هشدار زرد برای بارش باران

ملیحه محمودخواه- در کل کشور کاهش ۴۲درصدی بارش در سال آبی ثبت شده بود که درپی بارندگی‌های اخیر به 38.8درصد رسید و بارندگی‌ها التیامی بر وضع موجود بود.

با این وجود به گفته صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، ایران کشور پهناوری است و بارش‌های موقتی در یک نقطه خاص به این معنا نیست که آب می‌تواند در همه جای کشور باشد؛ با این حال بارش‌‌های سیلابی اخیر توانست میانگین بارش‌ها در کل کشور را بهبود بخشیده و جابه‌جا کند.

کاهش درصد خشکسالی با بارندگی های موسمی

او به «شهروندآنلاین» توضیح داد که این بارش‌ها اگرچه که آنقدر هم وضعیت خشکسالی را تغییر نداده است، اما با این وجود  در اثر تأثیر سامانه موسمی در سیستان‌وبلوچستان کاهش ۸۵درصدی بارش‌ها در این منطقه به ۶۳درصد رسید و کمی شرایط بهبود یافته است که این به معنای پایان خشکسالی نیست، اما نشان می‌دهد کمی شرایط بهبود پیدا کرده است.

ضیاییان با بیان اینکه امسال در ۵۰سال اخیر یکی از کم‌بارش‌ترین سال‌ها محسوب می‌شود، گفت: «در هفته آینده نیز بارش‌ها در جنوب و جنوب‌شرق اتفاق خواهد افتاد که این موضوع می‌تواند در افزایش منابع آبی موثر باشد.»

کمبود آب برخی سدها جبران شد

بارندگی‌ها تأثیر خود را گذاشته‌اند. کمبود آب برخی از سدها جبران شده و از آنجایی که این بارش‌ها بیشتر در اطراف رشته‌کوه‌های البرز بوده، کمبود موجودی‌شان به حداقل رسیده و این ماجرا کمبود برف و باران در تابستان و بهار را تا حدود کمی جبران کرده است.

به گفته ضیاییان بارندگی‌های گلستان و گیلان سدهای موجود در حوزه شمالی را پر کرده است و این بارش‌ها در چند روز آینده نیز ادامه خواهد داشت.

کمبود بارش‌ها در بلندمدت 42درصد بوده که بارندگی‌ها این عدد را به 38.8 دهم درصد رسانده است. به اعتقاد ضیاییان اگرچه این عدد زیاد قابل توجه نیست، باز هم در این دوره بی‌آبی فرجی به شمار می‌رود.

در 50 سال اخیر سال 86 با 134میلی‌متر باران به عنوان کم‌بارش‌ترین سال زراعی کشور به ثبت رسیده بود و پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد که امسال شرایط از سال 86 بدتر باشد و رکود سال کم‌بارش در کشور امسال به ثبت برسد، اما بارش‌های دو هفته گذشته میانگین بارش در کشور را به 139میلی‌متر افزایش داد که این ما را از یک رکورد جدید در حوزه بی‌آبی نجات داد.

آیا دوباره باید منتظر سیل باشیم

سیل‌های خوزستان، سیستان‌وبلوچستان و لرستان در بهار سال 98 همه را غافلگیر کرد. در زمانی که هیچ کسی فکرش را نمی‌کرد که سیل نوروز مردم را تغییر دهد، بلای جان مردم شد و خسارت‌های زیادی را نیز به بار آورد.

اما ضیاییان در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است دوباره سیل به وقوع بپیوندند با نه، می‌گوید: «وقوع سیل از چند ماه قبل، قابل پیش‌بینی نیست. بارش‌‌های سیلابی در پیش‌بینی‌های ماهانه و فصلی جایی ندارد و قابل پیش‌بینی نیست.»

به گفته ضیاییان، اگر امکان پیش‌بینی سیلاب از چندین ماه قبل وجود داشت، در هیچ نقطه‌ای از جهان سیل نمی‌آمد و می‌توانستیم قبل از وقوع جلوی آن را بگیریم. اما آنچه که نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهد این است که انتظار می‌رود برای جنوب‌شرق کشور طی دو ماه آینده بارش‌های موسمی خوبی را داشته باشیم. بر این اساس بارندگی‌های جدید در مرداد و شهریور برای سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان و حتی فارس قابل پیش‌بینی است.

او تأکید می‌کند که قطعا در نوار شمالی و جنوبی کشور بارش و باران خواهیم داشت، اما اینکه در این مناطق آیا این بارش‌ها به سیل منجر می‌شود یا نه، موضوعی نیست که بتوانیم آن را پیش‌بینی کنیم. اما با این وجود هشدار زرد برای استان‌های مازندران، گلستان، اردبیل، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، زنجان و ارتفاعات قزوین، البرز، تهران و  سمنان صادر شده است، زیرا بارندگی‌ها در این مناطق با رگبار و رعدوبرق، وزش باد شدید موقت و در مناطق مستعد خیزش گردوخاک همراه خواهد بود که می‌تواند به برخی از مشاغل آسیب وارد کند.

هشدارهایی که سازمان هواشناسی اعلام می‌کند

او توضیح می‌دهد که در حال حاضر هشدار زرد اعلام شده که به این معناست که بارش باران‌ها می‌تواند برای برخی از مشاغل ایجاد خطر کند. این به معنای احتمال وقوع سیل یا سیلاب نیست، اما به معنای این است که استان‌هایی که بارش باران در آنها رخ خواهد داد، باید مواظب باشند و احتمالات لازم را در نظر بگیرند. اما هشدار نارنجی کمی جدی‌تر است و معنا و مفهوم آن این است که باران می‌تواند برای یک استان ایجاد خطر کند و مسئولان شهری باید حواس‌شان به شرایط موجود باشد، اما هشدار قرمز، هشدار جدی‌تری است و بیانگر این است که این خسارت‌ها در حدی است که از کنترل یک استان خارج می‌شود و باید به صورت ملی به آن موضوع توجه کرد.

او تأکید می‌کند که انتظار می‌رود برای جنوب‌شرق کشور طی دو ماه آینده بارش‌های موسمی خوبی را داشته باشیم. بر این اساس بارندگی‌های جدید در مرداد و شهریور برای سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان و حتی فارس قابل پیش‌بینی است.

وضعیت پیش‌بینی وضعیت هوا در کشور

ضیاییان در مورد تجهیزات سازمان هواشناسی برای پیش‌بینی وضعیت جوی می‌گوید  در حال حاضر پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی به سه دسته تقسیم می‌شود، ابتدا پیش‌بینی‌های فصلی و ماهانه که دقت کمتری دارد و ادبیات آن هم معمولا به این شکل است که کاهش یا افزایش را نسبت به وضعیت نرمال اعلام می‌کنند. دسته دوم کمی دقیق‌تر هستند و بازه زمانی آن یک تا 10 روز است که از دقت خوبی معمولا برخوردار است و در سازمان هواشناسی به صورت روزانه صادر می‌شود.

به گفته او  دسته سوم که پیش‌بینی‌های دقیق‌تر است، پیش‌بینی بازه‌های کوتاه‌مدت کمتر از 6 ساعت پدیده‌هایی که از زمان شروع تا پایان 6 ساعت طول می‌کشد، مثل طوفان سال ۹۳ تهران که در بازه کوتاه قابل پیش‌بینی و موسوم به پیش‌بینی‌های کوتاه مدت هستند، که در حال حاضر با توجه به تجهیزات این سه نوع پیش‌بینی در کشور انجام می‌گیرد.