یک بیماری و صدها نشانه!

بزرگ‌ترین مطالعه بین‌المللی درباره افراد درگیر با کووید طولانی بیش از 200 علامت را شناسایی کرده و محققان را به فکر درخواست برای برنامه غربالگری ملی انداخته است.

این مطالعه نشان داد علایم بی‌شمار کووید طولانی -از مه مغزی و توهم گرفته تا لرزش و وزوز گوش- در 10 سیستم بدن (هر سیستم از یک یا چند اندام که مجموعه‌ای از بافت‌های عملکردی است، تشکیل شده ‌است. سیستم گروهی از اندام‌هاست که برای یک یا چند عملکرد با هم کار می‌کنند) شناسایی شده و یک‌سوم از علایم حداقل 6 ماه بر بیماران تأثیر می‌گذارد.

به گفته محققان، برنامه غربالگری ملی کمک می‌کند به دانستن اینکه چند نفر متأثر از کووید طولانی‌اند و به چه نوع پشتیبانی‌ای نیاز دارند.

آتنا اکرمی، متخصص مغز و اعصاب در کالج دانشگاهی لندن و محقق ارشد این مطالعه، گفت: «بسیاری از کلینیک‌های مراقبت‌ بعد از کووید در انگلستان بر توان‌بخشی تنفسی متمرکز شده‌اند. درست است که بسیاری از افراد دچار تنگی نفس می‌شوند، اما آنان مشکلات بسیار و انواع علایمی دارند که کلینیک‌ها باید نگرشی جامع‌ در این‌باره داشته باشند.»

او گفت که 16 ماه پس از آلوده‌شدن به ویروس کووید-19 همچنان علایم آن را حس می‌کرد: «به احتمال زیاد ده‌ها هزار بیمار کووید طولانی در سکوت رنج می‌برند، در حالی که مطمئن نیستند علایم آنان به کووید-19 مرتبط است. با استفاده از شبکه کلینیک‌های کووید طولانی، اکنون معتقدیم ارایه برنامه‌ای ملی در جوامعی که قادر به غربالگری، تشخیص و درمان همه مشکوکان به علایم کووید طولانی هستند، ممکن است.»

شایع‌ترین نشانه‌های کووید طولانی خستگی، احساس رخوت پس از فعالیت بدنی و ذهنی و مه مغزی بود. علایم دیگر شامل توهم بصری، لرزش، خارش پوست، تتپش قلب، مشکلات کنترل مثانه، زونا، از دست‌دادن حافظه، تاری دید، اسهال، وزوز گوش و … بود.

این مطالعه که در مجله EClinicalMedicine  لانست منتشر شد، 3هزار و 762 نفر را -شامل افرادی که ابتلایشان به کووید طولانی تأیید شده بود و آنان که مشکوک به آن بودند- از 56 کشور بررسی کرد.  203 علامت شناسایی شد که 66 مورد از آنها هفت ماه ردیابی شده بود.

شایع‌ترین نشانه‌ها

شایع‌ترین نشانه‌ها خستگی، احساس رخوت پس از فعالیت بدنی و ذهنی و مه مغزی بود. علایم دیگر شامل توهم بصری (یا توهم بینایی که شامل ادراکات حس بینایی است که هیچ محرک خارجی برای آنها وجود ندارد)، لرزش، خارش پوست، تغییر در چرخه قاعدگی، اختلال عملکرد جنسی، تپش قلب، مشکلات کنترل مثانه، زونا، از دست‌دادن حافظه، تاری دید، اسهال و وزوز گوش بود.

محققان همچنین دریافتند علایم با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. اکرمی گفت پس از 6 ماه، بیشتر علایم باقیمانده سیستمیک (مواردی مانند تنظیم دمای داخلی بدن که بر عهده بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس است، خستگی، ضعف پس از فعالیت بدنی یا ذهنی) و عصبی (تأثیرگذار بر مغز، نخاع و اعصاب) است.

شرکت‌کنندگانی که علایم‌شان بیش از 6 ماه طول کشید، در مجموع 2هزار و 454 نفر، گفتند در ماه هفتم به‌طور متوسط ​​13.8 علامت را تجربه کرده‌اند.

در طول دوره بیماری، علایم به‌طور متوسط ​​9 سیستم بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این برای محققان پزشکی، همچنین پزشکانی که در کار مراقبت و درمان‌اند، مهم است زیرا نشان می‌دهد آنان نباید فقط روی یک سیستم بدن متمرکز شوند.

حدود 22درصد از افرادی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، گزارش داده‌اند که به‌دلیل بیماری قادر به کار نیستند (اخراج شده‌اند، مرخصی طولانی‌مدت گرفته‌اند یا کارشان را رها کرده‌ا‌ند) و 45درصد هم نیاز به سبک‌تر کردن برنامه کاری‌ داشته‌اند.

در همین حال، تحقیقی به رهبری محققان دانشگاه بیرمنگام که در مجله Royal Society of Medicine منتشر شد، نشان داد کسانی که در هفته اول بیماری بیش از پنج علامت کووید-19 را تجربه کرده‌اند، به‌طور چشمگیری بیشتر در معرض خطر ابتلا به کووید طولانی‌ بودند، صرف‌نظر از سن و جنسیت.

هنگام کاهش محدودیت‌های کووید فقط به خطر مرگ نیندیشید

تحقیقی جداگانه فشارهای چشمگیری را که ممکن است بر سیستم‌های‌ مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی –به‌عنوان نتیجه عوارض مربوط به کووید در مرحله حاد بیماری در میان بستری‌شدگان در بیمارستان- در سال‌های آینده وارد شود، مشخص کرد. این مطالعه نشان داد نیمی از بیماران بستری به‌دلیل کووید-19 حداقل به یک عارضه در طول بستری در بیمارستان دچار شدند، در حالی که یک‌چهارم بیماران وقتی از بیمارستان ترخیص شده بودند، نسبت به قبل از ابتلا به ویروس کووید-19، کمتر قادر به مراقبت از خود بودند.

پروفسور کالوم سمپل از دانشگاه لیورپول، هشدار داد که سیاست‌گذاران هنگام تصمیم‌گیری در مورد کاهش محدودیت‌های کووید فقط نباید خطر مرگ را در نظر بگیرند بلکه باید به عوارض آن هم برای جان به‌در بُردگان، توجه کنند.

دکتر آنماری دوچرتی، از دانشگاه ادینبورگ، که در این مطالعه نقش داشت، گفت: «بستری‌شدن در بیمارستان با مشکلات تنفسی به خودی خود عارضه‌ای نیست، عارضه وقتی است که علاوه بر آن، مشکلات ذات‌الریه، لخته‌شدن خون یا آسیب حاد کلیه بروز کند.»

این مطالعه که در مجله پزشکی لانست (The Lancet) منتشر شد و بیش از 70 هزار نفر در 302 بیمارستان انگلیس در آن شرکت داشتند، نشان داد که شایع‌ترین عارضه آسیب ناگهانی به کلیه‌ها بود که باعث می‌شود به‌درستی کار نکنند. این عارضه از هر چهار فرد بستری‌شده در بیمارستان به‌دلیل کووید شدید، یک نفر را درگیر کرد. به‌دنبال آن عوارض ریوی مانند ذات‌الریه یا التهاب شدید ریه‌ها بود که از هر پنج بیمار یک نفر را گرفتار کرد؛ و عوارض قلبی، مانند حمله قلبی، التهاب در اطراف قلب یا ریتم غیرطبیعی قلب، کمی بیش از یک نفر در هر هشت نفر  (12 درصد) را تحت تأثیر قرار داد.

اگرچه مردان و بالاتر از 60 سال بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته بودند، 27 درصد از افراد 19 تا 29 ساله و 37 درصد از افراد 30 تا 39 ساله که در بیمارستان بستری شده‌ بودند نیز حداقل یک عارضه را تجربه کرده‌ بودند.

پروفسور کالوم سمپل در دانشگاه لیورپول، محقق اصلی این مطالعه گفت: «این عوارض ممکن بود افراد ضعیف، آسیب‌پذیر و سالخورده را تحت تأثیر قرار دهد. بسیار ناراحت‌کننده بود وقتی درباره جوانانی صحبت می‌کردیم که قبلا سالم و تندرست بودند و حالا دچار عوارضی مانند آسیب حاد کلیه شده‌اند.»

او هشدار داد که سیاست‌گذاران هنگام تصمیم‌گیری در مورد کاهش محدودیت‌های کووید فقط نباید خطر مرگ را در نظر بگیرند بلکه باید به عوارض آن هم برای جان به‌در بُردگان، توجه کنند. به عنوان مثال، کسی با آسیب جدی کلیه، باید مدام تحت نظر باشد و ممکن است حتی به دیالیز یا پیوند کلیه هم نیاز داشته باشد. آنان همچنین ممکن است در طول زندگی در معرض خطر بالای بیماری‌های قلبی – عروقی و پوکی استخوان قرار بگیرند، زیرا کلیه‌ها دیگر فشار خون و مواد معدنی استخوان را به‌درستی تنظیم نمی‌کنند.

منبع: گاردین