رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه وصول ارزی دولت 3 برابر شده است، گفت: در هفت ماه نخست امسال شانزده و نیم میلیارد دلار در سامانه معاملات نیمایی ارز معامله شده است.
او گفت: «در سال ۹۹ کل حجم معاملات ارزی در سامانه نیما؛ ۱۶ و ۷ دهم میلیارد دلار بود که تقریبا برابر با معاملات ارزی ۷ ماهه نخست امسال است.»
صالحآبادی با بیان اینکه قابل پیشبینی بودن بازار ارز موجب آرامش این بازار میشود، درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی یا بازار متشکل ارزی هم افزود: «سال گذشته کل حجم معاملات در این بازار ۱۰ میلیارد دلار بود، اما در هفت ماهه نخست امسال؛ ۹ و نیم میلیارد دلار ارز به کالاهای اساسی اختصاص داده و معامله شده است.»
او گفت: «با توجه به مجوزهای جداگانهای که داشتیم حدود یک و نیم میلیارد دلار بیش از مصوبه مجلس به کالاهای اساسی ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص دادیم.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «یک و نیم میلیارد دلار نیز افزون بر ارز اختصاص داده شده به کالاهای اساسی، برای واردات واکسن پرداخت کردیم.»
صالحآبادی افزود: «وصول ارزی دولت در هفتماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته؛ سه برابر شده است.»
او گفت: «بیشترین ارزی که در سامانه نیما استفاده شد برای واردات مواد اولیه، کالاهای واسطهای و سرمایهای بوده است و در ماههای آینده نیز پیشبینی بسیار خوبی برای معاملات نیمایی داریم.»
دسترسی آن به منابع ارزی بهبود یافته است
صالحآبادی افزود: «فروش دولت و دسترسی آن به منابع ارزی بهبود یافته است.»
او با بیان اینکه بازار متشکل ارزی از ابتدای آبان ۹۸ کار خود را آغاز کرد و روزبهروز به عمق این بازار افزوده شد، گفت: «در سال ۹۸ هم ۵۰ میلیون دلار در سال ۹۹ برابر ۷۰۰ میلیون دلار و در هفت ماهه نخست امسال یک و یکدهم میلیارد دلار؛ حجم معاملات اسکناس در این بازار بوده است.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «بانک مرکزی بازارگردان بازار ارز است، اما هیچگونه عرضهای در این بازار نداریم و خود صادرکنندگان؛ ارز حاصل از صادرات را در بازار عرضه میکنند.»
صالح آبادی با بیان اینکه بازار ارز و عرضه و تقاضا در آن متعادل است، اضافه کرد: «زمانی که نیاز باشد بانک مرکزی بهعنوان بازارگردان در بازار حضور مییابد، اما در این مدت نیاز بسیار محدودی برای حضور بانک مرکزی در بازار وجود داشته و از منابع ارزی بانک مرکزی استفاده چندانی نشده است.»
او در پاسخ به این سوال که آیا نرخ هدفگذاری شدهای برای ارز دارید؟ گفت: «اگر بازار نیاز به عرضه داشته باشد؛ عرضه میکنیم و اگر نیاز به تقاضا داشته باشد؛ تقاضا میکنیم و بانک مرکزی اهداف و سیاستهای ویژهای در این زمینه دارد، اما تلاش میکنیم بازار؛ خودش را مدیریت کند.»
صالحآبادی افزود: «تعیین نرخ ارز در بازار به عوامل متعدد اقتصادی بستگی دارد و بهعنوان بانک مرکزی به تعادل بازار و وارد شدن ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به چرخه تجاری کشور کمک میکنیم.»
از شرکتهای صرافی و بانکها که در تعادل بازار ارز؛ نقش بسیار مهمی دارند؛ بهویژه صادرکنندگان که ارز خود را به چرخه تجاری کشور باز میگردانند؛ قدردانی میکنیم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه صادرکنندگان؛ عرضهکنندگان خوبی در بازار ارز هستند، افزود: «سیاست ما در بازار ارز؛ تداوم عرضه در بازار از محل صادرات نفت، میعانات و صادرات غیرنفتی است و با همکاری صادرکنندگان بر آن نظارت داریم.»
ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب تقاضای مازاد بر نیاز در بازار ارز میشود
صالحآبادی گفت: «در واردات؛ رفع تعهد ارزی واردکنندگان و توسعه و تعاملات برای داشتن بازار ارز خوب و متعادل؛ از سیاستهای مهم ماست.»
او با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب تقاضای مازاد بر نیاز در بازار ارز میشود، افزود: «این از معضلات ارز ۴۲۰۰ تومانی است.»
صالحآبادی گفت: «به میزان نیاز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت و درمان در چارچوب قانون بودجه؛ ارز اختصاص دادهایم، البته با توجه به برخی مجوزها؛ این رقم بیش از میزان مصوب مجلس است.»
او افزود: «هیچ کم و کسری در ارز ۴۲۰۰ تومانی و تخصیص آن نداریم.»
رئیس کل بانک مرکزی گفت: «حفظ ارزش پول ملی به بازار ارز، تورم و دیگر عوامل اقتصادی بستگی دارد.»
صالحآبادی افزود: «کسری بودجه دولت موجب افزایش پایه پولی بهدلیل برداشت از بانک مرکزی میشود که تورم را در پی دارد.»
کمک به بانکها برای کاهش معوقات آنها
او گفت: «ناترازی منابع بانکها و اضافه برداشت آنها از بانک مرکزی نیز از دیگر علل تورم است.»
صالحآبادی افزود: «البته داراییهای مسدود بانک مرکزی که بانک مرکزی آنها را خریداری و تبدیل به ریال میکرد و در اختیار دولت میگذاشت؛ در گذشته از علل دیگر بروز تورم بود.»
او گفت: «اکنون از مهمترین دغدغههای ما برای مهار تورم؛ ناترازی منابع بانکها و اضافه برداشت آنها از بانک مرکزی است.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «برای از بین بردن ناترازیها و اضافه برداشتها؛ برنامهریزی کردهایم که یکی از راهکارهای آن؛ فروش اموال مازاد بانکهاست.»
صالحآبادی گفت: «با توجه به اینکه در سامانه مهتاب؛ بانکها اموال خود را اعلام میکنند، اما در بانک مرکزی هم کارگروهی را تشکیل میدهیم که بر اساس آن؛ بانکها اموال مازاد خود را مشخص کنند و برنامه واگذاری این اموال را به بانک مرکزی ارایه دهند.»
او افزود: «کمک به بانکها برای کاهش معوقات آنها، عمق بخشیدن به بازار بین بانکی و عملیات بازار باز، انضباط بانکها، کنترل رشد ترازنامه بانکها، اعتبارسنجی در سیستم بانکی و تبدیل دستکم سه درصد منابع سپردهای بانکها به اوراق برای مقابله با کمبود نقدینگی؛ از سیاستهای ما برای حل مسأله ناترازی منابع بانکهاست.»
آمار اضافه برداشت بانکهای دولتی؛ صفر شد
صالحآبادی در پاسخ به اینکه اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی چقدر است؟ گفت: «این رقم برای هر روز متفاوت و برخی بانکها که در آنها ناترازی؛ مزمن شده و بانک مرکزی برای آن بانک؛ سرپرستی تعیین کرده، اضافه برداشتها انباشته شده است و ادامه دارد.»
او افزود: «روز گذشته آمار اضافه برداشت بانکهای دولتی؛ صفر شد و بیشترین اضافه برداشتها مربوط به بانکهای غیردولتی بود.»
رئیس کل بانک مرکزی گفت: «برنامهای برای افزایش نرخ سود اوراق دولتی نداریم.»
صالحآبادی افزود: اوراق دولتی که از ابتدای سال بهویژه در ماههای اخیر منتشر شده بود تا پایان شهریور متوقف شد و در ماه مهر هیچ اوراقی به وسیله دولت فروخته نشده است.
او گفت: «از ابتدای سال؛ در کل ۴۳ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی در بازار بین بانکی به بانکها فروخته شد.»
صالحآبادی افزود: «چون بانکها موظفند سه درصد از منابعشان را به خرید اوراق اختصاص دهند؛ این اوراق به آسانی فروش رفت.»
او گفت: «نرخ تورم در مهر به 6 و ۷ دهم درصد رسید و تورم نقطهبهنقطه در حال کاهش است.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «برنامه ما برای بازار سرمایه؛ تعامل با این بازار و وزارت اقتصاد و دارایی است تا تعادل در بازار سرمایه حفظ شود.»
صالحآبادی گفت: «تسهیلاتی که نظام بانکی به سیستم کارگزاری برای خرید اوراق بهادار میدهد و راهاندازی صندوقهای بازارگردانی بهوسیله بانکها ازجمله حمایتهای بانک مرکزی از بازار سرمایه است.»
او افزود: «در گذشته بانک مرکزی برای ارایه تسهیلات به سیستم کارگزاری محدودیت قائل بود، البته ما نیز تا سطحی تسهیلات میدهیم که به تولید لطمه وارد نشود.»
صالحآبادی گفت: «به بانکها اجازه دادیم صندوقهای بازارگردانی داشته باشند و بر اساس مصوبه شورای عالی پول و اعتبار؛ این صندوقها جزو سرمایهگذاریهای مجاز بانکها تلقی میشوند.»
دولت و مجلس بودجه را ناتراز نبندند
او افزود: «تسهیلات به شرکتهای سرمایهگذاری و هُلدینگ بر اساس چارچوبهایی پرداخت میشود تا بانکها بتوانند شرکت تأمین سرمایه داشته باشند.»
رئیس کل بانک مرکزی گفت: «از دولت و مجلس میخواهیم بودجه را ناتراز نبندند و اعداد درآمدی و هزینهای بهطور کامل واقعی باشد.»
صالحآبادی با بیان اینکه دولت میتواند از محل مالیاتها، درآمد جدید برای جبران کسری بودجه داشته باشد، افزود: «از مجلس میخواهیم قوانین مربوط به مالیات بر جمع درآمد را زودتر تصویب کند.»
او گفت: «قانون جدید چک؛ بسیار خوب است و اعتبار را به چکها بازگردانده و موجب شده است حجم چکهای برگشتی؛ کاهش یابد و بر اساس قانون جدید چک؛ ۱۷ وظیفه بر عهده بانک مرکزی قرار داده شده است که ۱۱ مورد را اجرا کردهایم.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «چک الکترونیکی، چک موردی و اعتبار چک و … از مواردی است که هنوز عملیاتی نشده است و تلاش میکنیم تا پایان سال برخی از آنها اجرایی شود، اما برخی مانند چک الکترونیک؛ زمانبر است.»
صالحآبادی گفت: «در بحث بانکداری دیجیتال؛ در سیستم بانکی تلاش میکنیم دسترسی مردم به نظام بانکی تسهیل شود و بسته خدمات گوناگون بانکی در گوشیهای تلفن همراه وجود داشته باشد، البته بخشی از این کار انجام شده است.»
او با بیان اینکه از بحثهای جدی در مهار تورم؛ هدایت سرمایهها به سمت تولید و حکمرانی ریال است، افزود: «۷۰ درصد تسهیلات بانکی برای سرمایه در گردش و بخش عمدهای از این تسهیلات به بخش صنعت و معدن اختصاص مییابد.»
صالحآبادی با بیان اینکه نظارت بر مصرف درست تسهیلات بانکی از راهکارهای ما برای مهار تورم است، گفت: «تأمین منابع مالی برای دولت و تخصیص بهینه منابع در اقتصاد؛ وظیفههای اصلی نظام مالیاتی است.»
او افزود: «نظامهای مالیاتی تعیین میکنند سرمایهها به چه سمتی حرکت کنند، زیرا بهطور معمول فعالیتهای غیرمولد دارای مالیاتهای زیادی هستند و فعالیتهای مولد؛ مالیاتهای کمی دارند.»
رئیس کل بانک مرکزی گفت: «نظام مالیاتی ما به قانون جدید نیاز دارد که البته این قانون در حال آماده شدن برای تصویب است.»
صالحآبادی افزود: «اکنون اطلاعات سرمایههای ریالی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار میگیرد، اما تا قانون نباشد؛ نظام مالیاتی نمیتواند از این سرمایهها مالیات دریافت کند.»
۲۰ درصد منابع سپردههای بانکی باید به بخش مسکن اختصاص یابد
او گفت: «وجوه بانکی را در بانک مرکزی رصد میکنیم و به اطلاعات هزینهکرد تسهیلات دسترسی داریم، البته زیرساختها باید بهروز و تکمیل شود.»
صالحآبادی با بیان اینکه در قانون آمده است ۲۰ درصد منابع سپردههای بانکی باید به بخش مسکن اختصاص یابد، افزود: «ما این موضوع را دنبال میکنیم.»
او گفت: «یک بخش قانون جهش تولید مسکن؛ گرفتن تسهیلات از بانکهاست، اما ایجاد صندوقهای املاک و مستغلات و تجمیع بازپرداختهای مسکن مهر برای قانون جهش تولید مسکن نیز از راهکارهای دیگر است.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «دولت؛ زمین و مجوز را در اختیار دارد و سرمایهگذاران بخش خصوصی میتوانند با دریافت زمین و مجوز در بخش مسکن سرمایهگذاری کنند.»
صالحآبادی گفت: «اگر بر عملکردها نظارت عمومی داشته باشیم؛ بسیاری از مسائل حل میشود.»
او با بیان اینکه به سمت شفافسازی حرکت میکنیم، افزود: «یکی از محورهای اصلاح نظام بانکی؛ اصلاح نگاه نظارتی بانک مرکزی به بانکها و بازتعریف رابطه بانکها با بانک مرکزی است.»
صالحآبادی گفت: «نظارتهای گذشته بانک مرکزی؛ نظارتهای مبتنی بر ریسک نبوده است، زیرا اگر موسسهای ریسک بالاتری دارد باید متناسب با آن نوع؛ نظارت بر بانک یا موسسه تعریف شود.»