تهران بیشترین امدادرسانی در حوادث کوهستان را داشت
رشد 6 درصدی مأموریت های امدادونجات کوهستان کشور در 6 ماهه امسال
فاطمه عسگری نیا- ارتفاعات کوهستانی همواره یکی از جاذبه‌های گردشگری برای مردم بوده و هست و این جاذبه‌ها در کشور ایران هم کم نیستند. ارتفاعاتی که همواره در شمال، جنوب، شرق و غرب ایران در ایام مختلف سال به‌خصوص تعطیلات علاقمندان زیادی را به سمت‌وسوی خود جذب می‌کنند.
با شیوع کرونا و اجرای طرح‌های محدودیت سفرهای بین شهری، اقبال مردم به سمت‌وسوی این جاذبه‌ها هم بیشتر شد. افزایش علاقه‌مندی به ارتفاعات کشور، خالی از حادثه هم نبود و این مسأله باعث شد تا عملیات های امدادونجات جمعیت هلال‌احمر کشور هر روز بیشتر و بیشتر شود.
به‌طوریکه طبق اعلام دبیرکل جمعیت هلال‌احمر ایران در 5 ماهه نخست امسال ما شاهد افزایش 6 درصدی این عملیاتها بودیم. استان تهران هم به‌واسطه دربرگیری ارتفاعات کوهستانی سهم بسزایی از این حوادث و در نتیجه عملیات های امدادونجات کوهستان را به‌خود اختصاص داده است .
به طوریکه انجام 197 عملیات امدادونجات کوهستان توسط فعالین این عرصه باعث شد تا تهران رتبه نخست عملیات امدادی این بخش را از آن خود کند.
از وقتی سایه شوم کرونا بر سر شهرهای کشور افتاده است کافیست یک تعطیلی در تقویم پیدا شود آن وقت است که کاروان کوه‌روها، از هر نقطه شهر تهران خود را به ارتفاعات این شهر می‌رسانند.
«امیرحسین خسروی» فرمانده عملیات پایگاه‌های امدادونجات کوهستان شمیرانات، کسی است که هر روز همراه با تیم‌های امدادونجات کوهستان در مناطق کوهستانی شمیرانات تهران، در حالت آماده‌باش برای امدادرسانی به حادثه‌دیدگان کوهستان است و معتقد است بزرگ‌ترین حادثه کوهستان که امدادونجات کوهستان تهران در تاریخ عمر خود آن را تجربه کرده است حادثه 5 دی سال گذشته بوده است: «این حادثه زمانی اتفاق افتاد که علی‌رغم اعلام هشدارهای لازم از سوی سازمان هواشناسی و فدراسیون کوهنوردی تهران خیلی از کوهنوردان و کوه‌روهای عادی آن را جدی نگرفتند تا تلخ‌ترین حادثه کوهستانی تهران در تاریخ رقم بخورد.»
دربند پرترددترین مسیر کوهستانی تهران
به گفته او به‌دلیل نزدیکی با ارتفاعات کوهستانی و همچنین جمعیت بسیار، تهران همواره شاهد تردد بالا در ارتفاعات و حوادث تلخی است که در این مناطق رقم می‌خورد: «ارتفاعات تهران از دو دهه قبل همواره مورد توجه مردم این شهر بوده و هست به‌خاطر همین برای امدادرسانی به‌موقع حوادث، تقسیم کاری در ارتفاعات این شهر صورت گرفت.
به‌طوریکه امدادرسانی از خط قله توچال به سمت شرق تهران را جمعیت هلال‌احمر عهده‌دار شد و ارتفاعات غرب تهران حوزه کاری سازمان آتش‌نشانی شد.»
خسروی مسیر کوهنوردی دربند را پرترددترین مسیر کوهستانی تهران معرفی می‌کند و معتقد است این مسیر یکی از پرحادثه‌ترین مسیرهای کوهنوردی پایتخت هم هست: «از زمانی که کرونا شیوع یافت و اماکن تفریحی و ورزشی بسته شد موج عظیمی از افراد با این تصور اشتباه که کوهنوردی نیاز به آموزش، عضویت در تیم و صرف هزینه‌های هنگفت را ندارد روانه کوهستان‌ها شدند و همین مسأله آمار حوادث و عملیات‌های امدادونجات را افزایش داد.»
این روزها که هوا رو به سردی می‌رود نگرانی‌های تیم‌های امدادونجات و مدیران عملیاتی مانند خسروی را بیشتر کرده است: «با سرد شدن هوا گرچه ممکن است از جمعیت کوه‌روها کاسته شود اما پیچیدگی عملیات‌های امدادونجات بیشتر می‌شود.
اکثر مناطق کوهستانی ما فاقد امکانات دسترسی افراد به موبایل است همین مسأله باعث می‌شود تا در صورت بروز هر حادثه‌ای فرد نتواند به‌موقع شرایط خود را به تیم‌های امدادونجات یا حتی خانواده اطلاع دهد.
لذا در زمان محدود روزهای سرد زمستان امکان کمک به این افراد کاهش یافته و یک فرد با مجروحیت ساده ممکن است جان خود را از دست بدهد مانند آنچه ما در حادثه 5 دی پارسال تجربه کردیم.»
حادثه، یکی از همراهان همیشگی افرادی است که بدون علم و آگاهی با کمترین امکانات راهی مناطق کوهستانی تهران می‌شوند این دغدغه‌ای است که خواب آرام را از چشمان فرمانده عملیات امدادونجات کوهستان ربوده است: «عدم آشنایی به اصول کوهنوردی، بی‌اطلاعی از مسیرهای کوهستانی و تنهایی به کوه رفتن همه و همه از عوامل موثر در ایجاد حوادث کوهستان است و کار امدادرسانی را برای تیم‌های امدادی سخت می‌کند.»
در هر تعطیلات حدود 50 هزار نفر از علاقمندان به کوهنوردی و کوه‌روی راهی ارتفاعات پایتخت می‌شوند که متاسفانه در سایه عدم رعایت اصول و قوانین کوهنوردی اغلب این افراد دچار حادثه می‌شوند
با همه کمبودها رتبه نخست را کسب کردیم
گرچه تیم‌های امدادونجات کوهستان جمعیت هلال‌احمر تهران در نیمه نخست سال با حجم انبوهی از حوادث کوهستان موفق شدند عملکرد مطلوبی در عملیات‌های امدادی از خود به جای بگذارند.
اما این به معنای کار در یک شرایط استاندارد برای امدادگران در این بخش نیست: «ما با محدودیت‌ها و کمبودهای بسیار در این بخش روبه‌رو هستیم. اکثر نیروهای امدادی ما را داوطلبانی تشکیل می‌دهند که با امکانات و تجهیزات خود در مناطق کوهستانی کنار ما حاضر می‌شوند. ما برای ثبت عملکرد موفق بیشتر در حوزه امدادونجات کوهستان نیازمند یک تعامل بین‌بخشی قوی هستیم.»
تعداد پایگاه‌ها محدود است
تعداد پایگاه‌های محدود امدادونجات کوهستان تهران هم یکی دیگر از دغدغه مدیران فعال در این بخش است: «ما در شمیرانات تنها سه پایگاه ه فعال داریم که یکی در کلکچال، دومی در شیرپلا و سومی در دربند.
البته امدادگران پایگاه جاده‌ای لواسان هم گهگاهی ما را در حوادث کوهستان یاری می‌کنند اما جای خالی پایگاه‌های امدادونجات کوهستان در لواسانات، شمشک و فشم ما را با چالش‌های امدادی بسیار روبه‌رو می‌کند.»
226 عملیات کوهستان در 6 ماهه امسال
«شاهین فتحی» مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان تهران هم می‌گوید: «در 6 ماهه اول امسال 226 عملیات امدادونجات در این استان انجام شده که این عملیاتها منجر به نجات جان 294 نفر شده است که 26 نفر آنها از طریق امداد هوایی به مراکز درمانی منتقل شده‌اند.»
به گفته او در هر تعطیلات حدود 50 هزار نفر از علاقمندان به کوهنوردی و کوه‌روی راهی ارتفاعات پایتخت می‌شوند که متاسفانه در سایه عدم رعایت اصول و قوانین کوهنوردی اغلب این افراد دچار حادثه می‌شوند.
نجاتگران عاشق در امداد کوهستان تهران
«تاجیک نوری» معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر استان تهران هم با اشاره به فعالیت روزانه 30 نفر از نجاتگران جمعیت هلال‌احمر در پایگاه‌های امدادونجات کوهستان تهران می‌گوید: «پایگاه امدادونجات شیرپلای ما در ارتفاعات 3 هزار متری قرار دارد و نجاتگران هر روز برای ارایه خدمات به کوهنوردان حادثه‌دیده باید این مسیر را بالا و پایین بروند.»
او با اشاره به کسب رتبه نخست مأموریت‌های امدادونجات کوهستان تهران معتقد است علاوه بر نجاتگرانی که عاشقانه در این مأموریت‌ها برای نجات جان انسان‌ها تلاش می‌کنند امداد کوهستان تهران از شاخصه‌های ویژه‌ای برخوردار است. از جمله آنها می‌توان به همراهی پزشکان در مأموریت‌های امدادی، فعالیت تیم واکنش سریع امدادونجات، بهره‌گیری از کمک‌های حوزه پشتیبانی در بهره‌گیری از امداد هوایی استان تهران همه‌وهمه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا این حوزه بتواند عملکرد مطلوبی از خود به جای بگذارد.
معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر استان تهران می‌گوید مردم باید در هوای سرد زمستانی از صعود به مناطق کوهستانی صعب‌العبور پرهیز کنند یا در قالب تیم‌های کوهنوردی به صعود بپردازند و از صعود تکی یا دو نفره خودداری کنند و هوشیار باشند که در این شرایط ریزش بهمن، گم کردن مسیرهای ایمن و سرمازدگی آنها را تهدید می‌کند.