نامی از این مواد مخدر شنیده‌اید؟
مروری به تأثیر و آسیب‌های انواع مخدراتی که در دهه‌های اخیر تولید شده‌اند
«نفس شیطان» همان ماده مخدری بود که در سریال «قورباغه» به آن اشاره شده بود؛ ماده‌ای که در صورت تماس با پوست بدن باعث می‌شود فرد با اطاعت از شخصی دیگر، دست به هر عملی بزند و پس از آن اتفاق مربوطه را به یاد نیاورد. «نفس شیطان» یکی از خطرناک‌ترین مواد مخدرها در جهان است که در دهه‌های اخیر تولید شده. از جمله مواد متأخر صنعتی در مخدرات می‌توان به جادوی روسی، زامبی گوشت‌خور، گرد میمون، نمک حمام، قارچ سحرآمیز، کاغذ، نفس شیطان و… اشاره کرد.
ترجمه صبا خوشه‌گیر: اعتیاد به مواد مخدر مسأله‌ای است که می‌تواند تنها با کنجکاوی یا استفاده جهت کسب تجربه و یا حتی به عنوان تفریح در مکان‌های اجتماعی و در بین دوستان آغاز شود و به عادتی دائم و مسأله‌ای کشنده ختم شود. به‌خصوص با استفاده از داروهایی با پایه تریاک (اوپیوم) جهت تسکین درد؛ چه توصیه از طرف پزشکی حاذق باشد یا توصیه دوستانی که نسخه‌ای از پزشک دارند و به شما پیشنهاد می‌دهند. همین‌جا می‌تواند آغازگر ماجرایی خطرناک باشد. ماجرایی که هر از چندگاه کم و کیف آن ممکن است تغییر کند اما مخدر در واقع مخدر است. به‌ویژه در دهه‌های اخیر تغییرات، نشان‌دهنده سوءاستفاده از ترکیب غیرقانونی چند دارو و استعمال آن بوده است. در ادامه به چند نوع ماده مخدر پرداخته خواهد شد که شاید کمتر اسم‌شان را شنیده باشید. این مواد مخدر به‌شدت اعتیادآور هستند و برای سلامتی تهدید بزرگی محسوب می‌شوند.
- کروکودیل
این ماده مخدر محصولی آشپزخانه‌ای- آزمایشگاهی از دزومرفین است که دوز مصرفی مجاز در داروسازی نیست و اوپیوم مشتق‌شده از کودئین است. ماده پایه این نوع ماده مخدر، کودئین است. کودئینی که در مقایسه با مورفین مسکن خفیف‌تری است با چند نوع ماده دیگر ترکیب می‌شود تا ماده مخدری به نام کروکودیل بسازد. توزیع‌کنندگانی که این نوع ماده مخدر را در آشپزخانه‌ها می‌سازند، محصول نهایی را با ناخالصی به دست مصرف‌کنندگان می‌رسانند. به همین جهت آسیب‌زایی به مراتب بیشتری خواهد داشت. کروکودیل ابتدا در روسیه پخش و مصرف می‌شد و پس از آن به طور شایع در سراسر کلمبیا، آمریکا، اروپا، انگلیس و دیگر نقاط در دسترس قرار گرفت. این ماده جایگزین ارزان‌تری برای هروئین به‌شمار می‌رود که با نام «زامبی گوشت‌خوار» برند شد. درست همانند هروئین و دیگر اوپیوم‌ها خاصیت آرامبخشی و دردزدایی دارد و به‌شدت اعتیادآور است. نام دیگر آن جادوی روسی است. در پی داشتن محبوبیت بالا در روسیه این ماده مخدر با نام‌های مستعار و کوتاه دست‌به‌دست می‌شود. این ماده مخدر مغز را تخریب می‌کند. البته تمامی مواد مخدرها مغز را تخریب می‌کنند اما این ماده با توجه به قدرت و تأثیرش آسیب‌زاتر از هروئین و مورفین است و همین‌طور آسیبی که وارد می‌کند به مراتب بیشتر و خطرناک‌تر است. نشئه‌کنندگی آن بالاست و از هروئین بسیار قوی‌تر است. با این حال هروئین فرد را 6 الی 8 ساعت نشئه نگه می‌دارد و این ماده مخدر چیزی حدود یک ساعت‌ونیم. همین مسأله موجب بالا بردن درصد اعتیاد می‌شود و به خاطر همین ویژگی مصرف می‌شود. آنچه درباره آن عنوان شده این است که بازگشت و ترک آن بسیار دشوار است. چون عفونت‌های پوستی و خونی شدیدی ایجاد می‌کند و این عفونت عموما فرد را طی یک الی دو سال از بین می‌برد. کروکودیل کمتر کسی را زنده رها می‌کند. همچنین عوارض پوستی این بیماری قابل درمان نیست. به‌خاطر نابودی شریان‌ها هم امکان رساندن داروی درمان‌کننده به دیگر بافت‌ها وجود ندارد. از این جهت امکان بهبودی فرد بسیار پایین می‌آید.
- گرد میمون یا نمک حمام
گرد میمون نام مستعاری از ماده مخدرMPDV است که به عنوان کاتینون‌های مصنوعی یا نمک حمام شناخته می‌شود. این ماده مخدر در نوع خالص خود نوعی کریستال سفیدرنگ است اما در نوع ناخالص آن به رنگ قهوه‌ای کمرنگ یافت می‌شود. عموما هم به شکل پودر- کپسول‌های فشرده – یا قرص فروخته می‌شود. همچنین به‌صورت‌های تزریق، بلع یا تنفس با لوله استعمال می‌شود. این مخدر، به خانواده دراگ‌هایی که با نام کاتینون شناخته می‌شوند تعلق دارد. ضمن اینکه حاوی مواد شیمیایی مصنوعی است که شبیه به آمفتامین هستند. این ماده مخدر از بوته گیاهی به نام خات گرفته می‌شود که در شبه جزیره عربستان و شرق آفریقا می‌روید. فرد پس از یک بار مصرف تا چندین روز حرکات روان‌پریش از خود نشان داده و آرام و قرار ندارد. مواردی همچون قتل و تجاوز از افرادی که این ماده را مصرف کرده‌اند نیز گزارش شده است. مصرف این ماده مخدر باعث بالا رفتن فشار خون و ضربان قلب می‌شود و می‌تواند مرگ در اثر ایست قلبی یا از کار افتادن اندامی از بدن و یا خودکشی فرد را در پی داشته باشد.
- فلاکا
فلاکا ماده مخدری خاص است که با جنایات فجیعی همراه شده است. برای مثال پخش شدن ویدیویی که در آن نشان می‌داد فردی در اثر استفاده از این ماده سعی در کندن و خوردن صورت شخص دیگری داشته. واقعا چه ماده شیمیایی‌ای می‌تواند انسان را به حیوانی درنده‌خو تبدیل کند و حجمی از خشونت را در او ایجاد کند؟ تا جایی که حتی سعی در کندن و خوردن صورت فرد دیگری داشته باشد! فلاکا عمدتا در چین تولید شده و هر دوز آن تنها 5 دلار قیمت داشت. این ماده مخدر در سال 2014 کشف و استفاده از آن ممنوع و سعی در امحای آن شد. این ماده مخدر در بسته‌های پلاستیکی عرضه شده و بوی بسیار بدی دارد. این ماده بسیار خطرناک به روش دود کردن، بالا کشیدن، خوردن و تزریق استفاده می‌شد. اثرات جانبی مصرف این ماده همچون کوکایین بوده اما تأثیر آن 10 برابر است و عکس‌العمل‌های تهاجمی و وحشتناکی را نظیر یک حیوان درنده و وحشی در فرد ایجاد می‌کند. مصرف این ماده فرد را پارانوئیدی و بسیار هوشیار می‌کند و احتمال حمله کردن و خشم و خشونت باورنکردنی و بیش از حد بالا را در او ایجاد می‌کند. همچنین در فرد توهم‌هایی به‌شدت بالا همراه با قدرتی خارق‌العاده ایجاد می‌کند که او را به خشونت وامی‌دارد. فلاکا دمای بدن را به‌شدت بالا برده و فشار خون را افزایش می‌دهد؛ به نحوی که ممکن است فرد حمله قلبی داشته باشد و با مرگ روبه‌رو شود.
- قارچ سحرآمیز یا قارچ سیلوسایبین:
قارچ سحرآمیز (مجیک ماشروم)، قارچ‌های وحشی یا پرورشی هستند حاوی روان‌گردان و توهم‌زای طبیعی. سیلوسایبین دارای پتانسیل بالایی برای سوءمصرف و وابستگی است. اولین بار در سال 1958 توسط دکتر آلبرت هافمن که LSD را کشف کرد، شناخته شد. این ماده اغلب به صورت خشک‌شده و همراه با نوشیدنی و غذا استفاده می‌شود. البته برخی به صورت تازه چیده شده استفاده می‌کنند. این قارچ، دارویی توهم‌زاست که می‌تواند صداها، تصاویر و احساساتی را به شما القا کند که در واقع وجود ندارند. البته قرن‌هاست که از قارچ‌های توهم‌زا در بعضی مراسم‌های بومی استفاده می‌شود. بسیاری بر این باورند که استفاده از این نوع قارچ‌ها و مواد توهم‌زا همچون علف‌ها و گیاهانی که آنها را جادویی می‌خوانند، باعث می‌شود افراد به حالتی از نوعی خلسه برسند. سیلوسایبین موجود در قارچ به پسیلوسین در بدن تبدیل می‌شود و اعتقاد بر این است که بر میزان سروتونین مغز تأثیر می‌گذارد و منجر به تصورات تغییریافته و غیرمعمول می‌شود. اثرات آن بعد از 20 الی 40 دقیقه شروع و تا 6 ساعت در بدن می‌ماند. همه انواع مواد روان‌گردان، خطر ایجاد مشکلات روحی و روانی و جسمی را برای فرد مصرف‌کننده به همراه می‌آورند. در بدترین حالت این ماده منجر به تشنج در فرد خواهد شد. عوارض مصرف این ماده، گشادی مردمک چشم، خواب‌آلودگی، سردرد، افزایش ضربان قلب، فشار خون و دما، عدم حفظ تعادل، ضعف عضلانی، حالت تهوع و خمیازه است. همچنین احساس تحریف‌شده از زمان و مکان و واقعیت، سرخوشی، توهم بصری یا شنیداری، داشتن تجربیات درون‌گرایانه، واکنش‌های پانیک (وحشت)، پارانویا، روان‌پریشی و عصبی بودن، از جمله تأثیرات روانی آن است. برخی بر این باورند که مصرف قارچ‌های سحرآمیز یا جادویی به دلیل ایجاد سرخوشی خفیف‌تر نسبت به سایر مواد توهم‌زا، کم‌خطرتر هستند که این باور نادرست است. همچنین عوارض و علائم غیرقابل پیش‌بینی‌ای در مقابل با مصرف این مواد گزارش شده؛ حتی در مواردی توهم آن را از LSD بالاتر و ترسناک‌تر بازگو کرده‌اند. کسی که به این ماده وابستگی پیدا می‌کند ممکن است تمایل داشته باشد آن را با مواد دیگری ترکیب کند که در این صورت باعث اعتیاد بیشتر به این ماده و در نتیجه باعث می‌شود فرد برای ترک آن نیاز به مراجعه به مراکز ترک اعتیاد داشته باشد. فرد پس از مدتی به علت داشتن توهم و تجربه دنیای دیگر رابطه خود را با دنیای واقعی از دست می‌دهد و به وضع روحی خود حین استفاده از این مواد عادت می‌کند. کسانی که از این ماده استفاده می‌کنند ممکن است دچار سردرگمی و دشواری در تعیین واقعیت شوند.
- اسکوئک
اسکوئک احتمالا کشنده‌ترین مخدر در صدر جدیدترین مواد مخدرهای موجود است که در آمریکا طرفداران بسیاری پیدا کرده. این ماده از ترکیب مخمر مدفوع سنجاب و نوعی ماده شوینده به‌دست می‌آید. این ماده در مناطق جنگلی به‌خصوص در شمال مینه‌سوتا بسیار محبوب است. این ترکیب با اسید باتری مخلوط و سپس خشک شده و استعمال می‌شود. لازم به گفتن نیست که تا چه اندازه برای سلامتی تهدیدکننده و مخرب است و بعد از مصرف آن، چه اتفاقی برای بدن می‌افتد.
- سلوی
هرچند سلوی یا مریم‌گلی از خانواده نعنا، رزماری و آویشن است اما نباید آن را با این گیاهان یکسان بدانید زیرا سلوی به‌شدت توهم‌زاست. سلوی یک داروی گیاهی به‌شدت روان‌گردان است که برگ‌های آن به صورت خام جویده می‌شود اما معمول‌ترین روش مصرف آن دود کردن برگ‌های خشک به صورت سیگاری است. با کمال ناباوری سازمان «اف‌دی‌ای» هنوز مصرف این ماده را رد نکرده و تنها در لیست گیاهان نگران‌کننده قرار دارد. درست است که تأثیر این ماده مخدر تنها 5 الی 10 دقیقه باقی می‌ماند اما در ادامه نیز تأثیر آن را می‌توان حس کرد. موضوع البته تنها توهم‌زایی عوارض این ماده نیست بلکه فرد حس سبکی به همراه احساس سفر در مکان و زمان را نیز خواهد داشت. همچنین حس درد و چرخیدن سر و گیجی تهوع و عدم‌تعادل از حس‌هایی خواهد بود که فرد تجربه می‌کند. مصرف این ماده نشئگی و سرخوشی چندانی ندارد و بیشتر حس ترس را به فرد القا می‌کند که معمولا با اولین استفاده فرد، دیگر سراغ آن نمی‌رود.
- پاستیل و آدامس
کارشناسان بر این عقیده هستند که مواد مخدر جدیدی در قالب پودر به عنوان خوشبوکننده دهان یا پاستیل و آدامس و عموما با طعم نعنایی در بسته‌های آلومینیومی و با تصاویر جذاب و رنگی به بازار عرضه می‌شود. کارشناسان فعال در حوزه اعتیاد معتقدند این آدامس‌ها پس از مصرف باعث سرخوشی، بی‌خیالی و توهم شده و حتی می‌تواند منجر به مرگ مصرف‌کننده شود. یک درمانگر اعتیاد در این زمینه گفته است آدامس‌های حاوی مواد مخدر از نظر شیمیایی سردسته مواد محرک فعلی آمفتامین‌ها هستند که تحت عناوین مختلف از جمله قرص شادی و داروی عشق ارایه می‌شوند. این آدامس‌ها اثر سوئی بر سیستم اعصاب از طریق بروز اشکال در سیستم سروتونین و دوپامین مغز به صورت موقت و دائم دارند که بسیار خطرناک هستند. روانپزشکی نیز در این زمینه گفته است بسیاری از جوانان عوارض مصرف این آدامس‌های مخدر را نمی‌دانند. گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب و فشار خون، بی‌قراری و اضطراب، لرزش، افزایش دمای بدن، از دست رفتن آب بدن، افزایش استعداد به بیماری‌های قلبی و مغزی، اختلال حافظه، افسردگی و مسمومیت، از عوارض مصرف این نوع آدامس است. این نوع آدامس‌ها درواقع یک نوع تنباکوی جویدنی است که با مواد دیگری از جمله آهک، پان و … ترکیب و مصرف آنها موجب بروز ضایعات شدید دهان و دندان و لثه می‌شود. افرادی که قصد مصرف هر نوع ماده خوراکی اعم از آدامس، پاستیل، شکلات و… را دارند حتما باید دقت کنند که دارای پروانه وزارت بهداشت باشد. ضمن اینکه باید از مصرف هرگونه خوراکی با ظاهر مشکوک خودداری کرد.
- کاغذ
این ماده شبیه به کاغذی در ابعاد دو در یک سانتی‌متر است که فرد با قرار دادن آن روی پوستش یا جایی که نبض دارد، آن را جذب بدنش می‌کند. این ماده نیز مانند بسیاری از مواد مخدرهای دیگر فرد را دچار سرخوشی کاذب و گیجی می‌کند. این مواد مخدرها می‌توانند دروازه ورود فرد به دنیای مواد مخدر قوی‌تر و مخرب‌تر باشند و حتی بعضی از این موادها آنقدر مخرب هستند که تنها طی چند ماه می‌توانند جان فرد را بگیرند.
- اژدهای پرنده
«اژدهای پرنده» با نام کامل «برومو دراگون فلای»؛ این ماده مخدر به عنوان ماده توهم‌زایی شگفت‌انگیز به حساب می‌آید و اثرات آن به مدت طولانی باقی خواهد ماند. این ماده مخدر می‌تواند فرد را به مدت 3 روز کامل در توهم فرو ببرد. برومو دراگون فلای بسیار قوی است و برای اثرگذاری به مدت زمان نیاز دارد. نشئگی این ماده مخدر در افراد متفاوت است. برای مثال برخی از افراد با مصرف، صداهای مختلفی می‌شنوند یا رنگ‌هایی می‌بینند و احساساتی را تجربه می‌کنند که بسیار واضح است اما واقعی نیست. برخی نیز بعد از استعمال این ماده دچار حالت تهوع و وضع ناخوشایندی می‌شوند.
- نفس شیطان
«نفس شیطان» همان ماده ویرانگری است که در سریال «قورباغه» معرفی شد. مخدری که پس از برخورد با پوست افراد چنان آنها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد که فرد از هر دستوری اطاعت می‌کند و خیلی سریع آنچه را که در دوران تأثیرپذیری انجام داده، فراموش می‌کند. این ماده را می‌توان به عنوان ترسناک‌ترین ماده مخدر در جهان شناخت. گیاه borrachero بسیار زیباست و کمی شبیه گل‌های شیپوری است و با دیدن آن اصلا فکر نمی‌کنید که یک ماده مخدر خطرناک به نام نفس شیطان از این گیاه زیبا تولید می‌شود. نام این گیاه به زبان محلی به نام درخت مست موسوم است و مردم بومی این نام را برای این درخت انتخاب کرده‌اند. این درخت موارد مصرف دارویی دارد؛ مانند ساخت دارو برای قرص ضدتهوع برای سفر، رفع دریازدگی، خشک کردن بزاق قبل از انجام عمل جراحی و آرام کردن اسپاسم عضلات، اما وقتی در دوزهای بالا از آن استفاده شود، تبدیل به ماده مخدری به نام نفس شیطان می‌شود که می‌تواند حافظه را نابود کند. مصرف این ماده شکل‌گیری خاطرات در ذهن را مسدود می‌کند و به همین دلیل زمانی که اثر این ماده در بدن از بین می‌رود، فرد هیچ خاطره‌ای از زمان تحت‌تأثیری این ماده نخواهد داشت. بسیاری از جرم و جنایات شکل گرفته در کلمبیا گزارش شده که فرد تحت‌تأثیر این ماده بوده است. کافی است گرد این ماده بسیار خطرناک را در صورت بپاشند یا به طریقی آن را به شخص بخورانند؛ سپس فرد ظرف مدت 24 ساعت به هر جرم و جنایتی دست می‌زند. بعد از آن او هیچ خاطره‌ای از اتفاقات رخ داده نخواهد داشت. نکته ترسناک‌تر آن است که این ماده عمدتا در کلمبیا روی توریست‌ها و شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به‌راحتی مورد سرقت قرار گیرند و به دام انداخته شوند و به قتل برسند. این ماده در کمال ناباوری در سطح معابر در کلمبیا وجود دارد. در بارهای کلمبیا این ماده در نوشیدنی افراد ریخته می‌شود و از آنها خواسته می‌شود تا پول و طلا را در اختیار سارقان قرار دهند. بعضی از زنان قربانی گفته‌اند که نمی‌دانند آیا مورد تعرض هم قرار گرفته‌اند یا نه.