قحطی وگرسنگی، روی کشنده دیگر کووید19

راضیه زرگری- مدتها قبل از شیوع همه گیری کووید19 در روستایشان در جنوب شرقی افغانستان ، حلیمه بی‌بی از هراس گرسنگی آگاه بود. وقتی برای سیر کردن چهار فرزندش تلاش می‌کرد کوه اضطراب بی امان همه وجودش را فرامی‌گرفت. شوهرش قبل از این شرایط روزانه حدود 5 دلار درآمد داشت . محصولات خود را با چرخ دستی از بازار محلی به خانه های اطراف می برد؛ بیشتر روزها یک نان ، سیب زمینی و کمی لوبیا برای وعده عصرانه به خانه می‌آورد.

صدای گرسنگی فرزندانمان را می شنویم ، اما هیچ کاری از دستمان بر نمی آید

اما وقتی ویروس کرونا سرو کله اش پیدا شد و جان همسایگانش را گرفت و بازار را تعطیل کرد ، درآمد شوهرش به حدود 1 دلار در روز سقوط کرد. غروب ها ، فقط نان به خانه می آورد. بعضی شب ها هم دست خالی. حلیمه بی بی در بیمارستانی در مرکز کابل، جایی که دختر 6 ساله اش برای سوء تغزیه شدید تحت معالجه است ، می گوید: “ما صدای گرسنگی فرزندانمان را می شنویم ، اما هیچ کاری از دستمان بر نمی آید .این فقط وضعیت ما نیست ، حقیقت زندگی اکثر خانواده هایی است که در اطراف ما زندگی می‌کنند.

وارونگی ثروت و گرسنگی رو به افزایش

تهدید گرسنگی حقیقتی است که برای صدها میلیون نفر در سراسر کره زمین وجود دارد. از آنجایی که اقتصاد جهانی مجازات کننده‌ترین وارونگی ثروت پس از رکود بزرگ را به خود جلب می کند ، گرسنگی رو‌به افزایش است. بر اساس برنامه جهانی غذا در سازمان ملل متحد ، انتظار می رود امسال شمار کسانی که با سطوح بالقوه تهدید کننده زندگی یا به اصطلاح ناامنی غذایی در کشورهای در حال توسعه روبرو هستند ، تقریباً دو برابر شده و به 265 میلیون نفر برسد.

جهانی در مواجهه با 7 میلیون کودک گرسنه

در سراسر جهان ، تعداد کودکان زیر 5 سال که به اصطلاح در پس‌رفت گیر افتاده‌اند ،یعنی وزن آنها بسیار کمتر از حد طبیعی بوده و همراه با مشکلات رشد در طولانی مدت با خطر مرگ و میر مواجه هستند ، بیشتر خواهد شد؛ به طوری که  مقاله اخیر منتشر شده در مجله پزشکی The Lancet پیش‌بینی کرده‌است، این میزان تا هفت میلیون نفر در سال جاری میلادی یا 14 درصد افزایش می‌یابد.

در این میان بیشترین تعداد جوامع آسیب پذیر در آسیای جنوبی و آفریقا متمرکز شده اند؛به ویژه در کشورهایی که مشکلات زمینه‌ای هم داشته‌اند. از درگیری نظامی و فقر شدید گرفته تا گرفتاری های مربوط به تغییرات آب و هوا مانند خشکسالی ، جاری شدن سیل و فرسایش خاک.

بر اساس برنامه جهانی غذا در سازمان ملل متحد ، انتظار می رود امسال شمار کسانی که با سطوح بالقوه تهدید کننده زندگی یا به اصطلاح ناامنی غذایی در کشورهای در حال توسعه روبرو هستند ، تقریباً دو برابر شده و به 265 میلیون نفر برسد

فاجعه‌ای که در حال گسترش است،کم از قحطی ندارد؛ ترکیبی از جنگ و فاجعه زیست محیطی. غذا در اکثر کشورهای جهان به طور گسترده در دسترس است،اگرچه قیمت ها در بسیاری از کشورها افزایش قابل توجهی داشته چراکه ترس از ویروس ارتباطات حمل و نقل را مختل و با کاهش ارزش پول رایج ، هزینه های اقلام وارداتی افزایش چشمگیری داشته‌است.

بحران تامین نیازهای اساسی تغذیه ای

در حالی که انتظار می رود اقتصاد جهانی در سال جاری نزدیک به 5 درصد منقبض شود ،خانوارها باید به شدت از هزینه‌های خود بکاهند. در میان کسانی که در فقر شدید به شرایط شیوع همه‌گیری افتاده اند ، صدها میلیون نفر دچار بحران شدید در مورد چگونگی تأمین نیازهای اساسی تغذیه‌ای خود هستند.

همه گیری کووید19 نابرابری‌های اساسی اقتصادی را تقویت کرده‌است ، و در این بین هیچ‌یک از نابرابری‌ها بیشتر از ناامنی غذایی تاثیر‌نگرفته است.

با چشمان خودم می‌دیدم که دخترم در حال پژمردن است

هنگامی که زینب، دختر 6 ساله حلیمه بی‌بی ، به وضعیت سوءتغذیه شدید رسید، وجود مادر را ترس و وحشت فرا‌گرفت. با تحلیل بدن ، پوست دختربچه رنگ پریده تر و هر روز بی‌حال‌تر می‌شد: ” با چشمان خودم می دیدم که دخترم در حال پژمردن است.”پزشکان محلی داروهای سنتی و دعا برایش تجویز کرده‌ و به زینب اصرار می‌کردند که غذا بخورد.ولی او دیگر اشتهایی به غذا نداشت و خانواده هم غذای کمی داشتند.

افزایش قیمتها، توقف واردات و بیکاری پدر

قیمت کالاهای اصلی مانند آرد ، برنج ، روغن پخت و پز و شکر همه رو به افزایش بود. بسیاری از این محصولات از پاکستان ، ایران و قزاقستان با کامیون حمل می شدند. تا زمانی که بازار بسته بود ، شوهر حلیمه‌ هم بیکار بود.

اواسط جولای ،شرایط زینب وخیم‌تر شد و نیاز به توجه جدی پزشکی داشت. شوهرش برای تأمین هزینه های پزشکی از اقوام وام گرفت و آنها سوار مینی بوس شدند.دختربچه در یک مرکز درمانی در شهر خوست بستری شد و پزشکان یک رژیم غذایی با شیر غنی‌شده برایش تجویز کردند. اما پس از سه هفته   زینب همچنان در حال کاهش وزن بود. باید او را به کابل می بردند.

راه خانه کدام طرف است

شوهر حلیمه به خیابان رفت و به مردم التماس کرد تا کسی او و خانواده اش را بدون هزینه به پایتخت برساند. آنها سوار بر یک واگن استیشن در میان گرمای شدید آگوست به شهری شلوغ رسیدند ؛ شهری که هرگز نیامده بودند و کسی را در آن نمی‌شناختند. با التماس از غریبه ها برای رسیدن به بیمارستان کودکان راهنمایی خواستند. زینب نهایتا در بیمارستانی تحت پوشش یونیسف پذیرفته شد و به وسیله لوله ای که از بینی به بردنش راه داشت، به طور منظم تغذیه می کرد. زینب 6 ساله فقط 8.5 کیلوگرم وزن داشت؛ دو هفته بعد ، او همچنان در حال کاهش وزن بود و سیستم بدن برای نگه داشتن غذا تلاش می کرد.

حلیمه بی‌بی در كنار زینب نشسته و تلاش می‌کند بیدار بماند؛ در حالی که به پول های باقی مانده‌شان فکر می‌کند و از خود می‌پرسد “راه خانه کدام طرف است”.