هشدار برای صعودکنندگان زمستانه
گزارشی از تلاش 18 ساعته امدادگران برای نجات کوهنوردان مفقودشده در شمیران
هشت کوهنوردی که پنجشنبه گذشته در قلهریزان بخش لواسانات مفقود شده بودند، پس از ۱۸ ساعت جستوجوی امدادگران و نجاتگران، در دشت لار پیدا شدند. به گفته مدیرعامل جمعیت هلالاحمر تهران تلاش برای پیدا کردن این تیم کوهنورد که شامل 6 مرد و 2 زن بودند از نیمههای پنجشنبه آغاز شد. توسط سه تیم جستوجو از جمعیت هلالاحمر شمیران کار جستوجو را تا روز روز جمعه دنبال کردند. سرانجام بعد از گذشت 18 ساعت جستوجو نجاتگران تیم کلکچال موفق شدند در دشت لار آنها را در شرایط بد آبوهوایی منطقه پیدا کنند. تیمی که بدون توجه به هشدارهای هواشناسی و بدون امکانات و تجهیزات صعود در زمستان به ارتفاعات شمال تهران رفته بودند و در اولین بارش پاییزی دچار حادثه شدند. گرچه این حادثه خوشبختانه جان هیچکدام از کوهنوردان را به خطر نینداخت اما ساعات سختی را برای آنها و نجاتگران در پی داشت.
اولین بارش زمستانی در ارتفاعات تهران باز هم همراه با حادثه شد؛ آن هم برای تیم هشت نفرهای از کوهنوردان که تصمیم داشتند به ارتفاعات افجه صعود کنند و حتی هشدارهای هواشناسی مبنی بر بارش آخر هفته در ارتفاعات هم نتوانست مانع از تصمیم آنها شود. تیم مذکور متشکل از 6 مرد و 2 زن بودند که روز پنجشنبه از روستای افجه در لواسان مسیر پر پیچوخم کوهستانی قلهریزان را در پیش گرفتند. هوا آفتابی بود و تجهیزاتی که در اختیار داشتند مناسب صعود تابستانه. غافل از اینکه در ساعات پایانی روز قله درگیر بارش برف و بوران و مه شدید میشود. بعد از اینکه به قله صعود کردند و راه بازگشت را در پیش گرفتند آسمان در هم پیچید. مه میهمان ارتفاعات شد و کوهنوردان را از مسیر اصلی خارج کرد. هرچه از ساعت شب میگذشت بر سردی هوا و بارش برف همراه با بوران هم اضافه میشد. امکان برقراری ارتباط از طریق گوشیهای موبایل هیچکدامشان امکانپذیر نبود. عدم بازگشت کوهنوردان در ساعتی که اعلام کرده بودند خانوادههای آنها را نگران کرد و موضوع از طریق 112 سریعا به پایگاه جمعیت هلالاحمر شمیرانات اعلام شد. تیمهای جستوجو کار خود را از ساعت 10:30 شب پنجشنبه برای جستوجوی کوهنوردان گم شده آغاز کردند.
«محمدرضا جعفری» مسئول پایگاه امداد کوهستان دربند همراه با نجاتگران اولین تیمی بودند که راهی منطقه شدند: «شب بود و تاریکی هوا در کنار برف و بورانی که در منطقه به راه افتاده بود کار جستوجو را برای امدادگران سخت کرده بود. زمین خیس از برف و بارانی بود که ساعتهای اولیه شب به زمین نشسته بود و گلولای منطقه راه تردد را برای ما سخت کرده بود. امدادگران حاضر در تیم بارها و بارها به خاطر لغزندگی زمین در مسیرهای سخت کوهستان دچار حادثه شدند اما این شرایط مانع از ادامه کار جستوجو نشد. جستوجو در پی کوهنوردان ساعتها در دل شب ادامه داشت. ما طبق اعلام خانواده کوهنوردان مسیر قلهریزان را جستوجو کردیم. تیم دیگری مسیر قله آتشکوه را در پیش گرفت. مسیرهای سنگلاخی و درهای منطقه دائما از سرعت جستوجو میکاست. در مسیر جستوجو با برخورد به مسیرهای صخرهای مجبور به دور زدن مسیر شدیم اما هرچه امدادگران بالاتر میرفتند بر شدت مه هم افزوده میشد. مه و دید کم در شب سرانجام مانع از ادامه جستوجو شد. بچهها برگشتند تا کار جستوجو از صبح جمعه آغاز شود.»
فردا صبح مجدد تیمها جستوجو را آغاز کردند و تیم جستوجوی کلکچال هم به یاری جستوجوگران رسیدند: «تیم کلکچال از مسیر قله تا دشت لار را به جستوجو پرداختند و سرانجام موفق به پیدا کردن این افراد شدند.»
بیتوته کوهنوردان در کوپههای چوپانها
«جعفر صفری» مسئول پایگاه امدادونجات کوهستان کلکچال روند جستوجوی این عملیات را اینگونه روایت میکند: «با توجه به جستوجوهای نافرجام امدادگران در ارتفاعات ساکا، ریزان و دشت هویج ، شب گذشته به این نتیجه رسیدیم که ممکن است در صورت گم کردن راه، کوهنوردان به سمت دشت لار رفته باشند. حدود 120 کیلومتر مسیر را بهدنبال این کوهنوردان در پیش گرفتیم از همان ساعتهای اولیه صبح از تیم امدادهوایی هم برای بررسی منطقه استفاده کردیم. همینطور که مشغول گشتزنی در منطقه بودیم با خودروی جیپی از گلهداران منطقه برخورد کردیم. وقتی در جریان حادثه قرار گرفتند آنها هم در کنار ما قرار گرفتند. گشتزنی در منطقه ادامه داشت تا اینکه کوهنوردان را در دشت لار پیدا کردیم و مشخص شد آنها شب گذشته بعد از اینکه مسیر را در مه گم میکنند مسیر دشت لار را در پیش میگیرند و موفق میشوند با پناه گرفتن در یکی از کوپههای چوپانان در ارتفاعات بیتوته کرده و شب سرد گذشته را زنده بمانند.»
با پیدا شدن کوهنوردان توسط تیم کلکچال عملیات جستوجو در منطقه متوقف شد: «در صحبتهای اولیه با کوهنوردان مشخص شد هیچکدام از این افراد که از قضا همگی بالای 40 سال هم بودند از تجهیزات کوهنوردی در زمستان برخوردار نبودند و همین مسأله باعث شده بود تا در سرما و بارش اولین برف زمستانی گرفتار شوند. گرچه همگی زنده بودند اما ضعف، خستگی و سرمازدگی مشکلاتی بود که همگی از آن رنج میبردند.»
نجاتگران بعد از ارایه کمکهای اولیه درمانی و امدادروانی کوهنوردان، آنها را تا نزدیکیهای خودروهایشان مشایعت کردند تا کوهنوردان در کمال صحت و سلامت به خانه برگردند.
از صعود بدون تجهیزات پرهیز کنید
به گفته صفری هرساله با اولین بارش زمستانی اولین حادثههای کوهستان هم رقم میخورد و این مسأله در سایه بیتوجهی کوهنوردان به اصول کوهنوردی در زمستان و همراه نداشتن امکانات، حوادث زیادی را رقم میزند: «بیتوجهی به هشدارهای زمستانی هواشناسی، عدمتجهیز کوهنوردان به وسایل و امکانات کوهروی زمستانه و انتخاب مسیرهای تابستانی به جای مسیرهای زمستانی بهخاطر همراه نشدن با کوهنوردان حرفهای عامل اصلی بروز حوادث است.»
صفری میگوید متاسفانه تجربه ثابت کرده است که همواره افرادی که به قول خودشان تجربه بیشتری در کوهنوردی دارند در زمستان قربانی حوادث کوهستان میشوند: «ما در حادثه بهمن 88 شاهد کشتهشدن کوهنوردان زیادی در حادثه ریزش بهمن بودیم. افرادی که اغلب مدرسان بهمن بودند و هرگز گمان نمیکردند قربانی این حوادث شوند.»
صفری با تاکید بر ضرورت توجه به هشدارهای هواشناسی، اعلام مسیر کوهپیمایی به خانوادهها و همراه داشتن تجهیزات میگوید: «توجه به همین نکات ساده اما مهم میتواند ما را از تکرار حوادثی مانند دیماه سال گذشته و… در امان نگه دارد.»