الفبای نجات با زبان اشاره
گزارشی از یک‌سالگی خانه هلال آوای بی‌صدا در اهواز
درست یک سال از راه‌اندازی خانه هلال ناشنوایان اهواز می‌گذرد؛ خانه هلالی که با همراهی انجمن ناشنوایان این شهر راه‌اندازی شد تا این گروه از جامعه را با آموزش‌های عمومی کمک‌های اولیه و … آشنا کند. این اولین خانه هلال مخصوص ناشنوایان در کشور است که راه‌اندازی شده. به گفته مدیرعامل انجمن ناشنوایان اهواز تنها یک مشکل کوچک باعث دور شدن ناشنوایان از انواع آموزش‌های عمومی شده است؛ عدم امکان ارتباط از طریق گفتار و شنیدار معمول. کانون ناشنوایان و خانه هلال این خلأ را با کمک گرفتن از یک راهنما و مترجم مسلط به زبان اشاره پر کرده است. فعالیت‌های خانه هلال این روزها تنها به آموزش کمک‌های اولیه و برگزاری دوره‌های آموزشی خلاصه نمی‌شود؛ مهارت‌آموزی و کمک به اشتغال اعضای خانه هلال و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف توانمندی‌های اعضا و … از دیگر رخدادهایی است که در این مرکز رقم خورده.
مشتاقانی که دور را هموار می‌کنند
صدونودوهفت نفر از ناشنوایان استان خوزستان این روزها به عضویت خانه هلال ناشنوایان «آوای بی‌صدا» درآمده‌اند. 190 نفر از این اعضا ساکن شهر اهواز هستند و 6 نفر از شهرهای ایذه و آبادان و ماهشهر و دزفول خود را به خانه هلال اهواز می‌رسانند.
در دوره‌های آموزش کمک‌های اولیه و آشنایی با مخاطرات شرکت می‌کنند که به صورت مجازی برگزار می‌شود یا در اردوهای آموزشی فضای باز حضور دارند. آموزش‌ها از طریق مترجم و رابط انجمن ناشنوایان به اعضای خانه هلال ارایه می‌شود.
«الهه بدخشان» هم مترجم و رابط انجمن ناشوایان اهواز است و هم سرپرست خانه هلال آوای بی‌صدا. او درباره فعالیت‌های یکساله خانه هلال و اتفاق‌هایی که در این مرکز رخ داده، می‌گوید: «فعالیت‌های خانه هلال با همراهی و همکاری انجمن ناشنوایان اهواز آغاز شد.
دوره‌های آموزشی اولین فعالیت‌هایی بود که ما انجام دادیم. اما به همین‌جا بسنده نکردیم. علاوه بر اینکه خانه هلال شعبه کوچکی از فعالیت‌های مختلف هلال‌احمر بود، در حوزه مهمی که دغدغه ناشنوایان بود، فعالیت خود را انجام دادیم. کمک به اشتغال ناشنوایان به‌خصوص در شرایط اقتصادی کنونی، مهم‌ترین دغدغه‌ای بود که اعضای خانه هلال دنبال می‌کردند.
در این زمینه نهادهای مختلفی از جمله هلال‌احمر، بهزیستی و مراکز صنعتی مختلف با ما همکاری داشتند.»
دغدغه اشتغال
نُه‌هزار نفر از جمعیت استان خوزستان را ناشنوایان تشکیل داده است. 6هزار نفر از این افراد در شهر اهواز سکونت دارند. ناآشنا بودن ناشنوایان استان با این خانه هلال را یکی از چالش‌های پیش‌روی کانون و خانه هلال می‌داند.
علاوه بر آن اداره‌ها و نهادهای مختلف فعال در استان را چندان آشنا با معضلات و نیازهای این گروه از جامعه نمی‌داند. او می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که ما با آن روبه‌رو هستیم این است که نهادهای مختلف آشنایی چندانی با ناشنوایان و معضلات آنها ندارند.
اتفاق مهمی که در خانه هلال آوای بی‌صدا رخ داده این است که اعضای داوطلب خانه هلال به ما اعتماد زیادی دارند. برای همین مشکلات خود را با ما در میان می‌گذارند. ما در خانه هلال سراغ نهادها و اداره‌ها و مراکز صنعتی مختلف می‌رویم و از آنها می‌خواهیم که برای جذب نیروی کار از متقاضیان ناشنوا هم استفاده کنند.
محروم شدن اقشار خاص مثل معلولان و نابینایان و ناشنوایان از آموزش‌های عمومی، باعث آسیب‌پذیرترشدن این افراد در حوادث مختلف می‌شود
از طرفی خود اعضا به سراغ ما می‌آیند و مهارت‌های خود را با ما در میان می‌گذارند.» خبر خوبی که در یک سالگی تاسیس خانه هلال دارد آغاز اشتغال به کار 20 نفر از اعضای ناشنوای خانه هلال در یکی از شهرک‌های صنعتی اهواز است.
او می‌گوید :«85 درصد ناشنوایان علی‌رغم داشتن مهارت‌های مختلف، بیکار هستند و شغلی ندارند. مثل هر گروه دیگری که در سال‌های جوانی به کار و کسب درآمد نیاز دارند، ناشنوایان هم برای ورود به بازار کار اشتیاق دارند.»
دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای پاییز امسال در خانه هلال ناشنوایان آغاز می‌شود. تعمیر و نصب کولر، آموزش خیاطی، صنایع دستی، سوزن‌دوزی، قالی‌بافی و جاجیم‌بافی و … بخشی از عنوان این آموزش‌هاست.
محروم از آموزش همگانی
کرونا فعالیت‌های خانه هلال نانشوایان را تحت تاثیر خود قرار داده؛ ناشنوایان اغلب برای برقرار کردن ارتباط با دیگران علاوه بر حرکات اشاره، به لب‌خوانی هم نیاز دارند. در حالی که استفاده از ماسک این امکان را از آنها گرفته است.
«علی مژگانی» مسئول آموزش هلال‌احمر استان یزد دو سال پیش کانون ناشنوایان هلال‌احمر یزد را راه‌اندازی کرد. آموزش ناشنوایان یکی از مهم‌ترین اهداف تشکیل این گروه بود. او می‌گوید: «کانون ناشنوایان هلال‌احمر یزد قبل از کرونا تشکیل شد.
اعضای این کانون استقبال خیلی خوبی از کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی داشتند. با این حال با شیوع کرونا برگزاری این کلاس‌ها با مشکل روبه‌رو شد. گرچه بعد از کرونا دوره‌های آموزشی محدودی برگزار شد، اما نتوانستیم آن‌طور که باید و شاید این کلاس‌ها را برگزار کنیم.»
حدود 40 نفر از اعضای این کانون آموزش‌های لازم برای کمک‌های اولیه و دوره‌های عمومی هلال‌احمر را از سر گذرانده‌اند. با از سر گرفته شدن فعالیت‌های روتین این کانون، اعضای علاقه‌مند می‌توانند در دوره‌های مربی‌گری هم شرکت کرده و آموزش دوره‌های مختلف به دیگر ناشنوایان را در دست بگیرند.
محروم شدن اقشار خاص مثل معلولان و نابینایان و ناشنوایان از آموزش‌های عمومی، باعث آسیب‌پذیرترشدن این افراد در حوادث مختلف می‌شود. در حالی که برنامه‌ریزی ساده‌ای برای این اقشار می‌تواند آنها را به چرخه آموزش‌های همگانی برگرداند.
نمونه این اهمیت را بدخشان مثال می‌زند؛ در حوادثی مثل زلزله یا تصادف و … هر فردی که آموزش و آشنایی با اقدامات اولیه داشته باشد، می‌تواند اقدامات نجات‌بخشی برای خود و دیگران انجام دهد.
او می‌گوید: «در طول یک سال گذشته برای اعضای خانه هلال یا خانواده و نزدیکان آنها حوادث مختلفی رخ داده است که حضور به‌موقع فرد آموزش‌دیده از صدمه و خسارت زیاد جلوگیری کرده است. مثلا خواهر یکی از اعضای خانه هلال دچار سوختگی شده بود، اما اقدامات به‌موقع پیش‌بیمارستانی فرد آموزش‌دیده او را از عمیق‌ترشدن سوختگی نجات داده بود.»
از کلنگ‌زنی پروژه آبرسانی تا افتتاح خانه هلال