نهایت با جلسه فوری که نمایندگان فوتبال و ورزش ایران در AFC برگزار کردند، توافق بر این شد تا میزبانی تیم های ایرانی در دور برگشت مسابقات صورت بگیرد؛ اتفاقی که شیوع ویروس کرونا اجازه آن را نداد. در واقع در دو هفته اول لیگ قهرمانان نمایندگان ایران مهمان رقبای خود بودند و هیچ میزبانی در ایران انجام نشد و سپس کرونا رقابتها را متوقف کرد. حالا هم که با تصمیم AFC همه تیمها به قطر نقل مکان کردند تا به صورت متمرکز ادامه مسابقات را برگزار کنند. به همین خاطر ایران با وجود داشتن چهار نماینده، در لیگ قهرمانان آسیا 2020 حتی یک بار هم طعم میزبانی را نچشید؛ اتفاقی که خروجی آن اول از همه نتایج ضعیف تیم های ایرانی تا اینجای مسابقات بوده. همچنین از بعد غیرفنی هم تیم های ایرانی نه تنها نتوانستند از میزبانی خود درآمدزایی کنند؛ بلکه هزینه های زیادی را برای سفر به قطر و اقامت در این کشور و سفر به کشورهای دیگر در دو هفته اول لیگ قهرمانان آسیا با شرایطی که امروز قیمت ارز دارد، متحمل شدند.
باشگاهها؛ کاهش درآمد، افزایش هزینه
جدا از ضررهای مالی که فقط چهار تیم آسیایی متحمل شدند، همه باشگاههای حاضر در لیگ برتر و حتی لیگهای دسته پایینتر از شیوع ویروس کرونا ضررهای زیادی را در حساب خود ثبت کردند. یکی از اصلی ترین ضررهایی که باشگاهها از شیوع ویروس کرونا داشتند، غیبت تماشاگران در استادیومهاست. هم از نظر فنی تیمها به ویژه آنهایی که طرفداران زیادی دارند، نمیتوانند از وجود تماشاگران استفاده کنند و هم از نظر مالی عدم بلیت فروشی به باشگاهها ضرر میرساند. از سوی دیگر رعایت پروتکل های بهداشتی هم هزینه های زیادی را به باشگاهها تحمیل کرده است. افزایش تعداد اتاقهای رزرو شده در هتل، انجام تست کرونا به فاصله چند روز، استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی کننده در طول برگزاری اردو و… از جمله مواردی است که همگی باعث افزایش هزینههای باشگاهها در ماههای اخیر شده است.
حقوق به اسکوچیچ برای روزهای بیکاری
با اینکه قبل از شیوع ویروس کرونا فشار زیادی روی فدراسیون فوتبال بود تا سرمربی جدید تیم ملی را مشخص کند، اما بلافاصله بعد از استخدام دراگان اسکوچیچ، شیوع ویروس کرونا باعث تعطیلی همه برنامه های تیم ملی شد. در 8 ماه اخیر که اسکوچیچ به عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شده، به جز تماشای بازی های لیگ برتر کار خاص دیگری برای تیم ملی انجام نداده و حتی یک روز اردو هم برگزار نشده است. در ابتدا قرار بود در فروردین و خرداد بازی های سرنوشت ساز تیم ملی برگزار شود و سپس مهر و آبان به عنوان تاریخ برگزاری این مسابقات اعلام شد، اما هر دو بار هم مسابقات به تعویق افتاد. حالا هم مشخص شده که تیم ملی تا سال 2021 هیچ برنامه ای نخواهد داشت و حتی فدراسیون مجبور است یک سال به اسکوچیچ بدون اینکه کار خاصی انجام دهد، حقوق پرداخت کند. این اتفاق با توجه به بالا رفتن قیمت ارز ضرر هنگفتی برای فدراسیون به حساب می آید که این روزها در اندیشه حل و فصل کردن پرونده بدهی سنگین به ویلموتس است. البته از نظر فنی هم تیم ملی ایران احتمالا متضرر خواهد شد چون برخلاف خیلی دیگر از کشورهای جهان فدراسیون حتی یک اردو هم برای هماهنگی بازیکنان برگزار نکرد. در صورتی که چند ماه دیگر هم یک اردو برگزار شود، بازیکنان با یک تفکر جدید به عنوان سرمربی کار سختی برای هماهنگی خواهند داشت؛ اتفاقاتی که باید امیدوار بود در نهایت به حذف تیم ملی از مقدماتی جام جهانی منجر نشود. در صورت رقم خوردن این سرنوشت تلخ، فوتبال ملی ایران به خاطر غیبت در جام جهانی 2022 و جام ملت های آسیا 2023 بدون شک ضربه بزرگی خواهد خورد.
برخلاف تصور اولیه، فعلا خبری از شکست دادن کرونا نه تنها در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا نیست. باید به زندگی کرونایی عادت کنیم و این موضوع در ورزش ایران به ویژه فوتبال هم باید سرلوحه کار مدیران قرار بگیرد.
فدراسیون؛ کاهش درآمدهای اسپانسرینگ
جدا از اینکه فدراسیون باید حقوق سرمربی خارجی و دستیارانش را در تیم ملی پرداخت کند، باید به کاهش درآمدهای فدراسیون هم اشاره کرد. در طول سال برگزاری مسابقات و اردوها این فرصت را به فدراسیون میداد تا از روشهای مختلف از جمله بلیت فروشی، جذب اسپانسر و… درآمدزایی کند. این فرصت برای فدراسیون از دست رفته و تقریبا فدراسیون از تیم ملی هیچ درآمدی ندارد و فقط فعلا برای کادرفنی هزینه میکند. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که فدراسیون برای برپایی اردوی تیمهای ملی در ردههای مختلف سنی و رشتههای دیگر همچون فوتسال و فوتبال ساحلی هزینههای زیادی را متحمل میشد که حالا از این نظر صرفهجویی نیز انجام شده است.
استعدادهایی که دیگر شناخته نمیشوند!
وقتی با کارشناسان فوتبال همکلام میشویم، برخی ریزبینانهتر به لطماتی که کرونا به فوتبال ایران زده، نگاه میکنند. آنها به موضوع از دست رفتن فرصت برای کشف استعدادهای جدید اشاره می کنند. در ماههای اخیر لیگ های فوتبال پایه تعطیل شدند و آکادمی اکثر باشگاهها هم هیچ فعالیتی ندارند. با توجه به تعطیلی مسابقات، حتی تیمهای ملی در ردههای پایه هم در تعطیلی کامل هستند. اینها همه باعث از دست رفتن فرصت برای کشف استعدادهای جدیدی میشوند که قرار بود در سال 99 در عرصه باشگاهی و ملی خودشان را شکوفا کنند و بیشتر دیده شوند. این مساله در دراز مدت می تواند حتی روی کیفیت فوتبال باشگاهی و ملی ایران در رده بزرگسالان هم تاثیرگذار باشد چون یک خلا بزرگ در رده پایه رخ خواهد داد. به همین خاطر شاید بهتر باشد هر چه زودتر مسئولان فوتبال راهی رای برای کشف استعدادهای جدیدی که به خاطر کرونا پشت خط مانده اند، باز کنند.
این داستان ادامه دارد؛ به فکر راهکار باشید
اینطور که پیداست برخلاف تصور اولیه، فعلا خبری از شکست دادن کرونا نه تنها در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا نیست. باید به زندگی کرونایی عادت کنیم و این موضوع در ورزش ایران به ویژه فوتبال هم باید سرلوحه کار مدیران قرار بگیرد. تمام مواردی که در این گزارش به آنها اشاره کردیم، تجربیاتی است که در 7 ماه اخیر کرونا به وجود آورده و باید از آن ها برای ادامه رویارویی با این ویروس خطرناک استفاده کنیم. فصل جدید فوتبال ایران احتمالا در مهر یا آبان ماه سال جاری آغاز می شود و باشگاهها باز هم احتمالا بدون حضور تماشاگران و با رعایت پروتکل های بهداشتی باید به مصاف رقبای خود بروند که مثل همین مقطع کوتاه باقی مانده از لیگ نوزدهم، هزینه های زیادی را روی دستشان خواهد گذاشت. در واقع باشگاههای لیگ برتری در همین ابتدای فصل باید بخشی از بودجه خود را برای رسیدگی به اتفاقاتی که کرونا رقم میزند، کنار بگذارند و اصلا شاید به تدریج «بودجه کرونایی» را به عنوان بخشی از بودجه خود به تصویب برسانند. در فدراسیون نیز باید اتاق فکرهایی برای مقابله با شرایط بحرانی فعلی تشکیل داد تا به مرور هم تیم ملی بزرگسالان و هم تیمهای پایه در تمامی رشتهها و در دو بخش مردان و زنان فعالیتهای خود را استارت بزنند؛ همانطور که در تمام دنیا این اتفاقات در حال رخ دادن است.