شهروندآنلاین- روز دریاها و اقیانوسها؛ هشتم ژوئن. پهنه آبی که غذای 3میلیارد نفر را تأمین میکند. منبعی که پیشبینی میشود تا 2050 غذای ۷میلیارد نفر را تأمین کند.
آب مایع حیات و آبادانی. مایع حیاتی که جاری بودنش صدای آرامش است که به گوش میرساند. هرچند نگاه کردن به این پهنههای آبی هم مساوی است با آرامش. پهنهای که روح را سبک میکند تا برای ادامه زندگی آماده شود. آرامشی که میتواند بخشی از مزایای روحی و روانی دریاها و اقیانوسها به حساب بیاید. البته دریاها و اقیانوسها مأمن هزاران گونه جانوری و گیاهی هم هستند؛ محل زندگی بیش از ۲هزار گونه جانوری. هرچند عدهای بر این باورند که تعداد این گونهها به بیش از ۲میلیون هم میرسد.
اقیانوسها از سالهای بسیار دور حواسشان به کرهزمین بوده. یار دیرینهای که با پوشش بیش از 70درصدی کرهزمین تأمین 50درصد اکسیژن این سیاره را بهعهده گرفته است. منبعی که بیشترین تنوع زیستی را در خود جای داده و پروتیین بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان را تأمین میکند. اقیانوسها دستی هم بر اقتصاد دارند؛ اقتصاد جهانی. به نحوی که تخمین زده میشود تا سال 2030 نزدیک به 40میلیون نفر در صنایع مرتبط با اقیانوسها مشغول کار میشوند.
روزی به نام اقیانوسها
اقیانوسها و دریاها، این پهنههای آبی زیبایی که کرهزمین را زیباتر کردهاند. پهنههای زیبایی که آمارها گواه آن هستند 90درصد از جمعیت ماهیان بزرگ اقیانوسها از بین رفته. هرچند همین آمارها میگویند 50درصد صخرههای مرجانی دریاها هم تخریب شدهاند. آمارهایی که از نامهربانی بشر با اقیانوسها حکایت دارند؛ برداشت بیشتر از مقدار قابل جبران. اهمیت اقیانوسها در سال1992 بیش از گذشته نمود پیدا کرد تا اینکه در سال 2008 روز جهانی اقیانوس وارد تقویمها شد و هشتم ژوئن برای این روز لحاظ شد. اقیانوسها بخش مهمی از زندگی انسانها را در طول تاریخ تشکیل دادهاند. دلیل مهمی که وجود یک روز جهانی به نام آن را لازم و ضروری کرد تا مردم در مورد خطراتی که اقیانوسها را تهدید میکند، آگاهی داشته باشند. با توجه به اهمیت موضوع از آن سال به بعد به فراخور شرایط اقیانوسها از سوی سازمان ملل متحد یک شعار انتخاب میشود. شعار امسال اقیانوس، زندگی و معیشت تعیین شده. شعاری که نشان میدهد این پهنههای بیکران تا چه حد در زندگی انسان نقش دارند. نقشی که معیشت بخش زیادی از انسانها به آن وابسته است. جمعیت زیادی از کرهزمین غذای مورد نیاز خود را از دریاها و اقیانوسها تأمین میکنند. در واقع اکنون ۳میلیارد نفر در دنیا برای پر کردن شکم خود به این پهنههای آبی وابستهاند. هرچند پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ این عدد به ۷میلیارد نفر برسد. این به آن معناست که میتوان بیش از پیش به اهمیت حفاظت از دریاها و اقیانوسها پی برد.
پلاستیکهایی که بلای جان ریه زمیناند
کارشناسان معتقدند اقیانوسها ریه آبی زمین هستند، ریههایی که اگر ظرفیت آنها برای تولید اکسیژن را کاهش دهیم، نحوه عملکردشان را تغییر خواهیم داد. اگر اقیانوسها دیاکسیدکربن کمتری جذب کنند، کرهزمین میتواند با تغییرات غیرقابل تصوری در آبوهوا روبهرو شود. در این میان ورود حجم زیاد پلاستیک به دریاها و اقیانوسها مشکلات زیادی برای این عرصههای آبی ایجاد کرده است.
هرساله حدود 5 تا 12میلیون تُن پلاستیک بر اثر فعالیتهای انسانی وارد محیطهای دریایی میشود. قطعات پلاستیکی کوچک، فیبرها و گرانولهایی با اندازه کوچکتر از ۵میلیمتر به عنوان میکروپلاستیکها شناخته میشوند. موادی که در بیشتر موارد با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند؛ یکی از پیامدهای مهم زیستمحیطی که حاصل افزایش استفاده از پلاستیکهاست.
براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، امروزه حدود 4 تا 8درصد از مصرف سالانه جهانی نفت با پلاستیک همراه است. رویهای که اگر این اتکا به پلاستیک ادامه یابد، پلاستیکها 20درصد سرانه مصرف نفت تا سال 2050 را به خود اختصاص میدهند، هرچند صرفهجویی در منابع از طریق تولید مسئولانه، مصرف، استفاده مجدد و بازیابی مواد بدون سوزاندن یا دفن زباله، بهترین راه برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای است. اما رسیدن به این مهم نیاز به یک تغییر فرهنگی عظیم و تغییر در هر مرحله از چرخه زندگی یک محصول دارد. این افزایش تولید و فعالیت باکتریایی میتواند محتوای اکسیژن آب را کاهش دهد که با ادامه این روند مشکل اساسی برای موجودات زنده دریاها و اقیانوسها ایجاد میشود و به دنبال آن تأمین غذای نزدیک به 3 میلیارد نفر در سراسر دنیا تحت تأثیر قرار میگیرد.