وقتی مخاصمات و تغییرات آبوهوایی به هم میرسند
هشدار صلیبسرخ جهانی به 200 کشور حاضر در کنفرانس جهانی کاپ 26
هنگامی که رهبران جهان در گلاسکو گرد هم میآیند تا اجلاس COP26 را برگزار کنند، جوامعی که در میانه مخاصمه و تغییرات آبوهوایی درگیر هستند، نباید به فراموشی سپرده شوند. این جوامع همانهایی هستند که نسبت به تغییرات آبوهوایی بسیار آسیبپذیرند و با این وجود هنگام اقدام در برابر تغییرات آبوهوا نادیده گرفته میشوند.
شهروندآنلاین- پدیده گرمایش و روند افزایش دمای کرهزمین که از سالهای ۱۸۵۰ میلادی با شیب ملایمی آغاز شده بود، تقریبا پس از جنگ جهانی دوم و از اوایل سالهای ۱۹۵۰ میلادی با عبور از صفر درجه سانتیگراد رفتهرفته بیشتر شد تا اکنون که از مرز یک درجه سانتیگراد نیز فراتر رفته است. دلیل عمده این اتفاق را به انتشار گازهای گلخانهای نسبت میدهند که خود ناشی از مصرف سوختهای فسیلی است.
روند گرمایش کرهزمین از اواخر قرن بیستم میلادی نگرانکننده تلقی شد و این زمانی است که فعالیتهای صنعتی در اوج شکوفایی و رونق بودند.
هرچند نمیتوان نقش کاهش مساحت جنگلها را در افزایش گرمای زمین و تغییر اقلیم نادیده گرفت، اما دقیقا از زمان انقلاب صنعتی به بعد بود که آبوهوا و زیستبومهای متنوع کره خاکی به طرز فزایندهای تحت تاثیر فعالیتهای انسانی قرار گرفتند.
برگزاری بیستوششمین کنفرانس جهانی تغییرات اقلیم موسوم به کاپ ۲۶ (COP۲۶) از ۳۱ اکتبر تا ۱۲ نوامبر (۹ تا ۲۱ آبان ماه) سالجاری در شهر گلاسکو اسکاتلند شاید یکی از آخرین شانسها برای جبران فرصتسوزیهای گذشته در تعهدنامهها و پیمانهای متعدد قلمداد شود. بناست در این کنفرانس، ۲۰۰ کشور برنامههای خود را برای چگونگی کاهش انتشار گازهای گلخانهای تا سال ۲۰۳۰ ارایه دهند.
چه جوامعی نباید در اجلاس جهانی تغییرات اقلیمی فراموش شوند
باماکو -ژنو (کمیته بینالمللی صلیبسرخ)- تغییرات اقلیمی در همه جای کره خاکی وجود دارد، اما در کشور مالی که حدود یک دهه است درگیر مخاصمات است، این پیامدهای زیستمحیطی زندگی را برای مردم بسیار سختتر کرده است.
مدیرکل کمیته بینالمللی صلیبسرخ، رابرت ماردینی پس از بازدید از مالی و به مناسب اجلاس COP26 بیانیهای به شرح زیر صادر کرد:
هاوا دیکو در یک اردوگاه بههمریخته و غبار گرفته به من گفت که چگونه دو بار خانهاش را از دست داده است: بار نخست به خاطر آبوهوا و بار دوم به خاطر خشونتهای ناشی از درگیر بر سر مرتع و آب.
کشاورزی برای من تعریف کرد که پیش از اینکه روستایش مورد حمله قرار گیرد و به سرش شلیک کنند و او کاملا فلج شود، الگوهای در حال تغییر آبوهوا زندگی را برای او روزبهروز سختتر و سختتر میکرد و یک گلهدار جوان که فقط 17 سال داشت، توضیح داد که یک بمب دستساز نزدیک بود او را بکشد، وقتی که او گله را در جستوجوی آب هدایت میکرد. پنج ماه بعد از این حادثه، او در بیمارستان منطقه موپتی دوران درمان خود را سپری میکرد.
هنگامی که رهبران جهان در گلاسکو گرد هم میآیند تا اجلاس COP26 را برگزار کنند، جوامعی که در میانه مخاصمه و تغییرات آبوهوایی درگیر هستند، نباید به فراموشی سپرده شوند. این جوامع همانهایی هستند که نسبت به تغییرات آبوهوایی بسیار آسیبپذیر هستند و با این وجود هنگام اقدام در برابر تغییرات آبوهوا نادیده گرفته میشوند.
وقتی اثر تغییرات آبوهوایی اوضاع را وخیمتر میکند
در مالی اثر تغییرات آبوهوایی اوضاع را وخیمتر میکند. از سال 1391 مخاصمات مسلحانه زندگی مردم مالی را عمیقا مختل کرده و از شمال این کشور به مناطق مرکزی آن گسترده شده است. این موضوع نهایتا منجر به مرگومیر، آوارگی و مشکلات اقتصادی شدید شده است.
در همین حال، مالی خشکتر و گرمتر میشود و کویر صحرا که دوسوم مساحت این کشور را تشکیل میدهد، در حال گستردهشدن است. میزان بارش سالانه به شکلی فزاینده غیر قابل پیشبینیتر میشود و حوادث آبوهوایی نظیر سیل و خشکسالی عادیتر میشود.
این موضوع مسیرهای سنتی مهاجرت احشام را متاثر و دامدارانی نظیر خانواده هاوا را وادار میکند به سوی منابعی بروند که تحت فشار هستند. در همین حال، مخاصمات و عدم ثبات همه چیز را برای تطبیقپذیری مردم با شرایط آبوهوایی از طریق تعدیل روشهای کشت یا شیوههای کسب معیشت سختتر میکند.
علاوه بر اینها، همسایههای مالی هم دچار مشکل هستند. در منطقه ساحل که شامل بورکینافاسو، نیجر، چاد و موریتانی میشود، بحرانهای به هم پیوسته و درهمتنیده از مجموعهای از دلایل مختلف، از مخاصمات در حال افزایش و کاهش امنیت غذایی گرفته تا تغییرات سریع تر آبوهوا ریشه میگیرند.
به گفته سازمان ملل متحد، مخاطرات آبوهوایی به حدود 80درصد از زمینهای کشاورزی منطقه ساحل آسیب رسانده و این موضوع منابع تامین غذا را شدیدا کاهش داده است. 29میلیون نفر از ساکنان این منطقه نیازمند کمکهای بشردوستانه و حمایتی هستند و این رقم از همیشه بیشتر است. با توجه به اینکه جمعیت این منطقه تا سال 1429 شمسی به بیش از 190میلیون نفر بالغ میشود و به معنای آن است که ریسک زیادی برای گیر افتادن مردم در بحرانها برای سالهای متمادی پیشبینی میشود.
از افغانستان تا سومالی و یمن، متاثر از گرمایش زمین
کمیته بینالمللی صلیبسرخ شاهدی بر همافزایی تغییرات آبوهوایی و مخاصمات در خیلی از مناطق دیگر، از افغانستان تا سومالی و یمن نیز هست.
شکی نیست مردمی که در کشورهای متاثر از مخاصمات زندگی میکنند بخش بزرگی از آسیبپذیرترین مردم نسبت به تغییرات آبوهوایی در سراسر جهان هستند و همین مردم از نظر سرمایهگذاری مناسب و پشتیبانی در میان فراموششدهترینها قرار میگیرند.
در مالی درد و رنج زیادی دیدم. همچنین جدیت و کرامت مردمی را دیدم که میخواستند خودکفا باشند و خانهها و معیشت خود را از نو بسازند و در صلح زندگی کنند.
فاصله منابع مالی کشورهای غنی و فقیر باید کم شود
در سطح محلی، هیچ کمبودی از نظر عزم و اراده برای حل مشکل تغییرات آبوهوایی به چشم نمیآمد. اما بدون پشتیبانی جدی از جانب جامعه بینالمللی، آنچه در مالی رخ میدهد، بدتر میشود و بحرانهایی اینچنینی در جاهای دیگر نیز تکثیر مییابد.
به عبارتی، کاستن از فاصله منابع مالی میان کشورهای دارای سطح درآمد متوسط و این کشورها ضروری است و به معنای تعهد برای تامین منابع مالی برای فعالیتهای تطبیقی با شرایط جدید آبوهوایی است. این در شرایطی است که تامین منابع مورد نیاز خیلی کندتر از منابع مورد نیاز برای تخفیف تاثیر تغییرات آبوهوایی است.
تمهیدات تخفیفدهنده عوارض تغییرات آبوهوایی جاهطلبانه برای کنترل این بحران و دور کردن یک بحران بشردوستانه بسیار با اهمیت است. اما واقعیت این است که این بحران همین الان هم عواقب ناگوار شدیدی داشته است و مردم نیازمند پشتیبانی هستند تا با این شرایط کنار بیایند. اقدام جمعی اضطراری در COP26 و فراتر از آن حیاتی است.