اُمیکرون: نسخه جدید و افریقایی کووید!
پاسخ سوالات کلیدی درباره نوع جدید ویروس کرونا که در آفریقای جنوبی شناسایی شده است
سازمان بهداشت جهانی گونه جدید ویروس کرونا را که در آفریقای جنوبی فعال است را در ردیف انواع نگران‌کننده طبقه‌بندی کرده است.
نامش چیست؟
این نوع ابتدا B.1.1.529 نامیده شد، اما روز جمعه (26 نوامبر) به‌دلیل جهش‌های «نگران‌کننده» و «شواهد اولیه حاکی از افزایش خطر ابتلای مجدد با این نوع» سازمان بهداشت جهانی (WHO) آن را نوع نگران‌کننده (VOC) تعیین کرد. سازمان بهداشت جهانی انواع کووید را با حروف یونانی نام‌گذاری می‌کند به جای اینکه آنها را به نام مکانی که اولین‌بار در آنجا شناسایی شده‌اند، بخواند. نوع جدید اُمیکرون (Omicron) نامیده شده است.
اُمیکرون نخستین‌بار کی شناسایی شد؟
نوع B.1.1.529 روز سه‌شنبه (23 نوامبر) شناسایی شد و به‌دلیل جهش‌های متعدد که ممکن است منجر به فرار از مصونیت شود، نگران‌کننده است. این نوع همچنین با افزایش تعداد مبتلایان در استان گائوتنگ آفریقای جنوبی، یک منطقه شهری شامل پرتوریا و ژوهانسبورگ، در دو هفته گذشته مرتبط بود. این دو عامل به‌سرعت آن را در رادار ناظران بین‌المللی قرار داد و مشاور ارشد پزشکی آژانس سلامت و امنیت بریتانیا روز جمعه این نوع را «نگران‌کننده‌ترین چیزی که دیده‌ایم» توصیف کرد.
از کجا آمد؟
این نوع اگرچه ابتدا به استان گائوتنگ مربوط بود، لزوما از آنجا ریشه نگرفته است. اولین نمونه‌ای که این گونه را نشان می‌داد 11 نوامبر در بوتسوانا، کشوری در جنوب آفریقا، پیدا شد. دانشمندان می‌گویند مجموعه غیرمعمول جهش‌ها نشان می‌دهد ممکن است طی عفونت مزمن یک فرد دارای نقص ایمنی مانند یک بیمار HIV/AIDS درمان‌نشده، ظاهر شده باشد.
چرا دانشمندان نگران آنند؟
این نوع بیش از 30 جهش در «پروتیین اسپایک» خود دارد -کلیدی که ویروس از آن برای گشودن سلول‌های بدن ما استفاده می‌کند- بیش از دو برابر تعدادی که در دلتا وجود دارد! چنین تغییری چشمگیر نگرانی‌هایی ایجاد کرده است که مبادا آنتی‌بادی‌های ناشی از ابتلا‌های قبلی یا واکسیناسیون، دیگر به‌خوبی اثر نداشته باشند. صرفا بر اساس آگاهی از فهرست جهش‌ها، دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند این ویروس بسیار احتمال دارد افرادی را که نسبت به انواع قبلی مصونیت دارند، آلوده یا دوباره آلوده کند.
درجه سرایت آن بالاست؟
این هنوز مشخص نیست، اما تصویر در حال ظهور، نگران‌کننده است. موارد ابتلا در آفریقای جنوبی از 273 مورد در 16 نوامبر به بیش از 1200 مورد در آغاز این هفته افزایش یافته است. بیش از 80 درصد از اینها از استان گائوتنگ بودند و تجزیه‌وتحلیل اولیه نشان می‌دهد این گونه به‌سرعت به سویه غالب تبدیل شده است. کمیت R که نشان‌دهنده سرعت رشد یک اپیدمی است، برای آفریقای جنوبی به‌طور کلی 1.47 است، اما در گائوتنگ 1.93 است.
آیا واکسن‌های موجود علیه آن عمل خواهند کرد؟
دانشمندان نگران تعداد جهش‌ها و این واقعیت هستند که برخی از آنها قبلا با توانایی فرار از محافظت ایمنی موجود مرتبط بوده‌اند. با این‌حال، اینها پیش‌بینی‌های تئوری است و مطالعات به‌سرعت در حال انجام است تا بررسی شود که آنتی‌بادی‌ها چگونه به‌طور موثر نوع جدید را خنثی می‌کنند.
دانشمندان انتظار ندارند که این نوع به‌طور کامل برای آنتی‌بادی‌های موجود ناشناس باشد، فقط واکسن‌های فعلی ممکن است محافظت کمتری داشته باشند. بنابراین، افزایش میزان واکسیناسیون، از جمله دوز سوم برای گروه‌های در معرض خطر، همچنان هدفی حیاتی است.
داروهای موجود چطور؟
دانشمندان انتظار دارند داروهای ضد ویروسی که اخیرا تأیید شده‌اند، مانند قرص مِرک (Merck)، به همان اندازه در برابر نوع جدید موثر باشند، زیرا این داروها پروتیین اسپایک را هدف قرار نمی‌دهند. آنها با جلوگیری از تکثیر ویروس کار می‌کنند. با این حال، خطر بزرگ‌تری وجود دارد و آن اینکه آنتی‌بادی‌های مونو‌کلونال، مانند درمانِ Regeneron، ممکن است شکست بخورند یا تا حدی شکست بخورند، زیرا قسمت‌هایی از ویروس را هدف قرار می‌دهند که جهش یافته است.
آیا اُمیکرون باعث بیماری شدیدتر می‌شود؟
هنوز هیچ اطلاعاتی در مورد اینکه آیا این نوع منجر به تغییر در علایم یا شدت کووید می‌شود، وجود ندارد. این چیزی است که دانشمندان آفریقای جنوبی از نزدیک بر آن نظارت خواهند کرد. از آنجایی که بین ابتلا و بیماری جدی‌تر فاصله وجود دارد، چندین هفته طول می‌کشد تا اطلاعات واضحی در این مورد در دسترس قرار گیرد. در این مرحله، دانشمندان می‌گویند هیچ دلیل محکمی وجود ندارد که گمان کنیم نوع اُمیکرون بدتر یا خفیف‌تر خواهد بود.
آیا می‌توان واکسن‌ها را اصلاح کرد و چقدر طول می‌کشد؟
بله، تیم‌های سازنده واکسن‌ها در حال کار روی به‌روزرسانی واکسن‌ها طبق پروتیین اسپایک جدید هستند تا برای احتمال نیاز به نسخه جدید واکسن، آماده باشند.
تمهیدات بسیار برای چنین به‌روزرسانی‌ای زمانی انجام شد که انواع بتا و دلتا ظهور کردند، اگرچه در این موارد واکسن‌های موجود به‌خوبی عمل کرده‌اند. این بدان معناست که تیم‌های تحقیقاتی قبلا آماده بودند تا نسخه‌های جدیدی از واکسن‌ها تولید کنند و با قانون‌گذاران در مورد آزمایش‌های اضافی مورد نیاز بحث کرده‌اند. با این‌حال، ممکن است 4 تا 6 ماه طول بکشد تا واکسن‌های به‌روز شده، در صورت لزوم، به‌طور گسترده در دسترس قرار گیرند.
احتمال انتشار آن در سراسر جهان چقدر است؟
تاکنون، بیشتر موارد تاییدشده ابتلا در آفریقای جنوبی بوده است و تعداد انگشت‌شماری در بوتسوانا و هنگ‌کنگ. روز جمعه، بلژیک تایید کرد یک فرد مبتلا را که به مصر و ترکیه سفر کرده بود، شناسایی کرده است.
اما با توجه به اینکه انتقال در جنوب آفریقا وجود دارد، اگر این نوع بسیار مسری باشد، احتمالا قبلا به کشورهای دیگر بی آنکه کشف شده باشد، سرایت کرده است.
تجربه قبلی نشان می‌دهد ممنوعیت‌های سفر باعث خرید زمان می‌شود، اما در صورت اتخاذ نکردن رویکرد کووید صفر با قرنطینه‌های سخت، بعید است این اقدام‌ها مانع گسترش یک نوع جدید به‌طور کامل شود.
منبع: گاردین