وزیر بهداشت ضمن تأکید بر اهمیت ارایه خدمات بهداشتی به عشایر و کوچ‌نشینان، شرایط دشوار تأمین دارو، واکسن و تجهیزات در شرایط تحریم را تشریح کرد.
سعید نمکی در آیین توزیع کاروان‌های خانه بهداشت عشایری، ضمن تشکر از همه کسانی که در برپایی خدمات عشایری تأثیرگذار بودند، گفت: «کوچ، کوچ‌نشین و کوچ‌نشینی فقط یک حرفه نیست. فقط یک راه امرار معاش نیست. من همیشه می‌گویم که کوچ و هجرت، مبدأ تاریخ ما در اسلام است. در دین حضرت مسیح تولد حضرت عیسی، مبدأ است، اما در اسلام کوچ و هجرت پیامبر از مکه به مدینه مبدأ تاریخ شد. هجرت و کوچ یک فرهنگ اصیل و ناب با قدمتی هزار ساله است که اگر آن را حذف کنید، تکه‌های مهمی از پازل مملکت را حذف کرده‌اید. کوچ و هجرت نه فقط جزئی از فرهنگ ایران اسلامی است، بلکه جزئی از فرهنگ بشریت است.»
او افزود: «کوچ‌نشین خلق‌وخوی متفاوت از سایر آدم‌ها دارد، اگر دنبال صداقت و پاکیزگی آینه‌وار می‌گردید، باید از ایل و کوچ جست‌وجو کنید. این صفای ملکوتی خانه کوچ‌نشینی است. ما برای نظام ارایه خدمت در سال‌های بعد از انقلاب طراحی عالمانه‌ای داشتیم و امروز با افتخار باید بگویم که ۱۷هزار و ۵۰۰ خانه بهداشت در دورترین نقاط و روستاهای این کشور داریم.»
نمکی ادامه داد: «یکی از دستاوردهای ما بعد از انقلاب، همین سیستم بود که در کاهش مرگ‌ومیر کودکان و زنان به عنوان گروه آسیب‌پذیر و امروز در مدیریت کووید-۱۹ این مراکز بهداشت و درمان و خانه‌های بهداشت بزرگ‌ترین دروازه‌بانان گرفتاری ما در این سیل عظیم بیماری بودند که اگر نبودند هرگز با تخت‌های موجود پاسخگوی این هجمه ویرانگر این ویروس نبودیم.»
او گفت: «آنچه که ذهن مرا همواره مشغول می‌کرد، دو جا بود؛ یکی حاشیه شهرها بود که برایش به پایگاه‌های بهداشتی فکر کردیم و دوم جمعیت نازنین کوچ‌نشینی که دائما در سفرند و تنها امید آنها امکاناتی است که در مسیر ییلاق و قشلاق می‌گذاریم.»
حال اگر زن بارداری در ایل دچار عوارض بارداری و زایمان ناگهانی شد، زن بارداری که به جای استراحت‌کردن، با طفلی در شکم نان پخت، بز دوشید، کره درست کرد، آیا باید به دلیل نبود امکانات فوری جسدش را در پای سیاه چادرش دفن کنند یا جنینی را که ۹ ماه در شکم نگه داشته، دفن کنند؟ آیا پیرمرد و پیرزنی که عمری در ایل بوده‌اند، اگر به دلیل فشار خون بالا و عوارض ناشی از آن که به صورت مستمر کنترل نشده، دچار سکته مغزی شده، باید سوار بر چهارپا کیلومترها ببرند تا به یک مرکز آی‌سی‌یو برسانند؛ در حالی که اگر فشار خونش کنترل می‌شد، دچار سکته قلبی یا مغزی نمی‌شد.»
نمکی ادامه داد: «ابتکار خانه‌های بهداشت عشایری به نظر من یکی از زیباترین نگاه‌های عدالت‌گستر در نظام سلامت بود. خانه‌های بهداشتی که ما با هزینه ۱۰ تا از آنها یک تخت بیمارستانی می‌سازیم. البته من منکر توسعه تخت‌های بیمارستانی نیستم و امسال به لطف خداوند برای اولین سال تاریخ این سرزمین داریم ۱۴هزار تخت بیمارستانی تحویل می‌دهیم، سال گذشته ۲هزار تخت آی‌سی‌یو اضافه کردیم که در تاریخ این مملکت بی‌سابقه و کم‌سابقه بود.»
ما داریم تخت‌های آی‌سی‌یو را به دو برابر می‌رسانیم و به همین دلیل بود که در سخت‌ترین روزهای کرونا نه بیمار مبتلا به کووید و نه بیمار غیرکووید نیازمند آی‌سی‌یو و سرگردان نداشتیم که اگر بود آنهایی که بر کوچک‌ترین نقصان‌های ما انگشت گذاشته و بزرگ می‌کنند، افکار عمومی را پریشان می‌کردند، چنانچه دو، سه روز به دلیل هجمه ناگهانی سازمان‌نیافته واکسیناسیون جدید در نوبت دوم دیدید که در فضای مجازی چه کردند. البته ما همواره از مردم خودمان عذر می‌خواهیم که علی‌رغم همه خدمت‌ها، کاستی داشته‌ایم. با این حال اگر بیمار غیرکرونایی که ضربه مغزی شده بود، پشت در بیمارستانی می‌ماند، آبرویی برای جمهوری اسلامی نمی‌ماند و دیدید که این اتفاق با لطف خدا نیفتاد.»
نمکی اظهار کرد: «اما بنده معتقدم که یک خانه بهداشت عشایری که کمتر از یک‌دهم یک تخت بیمارستانی هزینه می‌برد، به شدت می‌تواند نیازمندی ما را به تخت‌های بیمارستانی کاهش دهد. ما هر چه توسعه زیرساخت‌های مویرگی در کشور داشته باشیم، نیازمندی‌مان به خدمات تخصصی گران‌قیمت پیچیده را کم می‌کند. ابتکار خوبی که به خرج داده شد، انتخاب بهورزی از جنس ایل بود.
تا زبان گفتمان مشترک و درک و شرایط زیست مشترک بوده و در نتیجه با هم‌فهمی و درک متقابل با مردمی که قرار است به آنها خدمت ارایه دهند، یعنی خدمت‌دهنده از جنس خدمت‌گیرنده انتخاب شد. این حرکت باعث می‌شود که در مراقبت از کودکان، واکسیناسیون به‌موقع، مراقبت از زنان باردار، مراقبت از جمعیت سالمند ایل و… موفق باشیم. نمی‌شود که پیرمرد و پیرزن ایلیاتی را در روستا نگه داشت، زیرا نفسش وابسته به نسیم بیابانی است که از آن انرژی می‌گیرد و نمی‌توان مسائل و مشکلات ناشی از فشار و و قند و… را ندید. ما نیازمند آموزش مداوم ایل هستیم، بهورزی که با ایل می‌رود شیوه زندگی درست، تغذیه مناسب، روش‌های پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر و واگیر را هم خواهد آموخت.»
نمکی گفت: «کار بزرگی انجام شد. ما حدود ۴۰۰ خانه بهداشت عشایری را از پارسال تا امسال داریم راه‌اندازی می‌کنیم و ان‌شاءالله این را به ۶۰۰ تا می‌رسانیم و این ۶۰۰ تا را هم تجهیز می‌کنیم و آماده خدمت خواهد بود. حرکت مبارکی است. دو، سه روز گذشته هر روز افتتاح داشتیم، پروژه‌هایی مانند تزریق واکسن ملی که هیچ‌وقت ما را باور نمی‌کردند و فکر می‌کردند که همواره ما دست‌هایمان به سمت بیرون دراز است.
من به عنوان وزیر و سرباز کوچک این نظام، خیلی به بیرون از این مرزها برای دریافت واکسن خواهش و تمنا کردم و گاهی اوقات التماس کردم که زودتر واکسن را از آنهایی که واکسن را در اختیار دارند، دریافت کرده و به مردم تزریق کنند. گرچه برخی باز هم دمیدند در اینکه ما تأخیر کردیم و خوشبختانه سفیر ما در روسیه روز پیش اعلام کرد که فلانی روزی 8 تا ۱۰ بار به من زنگ می‌زد که واکسن چه شد. در عین حال آمریکایی‌ها که می‌گفتند ما در تحریم دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی نداریم، تشت رسوایی‌شان از بام افتاد و آقای بایدن برای اولین بار گفت که اجازه می‌دهیم که به ایران دارو و تجهیزات بدهید. ما دارو و تجهیزات پزشکی و واکسن را با هزار فشار تهیه می‌کردیم. با دور زدن‌های متعدد برای جابه‌جایی پول و کالا.»
او تأکید کرد: «امروز خوشبختانه مفتخریم به اینکه به جرگه واکسن‌سازان معروف و مطرح دنیا پیوستیم. واکسن اسپوتنیک ایرانی افتتاح شد و بعد هم آغاز فاز اول واکسن نورا در مجموعه بقیه‌الله و امروز هم پیوستن این کاروان‌های عشایری که در محروم‌ترین نقاط کشور و برای نیازمندترین مردم این سرزمین است.»
نمکی گفت: «حکومت‌هایی ماندگار می‌شوند که ضعفا را ببینند. ما اگر فقرا را در توسعه ملی نبینیم، قطعا طرح‌های توسعه‌مان با شکست روبه‌رو می‌شود. رشد کشور باید فقرزدا و عادلانه باشد. قانونی در اقتصاد وجود دارد که می‌گویند وقتی سطح آب بالا می‌آید، قایق‌های کوچک‌تر راحت‌تر از واتر گیت عبور می‌کنند. یک هزینه ۲۰۰ تا ۳۰۰میلیونی برای یک ایل‌نشین و کوچ‌رو، بزرگ‌ترین موهبت است. حال ممکن است یک بیمارستان هفت ستاره خیلی شیک برای این مردم آنقدر موهبت تلقی نشود.»