درست است در یک سال اخیر با شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های ایجادشده برای سفرها بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های استقبال از مسافران تابستانی در شهرهای شمالی مسکوت مانده‌اند، اما این به معنای تعطیلی کار امدادگران و نجاتگران این استان‌ها نیست. حوادث یک سال اخیر در سواحل، رودخانه‌ها و جاده‌ها ثابت کرد که کار امدادگران شهرهای شمالی در هیچ شرایطی تعطیل‌بردار نیست. به همین علت در روزهای پایانی بهار و در استقبال از فصل زیبای تابستان، جمعیت هلال احمر در شهرهای شمالی کشور ازجمله گیلان و مازندران مشغول برنامه‌ریزی برای افزایش پایگاه‌های امدادونجات ساحلی و جاده‌ای است تا روند خدمات‌رسانی به حادثه‌دیدگان را افزایش دهد.
هشتم خرداد بود که خبر غرق‌شدن زن چهل‌وپنج ساله‌ای در رودخانه هراز، نیروهای امدادی جمعیت هلال احمر آمل را به این منطقه کشاند. این زن در منطقه کهرود به داخل رودخانه خروشان هراز سقوط کرد و حالا بعد از گذشت 19 روز خبری از جسد او نیست و تلاش‌های شبانه‌روزی امدادگران برای پیداکردن جسد غریق به نتیجه نرسیده است. این تازه یکی از اتفاقات تلخی است که برای گردشگران و مسافران در حاشیه رودخانه‌های خروشان شهرهای شمالی کشور طی یک سال اخیر رقم خورده؛ حوادثی که تعدادشان خیلی بیشتر از غرق‌شدن افراد در سواحل دریاست.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر مازندران به «شهروند» می‌گوید: «متأسفانه تعداد حادثه رودخانه‌های خروشان بیشتر از سواحل دریا شده است و این حکایت از سهل‌انگاری و ناآشنایی مردم با وضع رودخانه‌های به‌ظاهر آرام منطقه دارد. سال به سال از تعداد غرق‌شدگان در دریا کاسته می‌شود اما متأسفانه به غرق‌شدگان رودخانه‌ها افزوده می‌شود. افرادی که در حاشیه رودخانه‌ها بیتوته می‌کنند و در لحظه‌ای غفلت، حادثه‌ای بزرگ برای خود و خانواده‌هایشان رقم می‌زنند.»
او با اشاره به ویژگی جهندگی آب و جریان وحشی رودخانه‌های استان مازندران می‌گوید: «مردم ظاهر آرام و عمق کم رودخانه را می‌بینند، در حالی که رودخانه‌های جهنده، گاه فرد غرق‌شده را تا اعماق دریا پیش می‌برند و این مسأله باعث می‌شود تا مدت‌های زیادی دنبال یک پیکر بگردیم و پیدا نکنیم.»
دکتر غلامعلی فخاری با اشاره به آمادگی تمام 35 پایگاه امدادی جمعیت هلال احمر در استان مازندران برای کمک به حادثه‌دیدگان دریا، جنگل، جاده و کوهستان در فصل تابستان می‌گوید: «علاوه بر همه این پایگاه‌ها، 11 پست ساحلی موقت برای فصل تابستان پیش‌بینی کرده‌ایم تا نجاتگران هنگام بروز حادثه در سواحل استان در سریع‌ترین زمان ممکن خود را به صحنه حادثه برسانند. این در حالی است که 3 پایگاه امدادی مجزا هم در چیکرود جویبار، رامسر و فریدونکار فعالیت دارند.»
رودخانه‌ها در گیلان هم قربانی می‌گیرند
نجاتگران و امدادگران هلال احمر در گیلان هم در فصل تابستان در آماده‌باش کامل به سر می‌برند و در 9 شهرستان ساحلی این استان آماده خدمت‌رسانی به حادثه‌دیدگانند. اما نکته قابل توجه در این استان هم افزایش حوادث در رودخانه‌هاست. به گفته امیرعباس گچکار، معاون امدادونجات هلال احمر استان گیلان، از ابتدای امسال تا کنون امدادگران و نجاتگران آب‌های خروشان استان 6 مأموریت سخت و نفسگیر را انجام داده‌اند.
به گفته او، اقبال مردم به حاشیه رودخانه‌ها و اتراق در ساحل این مناطق طی یک سال گذشته حوادث تلخی را رقم زده است: «اغلب این حوادث یا به دنبال سلفی‌گرفتن افراد حادث شده یا شناکردن در رودخانه‌ای که خبر از عمقش نداشتند. برخلاف سواحل دریا که اغلب برای شنا مناطق خاصی ایمن شده است، در روخانه‌ها ما این وضعیت را نداریم و مردم گمان می‌کنند خطر رودخانه برای آنها کمتر از دریاست، در حالی که این گونه نیست و رودخانه‌های خروشان با جریان وحشی آب قاتل بزرگ گردشگرانی است که نکات ایمنی را رعایت نمی‌کنند.»
معاون امدادونجات هلال احمر گیلان از مردم می‌خواهد تا با شناخت کافی از منطقه‌ای که اتراق می‌کنند به‌شدت از شناکردن در رودخانه‌ها و کانال‌های آب کشاورزی پرهیز کنند؛ زیرا خطر مرگ در این مناطق چند برابر سواحل دریاست.
53 پایگاه امدادی در گیلان
در استان گیلان هم جمعیت هلال احمر خود را برای امدادرسانی به حوادث تابستان آماده می‌کند.گچکار در این باره می‌گوید: «ما در استان 44 پایگاه ثابت و شعب جمعیت را داریم که از این تعداد 21 پایگاه امدادونجات در بخش‌های پایگاه‌های ثابت جاده‌ای، ساحل، کوهستان، امداد هوایی و آنست فعالیت می‌کنند. با استقرار 16 پایگاه جاده‌ای هم تلاش کردیم تا سرعت امدادرسانی به حوادث را کاهش دهیم. اما در فصل تابستان و با توجه به سفرهایی که به استان صورت می‌گیرد پیش‌بینی ایجاد 9 پایگاه موقت نیز انجام شده که به زودی در استان مستقر می‌شوند.»
جست‌وجوی 12 روزه برای نجات دو غریق
صابر خمسی از نجاتگران کهنه‌کار بابلسر هم خاطرات زیادی از جست‌وجوی غرق‌شدگان رودخانه‌ها دارد. یکی از مهم‌ترین حادثه‌هایی که هنوز خستگی‌اش از تن او بیرون نرفته، جست‌وجوی 12 روزه برای نجات دو غریق در رودخانه سفیدرود است که اردیبهشت امسال اتفاق افتاد: «این حادثه به دنبال سلفی‌گرفتن یک دختربچه و سقوطش داخل رودخانه اتفاق افتاد. دایی دخترک وقتی این صحنه را می‌بیند داخل رودخانه می‌پرد و خواهرزاده‌اش را نجات می‌دهد اما چون شنا بلد نبوده اسیر موج‌های خروشان سفیدرود وحشی می‌شود. صاحب کیوسکی که دست و پا زدن او را می‌بیند برای نجات این جوان به داخل رودخانه شیرجه می‌زند اما قدرت موج‌ها و شدت آن به حدی بود که متأسفانه هیچ یک از این دو نفر زنده از آب بیرون نیامدند و نجاتگران جمعیت هلال احمر همراه با خانواده و اهالی بومی منطقه 12 روز مداوم به دنبال جسد این افراد گشتند تا اینکه سرانجام هر دو را به فاصله کمی در نزدیکی یک پل پیدا کردند.»
برخلاف سواحل دریا که اغلب برای شنا مناطق خاصی ایمن شده است، در روخانه‌ها ما این وضعیت را نداریم و مردم گمان می‌کنند خطر رودخانه برای آنها کمتر از دریاست، در حالی که این گونه نیست و رودخانه‌های خروشان با جریان وحشی آب قاتل بزرگ گردشگرانی است که نکات ایمنی را رعایت نمی‌کنند
او که سابقه نجات در سواحل دریا را هم دارد می‌گوید: «دریا مانند رودخانه وحشی نیست از طرفی به علت اجرای طرح سواحل ایمن محدوده جست‌وجوی ما مشخص است اما رودخانه جریان دارد و خروشان است و این کار را سخت می‌کند.»
حوادث جاده‌ای شمال
درست است بخش عمده حوادث شهرهای شمالی در تابستان به حوزه دریا و ساحل و رودخانه و گاه کوهستان و جنگل خلاصه می‌شود اما حوادث جاده‌ای هم در این مناطق کم نیستند. میلاد خشکبار مقدم، نجاتگر امداد جاده‌ای استان گیلان می‌گوید: «جاده‌های پیچ در پیچ و دره‌ای شمال همواره بستر وقوع حوادث رانندگی زیادی است یکی از مأموریت‌هایی که ما پوشش دادیم تصادف یک دستگاه پرشیا با یک دستگاه اتوبوس در جاده بین‌المللی بود. بعد از حضور در صحنه دو مصدوم پرشیا را با آمبولانس به بیمارستان منتقل کردیم. شواهد حکایت از این داشت که نفر سومی هم قطعا در خودرو بوده و ممکن است بر اثر ضربه از داخل خودرو به بیرون پرت شده باشد. ساعت‌ها دنبال این فرد گشتیم کم کم داشت حدس و گمان‌مان را بی‌خیال می‌شدیم که لکه خونی روی گاردیل جاده ما را متوجه خود کرد وقتی به سمت دیگر گاردیل رفتیم مردی را دیدم که به صورت خمیده بین بوته‌ای تمشک افتاده بود و از ناحیه سر دچار شکستگی شده بود گر چه در آن لحظه که این فرد را پیدا کردیم نه نفس‌های منظمی داشت نه نبض کاملی؛ اما با انجام عملیات احیا و انتقال سریع به بیمارستان خوشبختانه این فرد جان سالم به در برد و شیرینی آن هنوز که هنوز است به کام ما باقیست.»
با کمی مراقبت و توجه به هشدار امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال احمر خاطره خوش تابستان را تلخ نکنیم.